Apparate

Sachanmerkungen

---

• (1)Wie häufiger nimmt Rhodoman in der griechischen Fassung eine neue Semantisierung des Vornamens Eberhard vor, den er mit εὐέρατος wiedergibt und auf diese Weise mit den griechischen Bestandteilen εὖ („gut“) und ἐρατός („liebenswert“) verknüpft. Vgl. auch Rhod. Carst. 1–2; Rhod. Nupt.Cas. 16. [SW]
• (2)Hier gibt Rhodoman die Gründung des trojanischen Reiches mit 1480 v. Chr. an. In den Troica stellt er die Jahreszählung auf die Angabe nach Erschaffung der Welt um und führt das Jahr 2488 nach Erschaffung der Welt an. Siehe Rhod. Tro.² 75‒78 . [SW]
• (3)Zu Hekabes Traum vgl. auch Rhod. Tro.² 256‒268 . [SW]
• (4)Zur Mitnahme Hesiones vgl. auch Rhod. Tro.². [SW]
• (5)Die Angabe zur Dauer des Krieges nach Dares 44. Vgl. auch Rhod. Tro.² 1426‒1428 . [SW]
• (6)Vgl. auch die Nennung von Quintus im Binnenproöm der Troica. Siehe Rhod. Tro.² 1215‒1218 . [SW]
• (7)Die Verachtung der Musen thematisiert Rhodoman auch häufiger in seinen Briefgedichten, vgl. Rhod. Ep.Crus. 3,20‒24; Rhod. Frei. 18‒24. [SW]
• (8)Lüneburg wird hier im Griechischen zunächst als „Selenopolis“ („Stadt der Mondgöttin Selene“) bezeichnet. Diese Gräzisierung beruht auf der lateinischen Umdeutung des ersten Bestandteils „Lüne-“ zu lat. luna „Mond“ bzw. der Mondgöttin Luna. Interessanterweise bietet Rhodoman hier neben „Selenopolis“ auch die lateinisch-griechische Mischfassung „Luno-pyrge“. [SW]

Textkritischer Apparat

---

Griechisch

• 3ἔτει: ἔτη A
• 4ἐσθώνυμον A
• 12ἔλλαβεν deliberat Weise, sed cf. Rhod. Tro.²
• 19μυρία A
• 19ὑπηκόουντο
• 22οὖτε A: an οὐδὲ ?
• 32οἵτε A
• 40ὀξονόμηναν A
• 41ὡς A
• 42τεκταίνε τ’ A
• 52ὁρμαίων A
• 53ἡσιόνης A
• 54Ἄρει deliberat Weise metri causa
• 62κόμοισσε A
• 71οἱ A
• 72ἀχμητῇσιν A
• 72ἐτρέψαντ’ deliberat Weise metri causa
• 80an ἡγεσίῃς ?
• 81ἠωρέῃσι A
• 82εἰὼς A
• 90ἤματά θ’ deliberat Weise coll. Rhod. Tro.²
• 98an δεῖγμα ?
• 99οἵδ’ A
• 101ὑπὸ βρύχιοι A
• 106μάλα δ’ ἐν πρώτοισιν Ὅμηρος B (ubi traduntur 103–137 et 192b–237)
• 107an οἶος (B) ?
• 109τετάρεσσι B
• 110τ’ om. B
• 111δῖος Ὅμηρος B
• 113ἀλλὰ A: ἡ δὲ B
• 114an ἀχνυμένῃ ? at cf. Lat.
• 117καὶ ὡς κολοφῶν’ ἐπέθηκεν B
• 118ἤδεϊ A
• 120τοῦ-δε B: τοῦ δὲ A
• 121εἴτε που εὐμ. εἴτ’ αὖ B, melius
• 124an τὸν δ’ (B) ?
• 125Καλαύρων B
• 130μάρτυς γ’ ἀξιόπιστος B
• 130ἔπος δὴ τοῦτο B
• 133οὐκέτ’ AB; exspectes οὔπω
• 134κούρων ἐσθλομαθῶν B
• 137ἐκ γονέων B
• 137τελευτῶν ἔλλαχε B
• 158fort. debuit παιδευτᾶο
• 166ἀποστυγέωσιν A
• 187lacunam indicavi
• 188an οὐδὲ ?
• 189σὺ δ’ A
• 191μέλιχος A
• 193εὖ πρήσσοντι διελθεῖν πρ. ἀρχῶν A: ἐϋπρήσσοντι δαῆναι πρ. ἀνδρῶν B
• 195ἔνθα B: ἔνθε A
• 195ἰαίνε B
• 196θέλκτρον ἀοιδοπόλοιο μελισταγὲς B
• 196sq.parenthesin distinxi
• 199κυδαλίμου τ’ B (ut allocutio tollatur)
• 201ὑγεμόνεσσιν A
• 202πλεὸς A
• 203ὑποθυμοσυνῶν A
• 205ἀειστωθεῖσα A
• 206βαθύφρονα B
• 206διδάσκει B
• 207ἄτρεπτον B: ἄτερπτον A: vix ἄτερπνον
• 207ἀρχῆς A
• 210ἀμείβεται A: ἐρείπεται B
• 210ἀβλαχρὸν A
• 212λόχευσε παραίσιμα B
• 215ὁ A: ἃ B, fort. scribendum, cf. Latin.
• 217κυλίνδει B
• 218an ὣς ?
• 219τρυφόωντες B: τροφόωντες A
• 220ἀτερβέες B
• 221τυρκῶ A
• 221αὖ τὰ μεταξὺ B: αὖ τα μεταξὺ A: an αὖ τὸ μεταξὺ vel αὖτε μεταξὺ ?
• 225θνντοῖς A
• 229ἄκέψεαι A
• 233αἰνεσίῃσι AB (correxi); αἰνεσίῃσι θεοῖο πρὸς ὄλβιον ὕψος ἄειρε B
• 233an ὄλβιον (cf. B) ?
• 233ἄννειρε A: an ἀναίρε vel ἀναίρει ?
• 234τοὔνεκ’ ἀρισφαλές B
• 236πινυτοῖς μουσέων ταμιεύμασι κεύθων B
• 237ἐστὶ A : ἔνθα B
• 243ἀγαποῖσιν A
• 245an οὐκέτ’ ?
• 250χρήζῳ A
• 250an ὕπο ?
• 252ἥκω A : an ἀρκῶ ?

