Apparate
Gedicht Nr. 1
Sachanmerkungen
(1) Thomas Gärtner möchte den Vers eher so verstehen: „Auf diesen [Agamemnon] wünschte
er heftig den Bogen des Letosohnes herab und rief ihn daher an“. Zu dieser Auffassung
von ἐπευχόμενος vgl. LSJ s.v. ἐπεύχομαι III (eher bei Tragikern und in der Prosa).
(2) Da Rhodoman durch die der Iliashandlung vorausgeschaltete Oinotropen-Episode in den
Troica die von Apollon geschickte Krankheit offensichtlich als Hungersnot zu rationalisieren
versucht (Rhod. Tro.2 1201‒1204 ), könnte das in den Drucken zu lesende λιμῷ („Hunger“) statt des hier mit Blick auf
Homer und die lateinische Fassung hergestellten λοιμῷ („Seuche“) doch richtig sein.
(3) Name der Chrysestochter (bei Homer nur Chryseïs) nach Dictys Cretensis. Siehe Dict.
2,17 et al.
Textkritischer Apparat
Griechisch
1‒3 ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΥ—πρώτη A H: ΙΛΙΑΣ Η ΚΑΛΟΥΜΕΝΗ ΜΙΚΡΑ L
7 λιμῷ LH
9 ὀζυμόροισι L
10 χρυσηΐδι L
15 Τῷ δὲ L
16 καὶ κεν H
20 ἀγορὴς πολέσκετο L
21 οὑτ’ L
21 ἐσ H
21 ἐντα H, cor. H c
25 ἡδ’ LH
28 σκοζόμενος H, cor. H c
29 θεωνδ’ LH
30 an ὅτι ?
30 Νηρηΐνη L
31 νύκε LH
31 κολῳός possis
32 εἰμὴ L
34 δαι υμένοις H, cor. H c
36 ἑως H
37 τοῖνδ’ LH
37 an ἔνι ?
Latein
1‒9 ΙΛΙΑΣ—Rhodomano H: ΙΛΙΑΣ Η ΚΑΛΟΥΜΕΝΗ ΜΙΚΡΑ, Hoc est: ILIAS PARVA LIBROS TRIGINTA OCTO COMPLEXA. CVM MAGNA ILIAS LIBROS VIGINTI
QVATVOR TANTVM contineat, & res saltem Graecorum & Troianorum anni decimi & postremi
belli Troiani vsque ad Hectorem interfectum recitet. Parua autem contrà etiam caeteras
res ab Hectore interfecto pertexat, vrbis euersionem graphicè depingat & reditum praeterea
Graecorum in patriam, euersa & destructa Troia cum caeteris adiungat, & multo longius,
quàm magna Ilias procedat . L
5 hanc H
32 minantis deliberat Gärtner coll. vers. Gr. (ἀλαστήσαντος)
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
1 δεκατηρίδες] nl.
2 ἀρητὴρ … Χρύσης] cf. Hom. Il . 1,11 (τὸν Χρύσην … ἀρητῆρα)
5 ἀλλὰ κακῶς ἀφίει] = Hom. Il. 1,25
8 ἐννῆμαρ] = Hom. Il . 1,53
9‒11 θεοῦ—ἱλάσκεσθαι] de re cf. Hom. Il . 1,62‒67.97‒100
12sq. χολωσάμενος—νείκεσσε] de re cf. Hom. Il. 1,101‒113
15 ἀντάξιον ὡς γέρας εἴη] cf. Hom. Il. 1,136 (ὅπως ἀντάξιον ἔσται)
19 αὐτὰρ ὁ μηνίων] ~ Hom. Il. 1,488 (αὐτὰρ ὃ μήνιε)
20‒22 cf. etiam Rhod. Tro.2 1233‒1235
20 οὔτε—πωλέσκετο] ~ Hom. Il . 1,490
29 κερτομίοις] cf. Hom. Il. 1,539
30 βουλὰς συμφράσσατο] cf. Hom. Il. 1,537.540
Latein
1 volvitur annus ] = Verg. georg . 2,402
3 largo … munere solvat ] cf. Sil. 4,809 (pro tanto … munere solvat )
11 Latonius ] cf. Host. carm. frg . 4,2; Stat. Theb . 1,701; vide etiam infra Rhod. Il.parv.Quint. 11,9
12 exarsit in iram ] ~ Verg. Aen . 7,445 (de Allecto: exarsit in iras )
Gedicht Nr. 2
Sachanmerkungen
(4) Das Vogelzeichen wird auch in Rhodomans Troica angeführt. Siehe Similienapparat.
(5) Vgl. auch den Katalog der griechischen Anführer in Rhod. Tro.2 485‒655 .
(6) Bei Homer Pylaimenes genannt. Siehe Hom. Il. 2,851.
(7) Vgl. den Katalog der troischen Anführer in Rhod. Tro.2 824‒946 .
Textkritischer Apparat
Griechisch
3 ὅτρυνεν L
4 πόλεμόν δε L
8 λαούς H
9 τῶνδ’ LH
9 αἴψα H, cor. H c
11 πλεόνας H
13 μαλ’ H
15 ὡσδὲ L
18 οἴκον H
18 ὅπῃ possis
19 μέδονται H, cor. H c
20 ὡς L more suo
22 Θοοῖς H, cor. H c
24 δῆμου L
25 ὂς H
28 στρουτοὺς H
29 τοῖς δ’ LH
30 εὖ Gärtner coll. vers. Lat. (bona): αὖ LH
31 ὃς ῥα L
34 οἵ H
40 οἵ δε L
46 ἀρχός H
46 τῷ deest in L
49 ἦε, L
50 τοῦδ’ LH
56 πόλεμόν δε L
61 Νερεὺς H
63 θώραξε L
69 Εὐρύπυλοσθ’ LH
78 Ασκανίοι L
78 Μήονες LH
78 ἀγχίαλοί scripsi: ἀγχίαδοί L: ἀγχιαλοί H
80 ἀμάζοντες L
81 τῶνδ’ L
83 ρῆσος LH
84 Εὑρύπυλος L
Latein
31 Atride H, cor. Hc
41 huc deliberat Gärtner
48 Archivos H, cor. Hc
61 Nerei H
64 Pthia H, cor. Hc
67 effert suspectum
84 Memnos H
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
1 κακόβουλον Ὄνειρον] ~ Hom.Il. 2,6 (οὖλον Ὄνειρον)
2 ἐοικότα Νηλείωνι] cf. Hom. Il. 1,20 (Νηληΐῳ υἷι ἐοικώς)
3 παννύχιον κνώσσοντι] cf. Hom. Il . 2,24 (οὐ χρὴ παννύχιον εὕδειν βουληφόρον ἄνδρα)
4 θωρῆξαι] cf. eadem sede Hom. Il . 2,11.28
6 ἷζε … βουλὴν … γερόντων] ~ Hom. Il. 2,53 (βουλὴν δὲ πρῶτον μεγαθύμων ἷζε γερόντων)
7 ἤρτυνε μενοινήν] ~ Hom. Il. 2,55 (πυκινὴν ἠρτύνετο βουλήν)
11 αἰσχρὸν γάρ] = Hom. Il . 2,119
12 ἀπρήκτους … μάχεσθαι] cf. Hom. Il. 2,121
15‒20 de simili cf. Hom. Il . 2,87‒93
21sq. ὑπέρμορα νόστος … ἐτύχθη, / εἰ μὴ Τριτογένεια … Ἥρης] ~ Hom. Il. 2,155sq.
27‒29 de omine cf. Hom. Il. 2,308‒329; vide etiam Rhod. Tro.2 756‒762
32sq. de re cf. Hom. Il. 2,362‒366
41sq. de re cf. Hom. Il . 2,494sq.
42 Ὀρχομενοῦ—Ἄρης] de re cf. Hom. Il. 2,511sq.
44 Φωκήων—Ἐπίστροφος] = Hom. Il. 2,517 (sed alia sede)
44sq. ἦγε—Αἴας] de re cf. Hom. Il. 2,527
45 Εὐβοέας δ’ Ἐλεφήνωρ] de re cf. Hom. Il . 2,536.540
45sq. ἦν δὲ—Ἀθηναίων] de re cf. Hom. Il . 2,546.552
46sq. παρὰ τῷ—Σαλαμῖνος] de re cf. Hom. Il . 2,557
47sq. ἅμ’ Εὐρυάλῳ—υἱός] de re cf. Hom. Il. 2,559.563‒565
49sq. ἀλλὰ—ἁπάσης] de re cf. Hom. Il. 2,569.576
50sq. τοῦ δ’—Λακεδαίμονος] de re cf. Hom. Il . 2,581.586
51sq. εἶχε—μελίθροος] de re cf. Hom. Il . 2,591.601
52sq. Ἀρκαδίης—ἀμύμων] de re cf. Hom. Il . 2,603.609
54sq. Ἠλείοις—Θάλπιος] de re cf. Hom. Il . 2,615.620.622sq.
55sq. ἐκ δ’ ἄρ’—κόρυσσεν] de re cf. Hom. Il. 2,625.627
57sq. ἐκ δὲ Κεφαλλήνων—κράτος] de re cf. Hom. Il . 2,631sq.634
58sq. ἲς—ἤρχευεν] de re cf. Hom. Il. 2,638
59sq. ἐνὶ—ἰοῦσι] de re cf. Hom. Il . 2,645.650sq.
61 Τληπόλεμος Ῥοδίων] de re cf. Hom. Il . 2,653sq.
61 Νιρεὺς πρόμος ἤλυθε Σύμης] de re cf. Hom. Il. 2,671
62sq. ἐκ δὲ—Ἄντιφος] de re cf. Hom. Il . 2,676‒678
63sq. αὐτὰρ— ἐξεπαγίνει] de re cf. Hom. Il. 2,683‒685
65sq. καὶ μετὰ—Φυλάκης] de re cf. Hom. Il . 2,695.698sq.704
66 λιπαρῆς τ’ Εὔμηλος Ἰωλκοῦ] de re cf. Hom. Il . 2,712.714
67sq. σὺν δὲ—Μέδων] de re cf. Hom. Il. 2,717sq.727
68 Ποδαλείριος ἠδὲ Μαχάων] = Hom. Il . 2,732
69 Γουνεύς] cf. Hom. Il. 2,748
69 Εὐρύπυλός θ’] cf. Hom. Il . 2,736
69 Προθόῳ] cf. Hom. Il . 2,756
69 Πολυποίτης] cf. Hom. Il . 2,740
Latein
1 tota … stertit nocte ] ~Mart. 7,10,6 (tota stertere nocte )
26 verbis verberibusque ] cf. Ter. Haut. 356
56 agnoscit ] i.e. recognoscit (monente Gärtner)
Gedicht Nr. 3
Sachanmerkungen
(8) Gemeint ist die hier nicht näher ausgeführte „Mauerschau“ (Teichoskopie).
Textkritischer Apparat
Griechisch
2 τῶνδε scripsi: τῶν δὲ LH c : om. H
4 δὲ οἱ LH
6 δὲ μιν LH
10 τῷδ’ LH
11 ἕδηται L
12 ἐπηνέσσαντο L
17 ἀποιχιμένου H
19 ἀντιπάλῳ H
20 φόσγανα H
22 ἴηδεν L
27 ὁμίχλην H
28 δμωῆ L
28 δέ H
31 ἡδ LH
31 ἄκοιτιν L
34 ὑστατίηπερ L
35 ὀς H
35 μάτευεν deliberat Gärtner
36 ἔπεὶ H
Latein
17 abcedit H
22 incassam deliberat Weise
30 spectat deliberat Gärtner
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
2 Πάρις προμάχιζε] = Hom. Il. 3,16
3sq. ~ Hom. Il . 3,19 (Ἀργείων προκαλίζετο πάντας ἀρίστους)
5 ἐχάσσατο κῆρας ἀλύσκων] ~ Hom. Il . 3,32 (ἐχάζετο κῆρ’ ἀλεείνων)
10sq. ~ Hom. Il. 3,70sq.
24 ὑπαγχόμενον] nl.
25 καὶ κύδιμον ἤρατο νίκην] ~ Hom. Il . 3,373 (καὶ ἄσπετον ἤρατο κῦδος)
Latein
1 Troësin ] forma Graeca (Τρώεσιν) tantum hic adhibetur, alibi Troibus , cf. Rhod. Il.parv.Hom. 5,31 ; Rhod. Il.parv.Hom. 8,13 ; Rhod. Il.parv.Hom. 14,9 ; Rhod. Il.parv.Quint. 6,51 ; de forma Graeca dativi cf. etiam Ov. trist. 5,5,43 (heroisin )
3 audaculus ] adiectivum pedestre, cf. Petron. 63; Gell. 5,21,4
6 dictis … amaris ] cf. Verg. Aen. 10,368.591
9 positis … armis ] cf. Verg. Aen. 10,52
13 Troum de moenibus altis ] ~ Verg. Aen . 1,95; 3,322; 10,469 (Troiae sub m. a .)
16 Laomedontiaden ] = Verg. Aen . 8,158.162
22 proiicithastam ] cf. eadem sede Ov. Pont. 3,4,97 (proicit hastas ); vide etiam Rhod. Il.parv.Hom. 19,39 ; 22,44
24 misello ] apud poetas epicos non legitur, sed cf. Lucr. 4,1096; Catull. 3,16 et al.
32 coniungit amores ] cf. Catull. 64,372 (coniungite amores )
Gedicht Nr. 4
Sachanmerkungen
(9) Tydeus (Vater des Diomedes) und Kapaneus (Vater des Sthenelos) nahmen am Zug der Sieben
gegen Theben teil. Siehe Rhod. Theb. 356–362.368–373 .
(10) Wie sein Vater Kapaneus zeichnet sich Sthenelos hier durch seine Prahlerei aus (siehe
Rhodomans Marginalie Sthenelus superbiloquus ). Zu Kapaneus vgl. Rhod. Theb. 356‒362 . 417‒431 (Tod des Kapaneus durch Zeus’ Blitzstrahl). Der hier angespielte Krieg der
Epigonen wird in Rhod. Theb. 544‒562 kurz geschildert.
(11) Zu Simoeisios siehe auch Rhod. Tro.2 931‒935 . Hier handelt es sich um eine bewusste moralisierende Änderung Rhodomans gegenüber
Homer: In die Ilias kann Simoeisios aufgrund seines Todes den Erziehungslohn nicht zahlen, hier und noch
deutlicher in den Troica scheint es so, als ob sein Tod die Strafe dafür sei, dass er ihn nicht gezahlt habe.