Latein

• 52 Tirynthia Weise: Tyrinthia A
• 56 cui (cf. Graec. ᾗ): qui A
• 74 Turrigenae A
• 74 Adamanthidos A
• 81 seu A
• 95 abiguunt A
• 99 patrias A
• 112sq. Musa sed ad finem funesti stamina belli / non ita pertexit. namque Hectoris aegra molesto B
• 117 M. complevit opus ceu fine coronans B
• 123 cuius felici sequitur vestigia passu B
• 126 confectus A: vexatus B
• 127 Cointi B
• 128 tellus B: om. A
• 129 voce quod ipse sua liquide, cui credere dignum B
• 130 reliquis ubi talia miscet B
• 134 hinc arteis pubem ingenuas docuisse patescit B
• 135 tunc A: hunc B
• 136 latet A: manet B
• 156an tarde〈n〉t ?
• 170an at tu (cf. Graec.) ?
• 179an tutasque (sc. Musas) ?
• 189 arte A
• 193num conspicuum (B) ?
• 193 legisse A: cognosse B
• 194 probata B ut vid.
• 197 Charite A
• 199 nec sceptris indigna ipsis B (ut allocutio tollatur)
• 201 ducum A: virum B
• 203 est B: esse A
• 206 ipsa A: usque B
• 207 possint B
• 208 trahunt A
• 208 ruinam B
• 210 pariant regnis B: fort. pariat regnis (at cf. Graec.)
• 212 illicitos A
• 213 totum A
• 215 non vis ulla B
• 216 in cautis A
• 218 laetaeque choreae B : chorae laetaeque A
• 221 sterdentibus A
• 223 quisnam ea B, fort. scribendum
• 224 miserabile B, quod recte praefert Weise: mirabile A
• 226 sceptris et B
• 227 mox B (cf. αὐτίκα) : mors A (quod male anticipat Plutonia regna)
• 230 subito quae B : subitoque A
• 232 sublimen A
• 233 Iovae B
• 236 addere B