Textkritischer Apparat
Griechisch
3 ἡδὲ LH
4 ὅς H
5 ὑπὲρ L
6 ἡδ’ LH
7 βελίμνοις H, cor. H c
11 οὐσ L
12 ὁδ’ LH
14 οἶον LH c : οἷον H
15 Αἰνόν L
18 κίνοντο H
19 Μόθον H, cor. H c
21 ποιπνόων H, ποιπνύωνι H c
26 πάντη LH
30 ὑπό H
31 Τῷδ’ L
36 ἵκεθο H
39 οὐδέ ποτ’ scripsi: Οὐδέποτ’ L: οὐδὲ ποτ’ H
41 an ἐνέποι ?
41 ἐνδαῒ L
Latein
18 huic H, cor. Hc
29 accendit Gärtner
38 Elephanora H
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
3sq. de re cf. Hom. Il. 4,73‒78
5 ὕπερ ὅρκια δηλήσασθαι] ~ Hom. Il . 4,67.72
13sq. de re cf. Hom. Il . 4,134‒140
17 ~ Hom. Il. 4,218sq. (ἐπ’ ἄρ’ ἤπια φάρμακα εἰδὼς / πάσσε)
19sq. ~ Hom. Il . 4,231 (πεζὸς ἐὼν ἐπεωλεῖτο στίχας ἀνδρῶν)
24‒26 de re cf. Hom. Il . 4,293sq.297‒299
26sq. κελεύειν—γερόντων] ~ Hom. Il. 4,322sq. (κελεύσω / βουλῇ καὶ μύθοισι, τὸ γὰρ γέρας ἐστὶ γερόντων)
28 πλήξιππον … Μενεσθέα] cf. Hom. Il . 4,327 (Μενεσθέα πλήξιππον)
31‒33 de re cf. Hom. Il. 4,403‒407
37sq. ~ Hom. Il. 4,463sq. (Ἐλεφήνωρ / Χαλκωδοντιάδης, μεγαθύμων ἀρχὸς Ἀβάντων)
39sq. ~ Hom. Il . 4,477sq. (οὐδὲ τοκεῦσιν / θρέπτρα φίλοις ἀπέδωκε)
Latein
1 rex … Olympi ] cf. Verg. Aen. 5,533
3 caelesti … ab arce ] cf. Paul. Nol. carm . 16,122
5 venerandum rumpere foedus ] ~ Hor. epist. 1,3,35 (fraternum r. f .)
12 letifer ictus ] = Sil. 7,606
14 manante cruore ] = Sil. 6,709; 7,678
40 alturae ] apud veteres non legitur
Gedicht Nr. 5
Sachanmerkungen
(12) Zu Phereklos als Erbauer der Schiffe, mit denen Paris Helena nach Troja brachte, vgl.
Rhod. Tro.2 335‒337 .
(13) Echemmon und Chromios.
(14) Zu den Pferden als Buße für den geraubten Ganymed vgl. Rhod. Tro.2 173‒175 .
(15) Zur späteren Rache Aphrodites für die von Diomedes erlittene Verwundung siehe Rhod. Tro.2 1565‒1578 .
(16) Burgberg Trojas.
(17) Am Ende der Troica schildert Rhodoman, wie Tlepolemos’ verwitwete Frau Polyxena an der nach Rhodos geflohenen
Helena ihre Rache vollzieht, indem sie diese mit ihren Dienerinnen an einem Baum aufknüpft.
Siehe Rhod. Tro.2 1713‒1734 .
(18) In dieser Marginalnotiz klingt eine klar antipagane Lesart an. Vergleichbar ist der
Autorkommentar in der zweiten Fassung der Troica nach dem Raub des Ganymed. Siehe Rhod. Tro. 2 105‒110.
Textkritischer Apparat
Griechisch
1 τοτ’ L
6 ἀντιάῃσι LH
7 ἄνδρι L
8 ὃς L
9 an αὑτῷ ?
13 Ενδ’ L
14 τῷδ’ LH
21 ὁμαδοῖο LH
24 τῇδ’ LH
26 τρωμὴν LH
27 ὡς L suo more
28 Αρηϊμελέσθω L
29 ὁμαδοῦ LH
29 ἔρρυσατ’ L
33 ἔγειρεν H
39 ἥρι L
41 an ἔνθα δὲ ?
42 πεντικονταβόην H, cor. H c
46 Οὖν L
50 ἔνθαδ’ H
51 οἰμιόζων H, cor. H c
Latein
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
1 ~ Hom. Il. 5,35 (μάχης ἐξήγαγε θοῦρον Ἄρηα)
7‒9 ~ Hom. Il . 5,59.62‒64
18 ~ Hom. Il. 5,303 (ὃ οὐ δύο γ’ ἄνδρε φέροιεν)
22 οὖτα] de forma cf. Hom. Il. 5,376
22sq. χερὸς—τελέθουσι] cf. Hom. Il. 5,339sq.342
26 ~ Hom. Il . 5,417 (ἄλθετο χείρ, ὀδύναι δὲ κατηπιόωντο βαρεῖαι)
27sq. de re cf. Hom. Il. 5,428‒430
29sq. de re cf. Hom. Il . 5,445sq.449sq.
42 cf. Hom. Il . 5,785sq.
46 δῦν’ Ἄϊδος κυνέην] = Hom. Il. 5,845
46 εἰς κενεῶνα] cf. Hom. Il. 5,857
48 de re cf. Hom. Il . 5,859‒861
Latein
1sq. amico / alloquio ] cf. Prud. apoth. 300sq.
7 dat letho ] = Sil. 7,599
9 cum gente ruinam ] ~ Alc. Avit. carm . 5,360 (pulsa cum gente ruinas )
12 per vulnera vitam ] ~ Ov. met . 3,251 (finita per plurima vulnera vita )
17 pondere saxi ] = Ov. fast. 2,367
20 ab origine cretos ] ~ Ov. met . 4,607 (ab origine cretus eodem ); cf. etiam Iuvenc. 3,639 (Davidis origine creto )
49 pars … non ultima turbae ] cf. Lucan. 6,593sq. (non ultima turbae / pars ego Romanae )
Gedicht Nr. 7
Sachanmerkungen
Textkritischer Apparat
Griechisch
5 οἷον H
6 ἐζομένων L
7 ἔντα H, cor. H c
9 Μυνήνης H
12 Αιακίδην H
12 αυτοῦ H
22 δ, L
25 μῆπις H
29 οὐδείς H
31 ἔοικε L
32 φραδμοσύνης L
32 an ὕπο ?
34 εἷλαρ L
35 Θοῆς H, cor. H c
36 ὃς περ L
Latein
3 Phaebi H
20 praecones deliberat Gärtner coll. vers. Gr. (κήρυκε)
36 cnimens H
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
8 = Hom. Il . 7,93
11 ἐννέα δ’ ἐξεπάνεσταν] ~ Hom. Il. 7,161 (ἐννέα πάντες ἀνέσταν)
18 ὕπτιον ἐξετάνυσσεν] ~ Hom. Il . 7,271 (ὁ δ’ ὕπτιος ἐξετανύσθη)
18 ὃν ὀρθὸν στήσατο Φοῖβος] ~ Hom. Il . 7,272 (τὸν δ’ αἶψ’ ὤρθωσεν Ἀπόλλων)
21sq. de re cf. Hom. Il . 7,304.305
25sq. ~ Hom. Il. 7,350sq.
27 de re cf. Hom. Il. 7,363sq.
34 εἶλαρ νηῶν τε καὶ αὐτῶν] = Hom. Il . 7,437
Latein
26 belli et praecidere causam ] cf. Hor. epist. 1,2,9 (Antenor censet belli praecidere causam )
28 quae sit sententia ] = Verg. Aen . 3,59; Ov. met. 3,322 et al.
35 tridentifero ] cf. Ov. met . 8,596; Sidon. carm. 22,158
36 evertere molem ] cf. Paul. Petric. Mart . 5,588
Gedicht Nr. 10
Sachanmerkungen
Textkritischer Apparat
Griechisch
4 κηλήϊος H, cor. Hc
5 an ἀγειραμένοις ?
6 δὲ ἄρα H
13 αὐθι H
14 τόνδ’ deliberat Gärtner
14 ὅδ’ LH
15 στρατίην L
17 παρ’ H: μεθ’ L fortasse recte
18 ἀφέρτερον L
19 ἀγλαά LH
19 τεύχε L
27 οὐου H, cor. Hc
27 ἀλαοσκοπίην LH
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
12 διασκοπιᾶσθαι] = Hom. Il. 10,388
18 ~ Hom. Il. 10,437 (λευκότεροι χιόνος, θείειν δ’ ἀνέμοισιν ὁμοῖοι)
26 πένθιμος ὦρτο κυδοιμός] ~ Hom. Il . 10,523 (ἄσπετος ὦρτο κυδοιμός)
27 οὐκ ἀλαοσκοπιὴν μὲν ἔχων] ~ Hom. Il . 10,515
Latein
1 cura … somnum invidet ] cf. Hor. epist. 1,10,18 (est ubi divellat somnos minus invida cura? )
8 supereminet omnes ] = Verg. Aen. 1,501; 6,856 et al.
18 velocior auris ] cf. Ov. met . 3,209 (velocius aura )
19 vita spoliatus et armis ] ~ Homer. 435 (vita iuvenem spoliavit et armis )
Gedicht Nr. 11
Sachanmerkungen
(24) Das Töten wird im Lateinischen durch eine starke m-Alliteration untermalt: morte quidem multos mulctat [Hinweis TG].
Textkritischer Apparat
Griechisch
8 Μενέδουπος H, cor. Hc
11 ὅτι H
11 ὁδ’ LH
12 εἴμπεσεν LH, cor. Hc
13 ὁμαδῷ LH
14 Μιγάδος H, cor. Hc
14 ἐκπληθύος L
19 ὁδ’ LH
21 αὐθότι H
22 δὲ οἱ L
24 πολλοῖ L
24 δέ H
27 ἐφαυροὶ L
36 τῷδ’ LH
38 Αὐτός L
42 αἴκεν LH
46 ἠντιβόλης H: ἀντ’βόλησ’ Hc (an ἀντεβόλησ’ ?)
46 ὁ δέ μιν scripsi: ὁδέ μιν L: ὁδὲ μιν H
46 κλισίην δε LH
48 πιρκὸν L
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
4 πρυλέες … ἐρρώοντο] cf. Hom. Il. 11,49sq. (αὐτοὶ δὲ πρυλέες … θωρηχθέντες / ῥώοντ’)
47‒49 cf. Hom. Il . 11,844‒848
Latein
7 stillans cum sanguine rorem ] cf. Lucan. 9,697sq. (arva bono virus stillantis tabe Medusae / concipiunt dirosque fero de sanguine rores )
14 hostis plebeiusve fuat ] cf. Verg. Aen. 10,108 (Tros Rutulusne [-ve v.l.] fuat ); vide etiam Rhod. Tro.2 1257 (strenuus ignavusve fuat ); Rhod. Protr. 119 (seu Moschus fuat aut Turcus )
14 tunc acer Ulysses ] = Stat. Ach. 1,866
17 excedere pugna ] = Verg. Aen. 9,789
18 vulnere plantam ] ~ Stat. Theb . 1,61 (de Oedipode: traiectum v. plantas )
20 undique cingunt ] = Stat. Theb. 10,41; Prisc. periheg. 327.693
23 fortissimus Aiax ] = Drac. Orest. 848
40 praecepta parentis ] = Catull. 64,159; Verg. Aen . 5,747 et al.
47 abluit unda ] = Ov. met . 4,740
49 dextra dolorem ] = Paul. Petric. Mart. 2,531
Gedicht Nr. 12
Sachanmerkungen
(25) Wortspiel im Griechischen mit κλῆσις und πτῆσις, was offensichtlich nochmals Hektors
Geringschätzung unterstreichen soll.
(26) Ausführlicher wird Hektors Erwiderung in Rhodomans Troica wiedergegeben. Siehe Rhod. Tro.2 1267‒1275 .
(27) Glaukos’ Vater Hippolochos ist der Bruder von Sarpedons Mutter Laodameia; Laodameia
und Hippolochos sind Kinder von Bellerophon(tes).
(28) Der Gedanke wird in der lateinischen Fassung durch das Wortspiel dilata/sublata untermalt [Hinweis TG].
(29) Vgl. auch Rhod. Il.parv.Hom. 5,18 .
Textkritischer Apparat
Griechisch
3 κραμνοῖσθ’ L
3 περᾶν possis more hodierno
14 στρατόν H
15 παντοΐδης H
17 ἀπεπαυέμεν LH
20 πολὺ φέρτατος possis
21 ἑόν H
23 ἑρύξαι H
24 χάμαι LH
26 ἐπέεσσον H
26 ἀναψιὸν L
27 ἐπηϊξεν H
27 Πετιῶο L
28 ὃς ῥ’, H
28 μυγεῦντα L
29 κάλεσσι L
30 τοῦδ’ LH
33 αἳματι L
34 καί κρόσσαι H
34 ὄψὲ H
35 οὔκε LH
36 ὤρυρεν L
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
6sq. de re cf. Hom. Il . 12,76.86
8 ~ Hom. Il . 12,87 (πένταχα κοσμηθέντες ἅμ’ ἡγεμόνεσσιν ἕποντο)
13sq. de re cf. Hom. Il . 12,200‒206
15sq. de re cf. Hom. Il. 12,223‒225
18‒21 de re cf. Hom. Il . 12,238‒240.243
33sq. ~ Hom. Il. 12,430sq. (πύργοι καὶ ἐπάλξιες αἵματι φωτῶν / ἐρράδατ’)
35 ~ Hom. Il . 12,447sq.
Latein
10 pugna aspera surgit ] = Verg. Aen . 9,667; 11,635; vide etiam Rhod. Il.parv.Quint. 2,39 (surgit mox aspera pugna )
17 iubet a vanis absistere ceptis ] ~ Sil. 16,223 (vanique absistere coepti / spe iubet )
20 garritumve ] vox pedestris, cf. Paul. Fest. p. 2,2; Schol. Ter. p. 123,16
23 incrudescit ] vox perrara; apud poetas veteres non legitur
23 evertere turres ] = Anth. 244,16 Riese
30 ~ Ligur. 1,595 (non sublata quidem, sed adhuc dilata voluntas )
33 sanguine turres ] ~ Stat. Theb . 10,846 (Menoeceo qua lubrica sanguine turris )
Gedicht Nr. 13
Sachanmerkungen
(30) Alkathoos hatte die älteste Tochter des Anchises, Hippodameia, geheiratet. Vgl. Hom.