Similienapparat

---

→ Zum Similienregister

Griechisch

• 1 Ἀθαμαντίδος] cf. A. Pers. 70
• 2sq. ἀλκῆς / θούριδος] ~ Hom. Il. 4,234 .418 et al. (clausula θούριδος ἀλκῆς)
• 5 προχέουσιν ὕδωρ] cf. h.Ap. 241 (de Cephiso: προχέει καλλίρροον ὕδωρ)
• 5 γείτονα πόντον]cf. eadem sede Nonn. D. 1,286; 13,404 et al. (γείτονι πόντῳ)
• 6 Ἴδης … πολυπίδακος] cf. Hom. Il. 14,157; 20,59 .218
• 8 ἀριδείκετον ἔργον] cf. eadem sede AP 15,9,1 (ἀριδείκετα ἔργα)
• 10 cf. Rhod. Tro.² 33 (ἣν Τροίην τὰ πλεῖστα καὶ Ἴλιον αὐδάζονται)
• 10 αὐδάζονται] de clausula spondiaca cf. D.P. 22 .94 (ηὐδάξαντο)
• 12vide etiam Rhod. Tro.² 75 (ἀρχὴν Τρῴων ἀριδείκετος ἔλλαχεν ἀρχή)
• 15 ἐτήσιον οἶμον ὁδεύων] ~ Nonn. Par.Ev.Jo. 2,64 (καταιβάτιν οἶμον ὁδεύων); 4,189 (ὁμόστολον οἶ. ὁ.) et al.
• 17 μεροπηΐδα μορφήν] = Opp. C. 3,15
• 21 μιαρῇσιν ἀτασθαλίῃσιν ἀνάκτων] ~ Theoc. 7,79 (κακαῖσιν ἀτασθαλίαισιν ἄνακτος)
• 23 ~ Hes. Op. 346 (πῆμα κακὸς γείτων, ὅσσον τ’ ἀγαθὸς μέγ’ ὄνειαρ)
• 34 δήνεσι Μοιρέων] ~ AP 2,75 (δήνεα Μοίρης)
• 43 ἔχων Θεὸς ἔκδικον ὄμμα] ~ Batr. 97 (ἔχει θεὸς ἔκδικον ὄμμα); vide etiam Rhod. Arg. 541; Rhod. Ilf.Herc. 365
• 49 εὐσκάρθμων νηῶν] de iunctura cf. Q.S. 14,10 (ἐϋσκάρθμους ἐπὶ νῆας)
• 50 εὐναέτειραν] nl.
• 51 κακόσχολος] cf. AP 5,104,1 (Marc.Arg.)
• 53 ἐῢ σθένος Ἡρακλῆος] ~ Q.S. 6,199 (θρασὺ σ. Ἡ.); cf. etiam A.R. 1,531; Q.S. 3,772
• 54 κρήδεμνα πόληος] = h.Cer. 151
• 60 Σπάρτην καλλιγύναικα] cf. Hom. Od. 13,412 (Σ. ἐς κ.)
• 64 θεοκμήτου] cf. Triph. 40 (v.l. cum πύργων); Q.S. 3,419 (βελέμνοις)
• 69 ἁλιπτερύγεσσι] nl.
• 71 ὁμόφρονα θυμὸν ἄεξον] ~ Hom. Il. 22,263 (ὁ. θ. ἔχουσιν)
• 72 ἀνδράσιν α〈ἰ〉χμητῇσιν] de clausula spondiaca cf. Hom. Il. 3,49; 17,740 (ἀνδρῶν αἰχμητάων)
• 74 Ἴλιον εἰς ἐΰπυργον] cf. eadem sede Q.S. 4,451 (Ἰλίου εὐπύργοιο)
• 74 ἐπ’ ᾐόσι δ’ Ἑλλησπόντου] = Q.S. 4,81; 9,172; 12,353
• 75 ἀνὰ Ξάνθοιο ῥέεθρα] ~ Q.S. 8,143 (παρὰ Ξ. ῥ.); 9,178 (περὶ Ξ. ῥ.); 12,165 (ἐπὶ Ξ. ῥ.)
• 89 ἀεξιμόθους] nl.
• 93 λόχον … ἀρτύναντες] cf. Hom. Od. 14,469 (λ. ἤγομεν ἀρτύναντες)