Il . 13,428f.
(31) Das Motiv des Sehers, der seinen Tod vorher kennt, aber nicht verhindern kann, wird
von Rhodoman wiederholt aufgegriffen.
(32) Im Lateinischen untermalt durch das Wortspiel decrescit/augescit .
Textkritischer Apparat
Griechisch
1 δ’ deest in L
6 Νᾶσι L
9 an αὖ ?
11 Ἐνοσίγαιον H, cor. H c
12 ὁδ’ LH
13 ὁδ’ LH
21 αὔτα L
30 ποθήσας L
32 Ζαχρηέος H, cor. Hc
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
6 κελευτιόων] cf. Hom. Il . 13,125
7sq. ~ Hom. Il. 13,130sq. (cf. etiam Eras. Adag . 3,8,63 [nr. 2763 : Mutua defensatio])
12 υἱωνοῖο δαμέντος] cf. Hom. Il. 13,207 (υἱωνοῖο πεσόντος)
13 εἴκελον … Ἄρηϊ] de re cf. Hom. Il. 13,295‒298
16 de re cf. Hom. Il. 13,428.433
19 ~ Hom. Il . 13,518sq.
22sq. de morte Harpalionis cf. Hom. Il. 13,650‒659
26sq. ~ Hom. Il . 13,781sq.
30 de re cf. Hom. Il. 13,726‒747
33 βουγάϊος] cf. Hom. Il . 13,824
35 εἰσωπήν] cf. Opp. H . 4,358
35 de re cf. Hom. Il . 8,349 (de Hectore: Γοργοῦς ὄμματ’ ἔχων ἠδὲ βροτολοιγοῦ Ἄρηος)
Latein
1 sacris qui praesidet Aegis ] cf. Verg. Aen. 3,35 (de Marte: Geticis qui praesidet arvis )
7sq. cf. Eras. Adag . 3,8,63 (nr. 2763: Mutua defensatio ) (Hastas densabant hastis, umbone frequenti / umbonem, clypeum clypeus fulcibat inhaerens
/ inque vicem galeae galeas texere, virum vir )
8 viro vir ] = Verg. Aen. 10,361.734; cf. etiam Bibac. carm. frg . 10,1 Bl. (pressatur pede pes, mucro mucrone, viro vir ); Macr. Sat. 5,13,27
19 fortiter audet ] = Ov. am . 2,5,9
21 fit plurima caedes ] ~ Homer. 784 (fit maxima caedes )
27 strenuus Hector ] cf. Alb. Stad. Troil . 3 arg. 5
31 robore belli ] = Enn. ann . 373 Skutsch
34 Gorgonis ora ] cf. Ov. met . 5,180; Sil. 3,314; Claud. rapt. Pros. 2,205
Gedicht Nr. 14
Sachanmerkungen
Textkritischer Apparat
Griechisch
1 αὐτῆς H, cor. H c
5 Εἴσετ’ L
5 ἁλιμυρέα scripsi: ἁλιμύρεα L: ἀλιμύρεα H
6 ὀπέσσῃ L
7 ἤπερ L
8 Τοῦδ’ L
12 πόλεμόνδε scripsi: πόλεμόν δε L: πολεμόνδε H
14 ἐννεάχιδον L
16 ὥς L
21sq. αὐτῷ. / ὑπλοτέρης H, cor. H c
24 ὡς LH
26 ἲδηται L
27 ῥ, H
29 an οὐδὲ ?
30 δίεδερκεν H
31 κώματί θ’ Gärtner coll. vers. Lat. (Venere et Somno ): κώματι δ’ LH
34 χέρμαδι L
34 ἕταιροι LH
35 ἤτορ H
43 ἀσάωσαν L
44 ἀνδρανίῃς H
Latein
6 tum H
19 Thetye H
30 Solve deliberat Gärtner
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
1‒3 de re cf. Hom. Il. 14,27‒29
5 ἁλιμυρέα πόντον] cf. Rhod. Arion 150 (ἁ. κύματα πόντω)
7 ~ Hom. Il. 14,81 (βέλτερον, ὃς φεύγων προφύγῃ κακὸν ἠὲ ἁλώῃ)
10 ἐρωῆσαι πολέμοιο] = Hom. Il. 13,776
17 ~ Hom. Il. 14,175sq. (χρόα καλὸν ἀλειψαμένη ἰδὲ χαίτας / πεξαμένη)
18 de re cf. Hom. Il . 14,183.185
19sq. de re cf. Hom. Il . 14,198‒207
21sq. de re cf. Hom. Il. 14,267‒169
23sq. ὡς δ’ ὁράα … / ὣς ὑπ’ ἔρῳ βέβλητο] ~ Hom. Il. 14,294 (ὡς δ’ ἴδεν, ὥς μιν ἔρος πυκινὰς φρένας ἀμφεκάλυψεν); vide etiam Rhod. Arion 942 (item de Iove: ὡς δ’ ἴδεν, ὥς σφε τάχ’ οἶστρος ἀθέσφατος ἦτορ ἀνᾶψεν)
28 de re cf. Hom. Il. 14,313‒328
29sq. οὔτε μάλ’—διέδερκεν] ~ Hom. Il . 14,344sq.
30 ἑὴν ἕλετ’ ἀγκὰς ἄκοιτιν] cf. Hom. Il. 14,346
31 φιλότητι … κώματι] cf. Hom. Il. 14,353
37 de re cf. Hom. Il . 14,450‒452
39 de re cf. Hom. Il. 14,476
40 de re cf. Hom. Il . 14,496‒498
41sq. ~ Hom. Il . 14,509sq.
43 οὓς πόδες οὐκ ἐσάωσαν] cf. Hom. Il . 14,521sq.
Latein
2 maior Atrides ] = Sidon. carm . 5,448
3 in corpore gestat ] = Cypr. Gall. lev. 209
10 absistere bello ] = Hor. sat . 1,3,104
12 vulnera tardant ] cf. Verg. Aen. 2,436 (vulnere tardus Ulixi ); 10,857 (vulnere tardat )
14 pectore voces ] = Catull. 64,125.202; Verg. Aen. 5,482 et al.
15 regnator aquai ] ~ Verg. Aen. 8,77 (regnator aquarum ); de forma archaica aquai cf. semel Verg. Aen. 7,464 et saepius Lucr. 1,283.285.307 et al.
20 Cytheres ] cf. Mart. Cap. 9,911,60
27 zelotypo ] apud poetas epicos non legitur, sed cf. Mart. 1,92,13; Iuv. 5,45 et al.
28 crimina lecti ] cf. eadem sede Anth . 923,1 R. (temerati a crimine lecti )
30 indulget amori ] = Val. Fl. 2,356
35 turbine pugnae ] = Sil. 4,370; 5,350
41 inclinat pugnam ] cf. Sil. 6,29 (magna pugnam inclinare ruina )
41 maris arbiter ] cf. Hor. epist . 1,11,26
43 quos non eriupere pedes ] cf. Claud. rapt. Pros . 2 praef. 42 (nec cervam volucres eripuere pedes )
Gedicht Nr. 15
Sachanmerkungen
(34) Rhodoman scheint Homer hier (nach schon antiken Homererklärern und Valerius Flaccus;
siehe Similienapparat) so zu verstehen, dass Deimos und Phobos die Namen der Pferde
seien. Der Wortlaut bei Homer legt aber eher nahe, dass Deimos und Phobos die Begleiter
bzw. Söhne des Ares sind, die dessen Pferde anspannen sollen.
(35) Neben dem chiastischen Versbau fällt im Griechischen das Wortspiel φόνος („Mord, Blutvergießen“)/φόβος
(„Angst“, „Schrecken“) auf.
(36) Im Griechischen ist hier wiederum das Wortspiel βιός („Bogen“)/βίη („Gewalt“) bemerkenswert.
Textkritischer Apparat
Griechisch
1 Ζ H
1 ὕπνοσ’ H
2 Αργείοσιν L
5 ἡδὲ LH
8 τῇδ’ LH
8 λευλαλέης H
9 ἡδὲ LH
11 ὕπους L
11 Δειμόν LH
12 πάλλὰς H
13 Ἴριν H
15 τριτατην H
18 Αργεὶων L
21 τὶς H, cor. H c
21 ἐπελθων H
22 ἡγεμονηες H
23 ἀμυχανίη L
30 ἔρρηζεν L
32 ὁδ’ LH
33 ἠνορένς L
34 ἀυτὸς L
34 καὶ τίνας L
38 οὐδὲ ποτ’ H
Latein
14 demissa Gärtner
21 agrestes deliberat Gärtner
38 prehensat H, cor. Hc
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
3sq. ἱμάσσειν—κρεμάσσειν] de re cf. Hom. Il. 15,17‒21
5 κατειβόμενον Στυγὸς ὕδωρ] = Hom. Il . 15,37
5 Διὸς εὐνήν] de re cf. Hom. Il . 15,39
6sq. κοιρανέοντα—ὀϊζύν] de re cf. Hom. Il. 15,41sq.
8 de re cf. Hom. Il . 15,64‒68 (Iupiter Iunoni res futuras usque ad mortem Hectoris praedicat)
11 ~ Hom. Il. 15,119sq. (ἵππους κέλετο Δεῖμόν τε Φόβον τε / ζευγνύμεν)
13 ὑψάγγελον] nl., sed cf. Hom. Il . 15,144 (de Iride : μετάγγελον)
15 de re cf. Hom. Il. 15,192
16 = Hom. Il. 15,193
18 λάβεν αἰγίδα] cf. Hom. Il . 15,229
18sq. μένος … / … ἔμπνευσε θοῷ κοσμήτορι Τρώων] cf. Hom. Il. 15,262
24 de re cf. Hom. Il . 15,308‒310
30sq. τοῦ Ζεὺς—ὦσε] de re cf. Hom. Il. 15,463‒465
35 de morte Laodamantis cf. Hom. Il . 15,516sq.
36sq. de morte Melanippi cf. Hom. Il. 15,576‒583
37 de morte Schedii cf. Hom. Il. 15,515sq.; de morte Periphetae cf. Hom. Il . 15,638
38 πρὶν ἢ πυρὶ νῆας ἰάψαι] de re cf. Hom. Il. 15,18
Latein
5 iurat Stygios latices ] cf. Stat. Theb . 1,290sq. (horrendous latices, Stygia aequora … / obtestor )
10 incenditur ira ] cf. Plaut. Pseud. 201 (ira incendor )
11 equi Terrorque Pavorque ] cf. Val. Fl. 3,89sq. (Terrorque Pavorque / Martis equi )
27 turba pericli ] = Sil. 17,410
31 precibus pro viribus uti ] ~ Ov. met . 6,684 (precibus mavult quam viribus uti )
Gedicht Nr. 16
Sachanmerkungen
(37) Griechische Messung mit kurzem -es (Hinweis TG).
(38) Zur Harpyie Podarge vgl. Rhod. Arg. 320 .
(39) Unklassische Messung statt reppulit [Hinweis TG].
Textkritischer Apparat
Griechisch
3 λιτάξετο L
7 ῥ, H
11 πεντέγε LH
15 μηδέ H
16 μαλ’ H
16 ἠδέ H
20 γὰρ H
23 δὲ οἱ L
23 ἕσπετολαὸς L
24 δέ H
31 τῷ H
34 Γλαύκοι H
35 τόνδ’ LH
36 σοον H, cor. H c
39 νέκον H, cor. H c
39 ἐξενάριξεν H
45 Εἰμή L
46 τοῦδ’ L
47 Κεβρυόνην L
Latein
42 asportent deliberat Gärtner
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
9 Ξάνθον καὶ Βάλιον] = Hom. Il. 16,149
11 de re cf. Hom. Il . 16,168‒171
17 = Hom. Il. 16,250
22 de morte Pyraechmae cf. Hom. Il. 16,287sq.
25 δίφρους δ’ ἀνακυμβαλίαζον] ~ Hom. Il . 16,379 (δίφροι δ’ ἀνακυμβαλίαζον)
30 de morte Pedasi cf. Hom. Il . 16,467‒469
31 ~ Hom. Il. 16,150 (τοὺς ἔτεκε Ζεφύρῳ ἀνέμῳ ἅρπυια Ποδάργη)
41sq. φέρεσθαι—διδυμάοσιν] = Hom. Il. 16,671sq.681sq.
50 de re cf. Hom. Il . 16,806‒808
52 de re cf. Hom. Il. 16,851‒854
Latein
8 caballos ] apud epicos veteres non legitur, sed cf. Hor. sat. 1,6,103 et al.; vide etiam Rhod. Tro.2 172.552.1412
12 vana sonantibus ] cf. Val. Fl. 3,198 (vana sonantem )
14 reflectere gressus ] cf. Sen. Thy . 428
35 vulnere tardum ] cf. Verg. Aen . 2,436 (vulnere tardus )
39 spoliis … opimis ] cf. Verg. Aen . 6,855
42 tellure tegendum ] cf. Cypr. Gall. Ios. 210 (tellure tegebat )
Gedicht Nr. 17
Sachanmerkungen
(40) Hier wieder kurze Messung nach dem Griechischen.
(41) Vgl. auch Eras. Adag. 7,8,95 (Nr. 2795: Improbitas muscae ).
Textkritischer Apparat
Griechisch
2 ργείοις H
4 ἐγχεὶῃ L
7 ὃς LH
7 ῥὰ L
8 ὣς possis per anastrophen
17 Ζαμενὴς H, cor. H c
19 δετ’ LH
20 ἠέρ’ H, cor. H c
26 ἤλυθεν om. H, cor. H c
28 νύκεν LH
29 Ε’λένης H
32 μυίης debuit
35 βαρυκλόνον deliberat Gärtner
36 οὐδέτις LH
38 ὃν H
39 Αἴαν τεδ’ H
Latein
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
2sq. πόδας—υἷα] de virtutibus Euphorbi vide etiam Rhod. Tro.2 2883sq.
6 ~ Hom. Il. 17,98sq.
21‒23 de equis lacrimantibus cf. Hom. Il . 17,437sq.
24sq. de misericordia Iovis cf. Hom. Il. 17,441.451sq.
32 μυιῆς … θάρσος … ἐνῆκε] cf. Hom. Il . 17,570
35 βαρύκλονον] nl.
Latein
3 perculit hasta ] = Sil. 17,302
8 obiectu ] cf. Verg. Aen . 1,160
14 Mavorte peremptos ] cf. Sil. 13,484 (Mavortis sorte peremptos )
21 perferre laborem ] = Verg. georg . 2,343; Aen. 5,617.769 et al.