• 94 Ἡφαίστου μαλερῇ … ἀϋτμῇ] ~ Q.S. 13,150 (Ἡ. μαλεροῖο ... ἀ.)
• 101 μετὰ κύμασι πόντου] ~ Hes. Op. 691 (πόντου μετὰ κύμασι)
• 102 ὀλεθροφόροισιν] cf. LXX 4 Ma. 8,19
• 105 ἀριστολόγοις] nl.
• 110 ἔργον ὑφαίνων] ~ Nonn. Par.Ev.Jo. 5,64 (ἔ. ὑφαίνω); 7,16 (ἔ. ὑφαίνει); 9,22 (ἔ. ὑφαίνειν)
• 112 βαρυκμήτοιο] nl.
• 113 ἡδυεπῆ] cf. Hom. Il. 1,248 (de Nestore); Pi. N. 7,21 (de Homero)
• 115 ἀμυνόμενον περὶ πάτρης] ~ Hom. Il. 12,243 (ἀμύνεσθαι π. π.)
• 116sq. cf. Rhod. Tro.² 1215‒1217
• 119 πάμπαν ὁμοίῳ] ~ Opp. C. 3,471 (π. ὁμοῖοι); D.P. 329 (π. ὁμοίη)
• 124 ἐπηυδάξαντο] nl.
• 131‒133 de re cf. Q.S. 12,308‒311
• 131 ἁλιρρόου] nl.
• 134 ἀρτιμαθῶν] cf. E. Hec. 687
• 140 ἀνὰ κῆπον ἐλεύθερον] cf. Q.S. 12,312 (Ἐλευθερίῳ ἐνὶ κήπῳ)
• 146 δολορράφον] cf. Tz. H. 8,925
• 151 νόστον Ἀχαιῶν] = Hom. Od. 10,15
• 154 ἐσθλομαθῶν] nl.
• 158 παιδευτᾶο παραιφασίῃσι πιθέσθαι] ~ A.R. 2,324 (π. πίθεσθε); 3,554 (Ἂργοιο π. πίθεσθε); Gr.Naz. Carm. PG 37,455,7 (λόγοιο π. πιθήσας)
• 159sq. ~ Rhod. Arion 566sq.
• 160 τὸ γὰρ γέρας ἐστὶν ἐμεῖο] ~ Hom. Il. 9,422 (τ. γ. γ. ἐ. γερόντων); 16,457 .675 (τ. γ. γ. ἐ. θανόντων) et al.
• 161 cf. Catull. 1,1 (cui dono lepidum novum labellum […]?)
• 165 κακαῖς … ἐπεσβολίῃσι] de iunctura cf. Q.S. 1,748
• 167 νήπιοι, οὐ νοέοντες] cf. Hes. Op. 40 (ν., οὐδὲ ἴσασιν); A.R. 2,137 (ν., οὐδ’ ἐνόησαν); Opp. H. 3,457 (ν., οὐδ’ ἐδάησαν)
• 168 ὀλβιόκαρπον] nl.
• 178 εὔφρονι θυμῷ] = h.Hom. 30,14 ; Orph. H. 34,10
• 188 ἀγχιθύροισι] cf. Thgn. 1,301 ; Theoc. 2,71
• 192 ἐϋκλυτόν] nl.
• 194 βιοδαίδαλος] nl.
• 197 Mούσης … ἡδυεπείης] cf. Hes. Th. 965sq.1021sq. (ἡδυέπειαι / Μοῦσαι)
• 205 πολύολβος] cf. Colluth. 280 (πολύολβον ἐνὶ Τροίῃ βασιλῆα)
• 219 φιλτροτόκοις] nl.
• 233 Ζηνὸς ὑπ’ ἐννεσίῃσι] = Q.S. 3,762; 10,250
• 238 γαληνιόωντι προσώπῳ] = Nonn. D. 33,143; 41,402; Jo.Gaz. 93 ; vid. etiam Rhod. Arion 463; Rhod. Coc.Ion. 2, 20
• 243 ὅπως ἀγαπῶσιν Ἀχαιΐδος ἤθεα φωνῆς]cf. Rhod. Tro.² 13 (ὅσοι φιλέουσιν Ἀχαιΐδος ἤθεα Μούσης)
• 245 αἷμα γενέθλης] = Orph. A. 254