23 tristificos ] vide etiam Rhod. Coc.Ion. 1,21
24 rexque paterque Deum ] = Ov. fast . 3,334
29 pulcricomae ] nl., ut videtur
31 certamina pugnae ] = Lucr. 4,843
33 Palladis arte ] cf. Verg. Aen. 2,15 (sed alia sede)
Gedicht Nr. 19
Sachanmerkungen
Textkritischer Apparat
Griechisch
4 ὁδ’ LH
5 Ατρείδῃ L
6 μυιὰς H
7 στάξσ’ L
10 ἐνθ’ H, cor. H c
11 δετ’ H
12 Τῆς δ’ L
12 δήμιν LH
13 ῥίψ’ LH
14 αἴματος H
15 μητὴρ H
18 Ακμηνόν L
19 μάρρνασθαι H
21 αὐτῷ H
21 ἔπ’ ἔργων Gärtner
23 Βρωτὸν L
24 δὲ οἱ LH
24 ὄλβός L
26 ἀρχός H
29 οὐκ ἦδος L (secundum LSJ sine aspiratione): οὐχ ἧδος H
33 ἦκε H
34 βρωτόν L
36 ὁ μέσσοις H: ὁμέσσον L: ὁ μέσσος deliberat Gärtner
40 ποτε possis more hodierno
41 ἐπάϊξας H
41 περὶ L
43 ὣς L
Latein
11 purgat Gärtner: purget H
17 facessat Gärtner
27 apri Gärtner: agni H
38 quae deliberat Gärtner
41 exciderat ] = exsciderat monente Gärtner
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
5‒7 ἄλαλκε—φυλάσσῃ] ~ Hom. Il . 19,30sq.38sq.
12sq. ἀπ’ ἀστερόεντος Ὀλύμπου / ῥῖψ’] ~ Hom. Il. 19,130 (ἔρριψεν ἀπ’ οὐρανοῦ ἀστερόεντος)
13 Ἥρης στυγερῇσι δολοφροσύνῃσιν ἀασθείς] ~ Hom. Il. 19,97
14 ὃν αἵματος οἷο λοχεύσῃ] cf. Hom. Il . 19,105.111
15 πᾶσι βροτοῖσι περικτιόνεσσιν ἀνάξειν] ~ Hom. Il. 19,109
16sq. Εὐρυσθέα—δάμασσεν] de re cf. Hom. Il. 19,114‒119.133
19 ὅπλεσθαι δεῖπνον ἀνώγων] ~ Hom. Il. 19,171sq. (δεῖπνον ἄνωχθι / ὅπλεσθαι)
23 de re cf. Hom. Il . 19,27sq,
25sq. ἅμ’—Βρισηΐς] de re cf. Hom. Il . 19,245sq.
27 ~ Hom. Il. 19,263
32 ~ Hom. Il. 19,302
34sq. de re cf. Hom. Il . 19,(337sq.)353sq.
35 γούνατα κάρφοι] cf. Nic. Al . 383sq. (καμάτοις κάρφουσι … / γυῖα)
39sq. ~ Hom. Il . 19,388‒391
41 ἑτάρου πέρι νείκεσεν ἵππω] de re cf. Hom. Il . 19,399‒403
42 de re cf. Hom. Il. 19,407
43sq. ὥς ῥα—ἐδάμασσε] de re cf. Hom. Il . 19,413sq.
43 σίφλωσεν] cf. Hom. Il. 14,142
44sq. μόρσιμον—δαμῆναι] ~ Hom. Il. 19,416sq. (ἀλλὰ σοὶ αὐτῷ / μόρσιμόν ἐστι θεῷ τε καὶ ἀνέρι ἶφι δαμῆναι)
Latein
5 muscas ] apud epicos veteres non legitur
7 putredine ] apud epicos veteres non legitur
14 vitales ferret in auras ] ~ Laus Pis. 160 (vitales cum primum traderet auras )
17 cuius iussa ille facessit ] cf. Verg. georg . 4,548 (matris praecepta facessit )
19 educere turmas ] cf. Cypr. Gall. deut . 70 (aeratas educunt classica turmas )
21 tolerare labores ] = Ov. met . 9,289; 15,121
29 efflictim ] adverbium archaicum
30 occupat artus ] = Verg. georg. 4,190; Aen . 7,446; 11,424 et al.
32 sua infortunia ] cf. Hor. ars 103 (tua me infortunia laedent )
32 mussant ] cf. eadem sede Verg. Aen. 11,345
35 aegra labascant ] ~ Sil. 2,392 (de fide: aegra lababat )
35 labascant ] verbum potius archaicum cf. Lucr. 1,537; 4,1285
38 ad sidera tollunt ] = Verg. Aen. 11,37 et al.
39 proiicit hastam ] cf. eadem sede Ov. Pont. 3,4,97 (proicit hastas ); vide etiam Rhod. Il.parv.Hom. 3,22 ; Rhod. Il.parv.Hom. 21,44
42 Saturnia vocem ] ~ Verg. Aen . 7,560 (talis dederat Saturnia voces )
45 rumpent stamina Parcae ] ~ Stat. Theb . 8,13 (rumpebant st. P .)
Gedicht Nr. 20
Sachanmerkungen
(45) Zur Abkunft des Aineias vgl. auch Rhod. Tro.2 111‒116 .
(46) Großvater von Hektor väterlicherseits ist Laomedon, Großvater von Aineias väterlicherseits
Kapys. Sie stammen von den Brüdern Assarakos (Vater von Kapys) und Ilos (Vater von
Laomedon).
(47) Verweis auf Aeneas als Stammvater der Römer.
(48) Zu dieser und anderen Versionen von Polydoros’ Tod vgl. auch Rhod. Tro.2 1154‒1174 .
Textkritischer Apparat
Griechisch
1 ἀγορήν δε L
3 ἠῦ L
9 ἔρισ· H
9 φρόντησε L
11 ἐπὸψιμα H
15 an ἄπο ?
22 Ἀσσαράκοιο debuit
23 Ἀσσάρακος debuit
26 ἐγχείησιν L
26 ἑτώσιά LH
31 ὀψέ H
32 Ταναοῖσιν H, cor. H c
33 ἀρῆς LH
35 Καὶ ῥα L
35 φυλάττεσθαι vel φυλάξασθαι deliberat Gärtner
36 Τῶνδ’ L
36 αυλιν H, cor. H c
40 Αἴθωνι H, cor. H c
41 Ἑκαεργὸς LH
44 περ] de positione cf. Rhod. Il.parv.Hom. 23,32
45 προκέχοντο H, cor. H c
47 νυκὲν LH
50 αὐτόσδ’ L
51 Λύθρωτ’
51 ἐγκεφάλῳ H c : ἐγκεφάλω L: ἐλκεφάλῳ H
Latein
15 divos Gärtner
16 fatigant Gärtner
46 tumidae Gärtner
51 madescit Gärtner
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
1sq. Ζεὺς—κῆρυξ] cf. Hom. Il . 20,4 (Ζεὺς δὲ Θέμιστα κέλευσε θεοὺς ἀγορήνδε καλέσσαι)
1 ἰλαδά] apud veteres tantum ἰλαδόν legitur
2sq. ἐφέηκε—Δαναοῖσι] de re cf. Hom. Il . 20,24sq.