Latein

• 2 cognita bellis] = Val. Fl. 1,789
• 3 ad sidera nomen] = Lucan. 7,11
• 4 volvit arenas] = Sil. 1,235 (v. harenas)
• 5 confunditur undis] = Verg. Aen. 3,696
• 7 certamina formae] = Sil. 7,440 (item de iudicio Paridis)
• 9 urbs fuit] ~ Verg. Aen. 1,12 (urbs antiqua fuit)
• 9 nomine Troia] = Verg. Aen. 12,828
• 12 fundamina regni] cf. Gunth. Ligur. 1,486 (fundamina ponere regni)
• 24 moderamina regni]= Galter. Alex. 6,423; Gunth. Ligur. 3,416
• 25 latipotens] nl.
• 25 prima ab origine] cf. e.g. Ov. met. 1,3 (primaqua ab origine mundi)
• 28 ventre … tumido] cf. Ov. am. 2,14,15
• 28 emittat ad auras] ~ Verg. Aen. 9,52 (emittit in auras)
• 30 responsa dederunt] ~ Lucr. 1,737
• 33 ad lumina vitae] = Iuvenc. 4,734; cf. etiam Lucr. 1,227 et al.
• 34 numine divum] =Catull. 64,134; Verg. Aen. 2,336 et al.
• 36 per avia pastor] cf. Sil. 7,438 (de Paride: pastor … per avia tauros)
• 44 signa furoris] =Lucr. 2,621
• 53 lacrymosi praemia belli] ~ Dirae 85 (funesti p. b.)
• 65 ardentibus armis] = Homer. 665
• 69 viribus hostes] ~ Homer. 796 (propellunt v. hostem)
• 70 iura tuentes] cf. Lucan. 2,316 (iura tuentem)
• 72 cum civibus urbes] = Lucr. 6,590
• 73 moenia Troiae] = Verg. Aen. 5,811; 9,144 et al.
• 74 Athamantidos Helles] = Ov. fast. 4,903
• 75 fluenta Scamandri]cf. eadem sede Catull. 64,357 (unda Scamandri)
• 78 Marte fatigant] cf. Sil. 7,125; 15,118
• 79 robur in armis] = Claud. 7,144 ; 21,31
• 82 dum fata sinebant] ~ Verg. Aen. 4,651 (dum fata deusque sinebat); 11,701 (dum fallere f. s.)
• 83 abstulit ensis] = Verg. Aen. 10,394 (Euandrius a. e.)
• 97 munere vitae] = Iuvenc. 4,455 et al.
• 109 lento … duello] = Hor. epist. 1,2,7 (item de bello Troiano: lento collisa duello)
• 112 dulciflua] cf. Drac. laud. dei 1,166 ; Ven. Fort. carm. 8,19,2
• 118 suaviloquis]apud veteres tantum suaviloquens legitur, cf. Enn. ann. 304 Skutsch; Lucr. 1,945; 4,20
• 122 alter Homerus] = Hor. epist. 1,2,50
• 124 cognomine dicunt] = Verg. Aen. 1,530; 3,163
• 126 carie] cf. Mart. 13,29,1
• 132 tenero … flore iuventae] ~ Stat. silv. 5,5,18 (tenerae … flore i.)
• 133 carminis artem] = Hor. epist. 1,19,27
• 141 pubescentibus annis] =Stat. Theb. 1,21; Ven. Fort. Mart. 1,50
• 148 sua fata trahentum] ~ Prop. 4,9,43 (me mea fata trahentem); Ov. epist. 12,35 (me mea fata trahebant) et al.
• 153 usibus aptos] cf. Ov. fast. 3,666; Anth. 666,9
• 162 vana superbia tollit]~ Avian. fab. 15a,3 (tollit ventosa superbia vana)
• 165 convicia iactant] cf. Prop. 3,8,11; Cypr. Gall. deut. 122 ; Ven. Fort. Mart. 2,140
• 170 splendor honoris] = Paul. Nol. carm. 27,18
• 172 sceptra gubernes] cf. Prud. c. Symm. 1,38 (sceptra gubernanti)
• 179 facis … sub alis] cf. Ov. met. 6,109 (fecit … recubare s. a.)
• 182 informatio vox pedestris
• 183 verba salutis] = Arator act. 2,953 ; Ven. Fort. carm. 8,1,69 ; 10,8,27
• 186 pectora mulcent] ~Verg. Aen. 1,153 (p. mulcet) et al.
• 189 macte animo] = Stat. Theb. 7,280; silv. 2,2,95; 5,2,97
• 197 digitos … tenellos] cf. Petron. fr. 63,7 (digitisque tenellis)
• 209 populi rabies] cf. Lucan. 7,557 (rabies populis)
• 219 splendor inanis] = Ven. Fort. Mart. 2,353
• 224 miserabile fatum] = Ov. Pont. 4,6,3; Ps. Ov. argum. Aen. 2,7 (Priami fatum miserabile)
• 244 complectier] de forma vide etiam Rhod. Il.parv.Quint. 9, 11
• 247 tempore vires] = Verg. Aen. 4,627
• 251 impendere curas] cf. Verg. georg. 2,433 (i. curam); Ov. ars 3,297 (impendite curam); Paul. Nol. carm. 6,11 (i. c.)