4 καί σφιν ἔην δίχα θυμός] ~ Hom. Il. 20,32
4sq. Ἄρης—Κύπριδος] de re cf. Hom. Il. 20,38‒40
6‒8 αὐτὰρ—Δαναοῖς] de re cf. Hom. Il . 20,33‒36
9‒11 de re cf. Hom. Il. 20,54‒58.61‒65
12sq. Φοῖβος—Πηλείδαο] de re cf. Hom. Il. 20,82‒85
13‒16 de re cf. Hom. Il. 20,112‒137
17sq. de re cf. Hom. Il . 20,196‒198
19 de re cf. Hom. Il . 20,188‒190
20 νηπύτιος] cf. Hom. Il. 20,200
22 de re cf. Hom. Il . 20,239
23 Ἀσσαρακὸς Τρωός] de re cf. Hom. Il . 20,231sq.
23sq. τὸν—Ἐριχθόνιος] de re cf. Hom. Il . 20,219.230
24sq. πάπποι—Αἰνείεω τε] de re cf. Hom. Il. 20,237‒240
26‒28 de re cf. Hom. Il. 20,258‒260.273.283‒287
29‒32 de re cf. Hom. Il. 20,291.297‒299.307sq.
33sq. de re cf. Hom. Il. 20,321sq.328sq.
35sq. de re cf. Hom. Il. 20,335‒339
37 de re cf. Hom. Il . 20,353‒363
38‒40 de re cf. Hom. Il. 20,363‒372
40 = Hom. Il . 20,372
41 de re cf. Hom. Il. 20,375sq.
42 ἐν δὲ θορὼν Τρώεσσιν Ἀχιλλεύς] ~ Hom. Il. 20,381 (ἐν δ’ Ἀχιλεὺς Τρώεσσι θόρε)
43sq. οὐδ’ ἔσχατος—ἀδελφοῖς] de re cf. Hom. Il. 20,407‒41045de re cf. Hom. Il. 20,416.418.(420)
46 de re cf. Hom. Il. 20,422sq.
47sq. de re cf. Hom. Il. 20,441‒444
50sq. αὐτὸς—δαμέντων] de re cf. Hom. Il . 20,499‒503
Latein
1 aetheria … arce ] cf. Manil. 1,565
1 convocat ] cf. Homer. 651 (convocat in coetum superos Iovis )
1 in arce senatus ] cf. Prud. c. Symm . 1,562 (in arce senatus )
2 data … potestas ] cf. Lucr. 5,1048 (data est huic prima potestas )
5 materque sororque ] = Ov. met. 8,463
8 abstinet armis ] = Hor. ars 279
11 superis ne cuncta patescant ] cf. Drac. laud. dei 1,500 (cui cuncta patescunt )
16 Marte fatigent ] ~ Sil. 7,125; 15,118 (Marte fatigat )
25 itur ad arma ] cf. eadem sede Verg. Aen . 9,641 (sic itur ad astra )
26 labor irritus ] cf. eadem sede Ov. met. 1,273
29 undipotens ] nl.; vide etiam Rhod. Tro.2 763
33 offundit ] verbum pedestre
37 exsuscitat iras ] = Manil. 5,227
43sq. non ultimus … / Hectoreos inter fratres licet ultimus esset ] cf. Ov. Pont . 1,5,1 (non ultimus inter amicos )
47 perderet exstinctam duro cum robore vitam ] de zeugmate cf. Verg. Aen . 2,532 (multo vitam cum sanguine fudit )
49 Plutonia ] cf. Hor. carm. 1,4,17 (domus exilis Plutonia )
50 cerebroque et sanguine ] cf. Verg. Aen. 5,413
50 sanguine currus ] = Verg. Aen. 11,88
Gedicht Nr. 21
Sachanmerkungen
(49) Der Ausdruck τυμβοχοή scheint hier von Rhodoman mit Anspielung auf den Tod im Wasser
resemantisiert worden zu sein. Während bei Homer der Skamander sagt, dass es nicht
nötig sei, dem Achilleus einen Grabhügel aufzuschütten, da ihm im Fluss ein Grab bereitet
werde (Hom. Il . 21,322f.), verbindet Rhodoman den Ausdruck offensichtlich direkt mit dem Tod im
Wasser: Achilleus werde eine elende Grabaufschüttung (mit Anspielung auf χέω – „vergießen“/„verschütten“)
im Wasser erhalten (Hinweis TG). Andererseits ist die übertragene Verwendung von χέω
mit τύμβον i.S.v. „einen Grabhügel aufschütten“ ganz üblich (vgl. LSJ s.v. χέω II.2).
(50) Im Lateinischen wird noch ein Vergleich olla velut („wie ein Kochtopf“) hinzugefügt (Hinweis TG), offensichtlich in zusätzlicher Anspielung
auf das Gleichnis in Hom. Il . 21,362 (ὡς δὲ λέβης ζεῖ ἔνδον – „wie ein Kessel innen kocht“), welches im griechischen
Text nicht berücksichtigt ist.
(51) Mit der Marginalie korrespondiert in der lateinischen Fassung der parenthetische
Einschub proh dedecus (Hinweis TG).
Textkritischer Apparat
Griechisch
2 δ’ ἐκ L
8 κελυθείη L
12 ἔφικτὸν H
12 ἐπευχετάατο H c : -οίατο H: -όωτο L
16 βῆ L
18 διεξ L
19 ὁ δ’ scripsi: ὁδ’ H: ὅδ’ L
22 ἀνα H
24 an τυμβοχόη ?
24 ῥοον H
25 Μυρμύρων L
25 εἰμὴ L
27 ἀμφί δέ H
29 ἱκεσιῄ H
32 ἡδ’ LH
35 ὁδ’ LH
35 ᾐδέσσατ’ scripsi: ἠδέσσατ’ L: -σατο H
36 περιδηριάασθαι LH (cf. Q.S. 4,165 et 6,287): an πέρι δηριάασθαι ?
40 πατὲρ’ L
45 Ἑκαεργὸς LH
45 ὑντὸν H, cor. H c
47 ὁδίωκε L
Latein
9sq. ut extra / … fluant deliberat Gärtner
10 esset H, cor. Hc
22 emitti vita deliberat Gärtner
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
1‒3 de re cf. Hom. Il. 21,3sq.7sq.
4 ~ Hom. Il. 21,27sq.
5 ~ Hom. Il . 21,30
6 ~ Hom. Il . 21,34sq.
7 τοπρὶν Ἰησονίδῃ πεπερημένον] de re cf. Hom. Il. 21,41
7 πεπερημένον] cf. Hom. Il. 21,58
9‒11 de re cf. Hom. Il . 21,140.155.166.180
14 de re cf. Hom. Il. 21,212sq.
15sq. Αἰακίδης—βῇ] de re cf. Hom. Il. 21,224‒226
16 κύματα πάντα κύκησεν] ~ Hom. Il. 21,235 (πάντα δ’ ὄρινε ῥέεθρα κυκώμενος)
17 πυργηδόν] cf. Hom. Il. 12,43; 13,152 ; 16,618
17sq. ἐρύσατο—θαλάσσῃ] de re cf. Hom. Il . 21,235‒239
19 de re cf. Hom. Il . 21,256
20 ἀκροκελαινιόων] = Hom. Il. 21,249
21sq. de re cf. Hom. Il. 21,272sq.279‒282
23 τὸν δ’ ἔναλος στήριξε θεός] de re cf. Hom. Il. 21,284‒286
24 τυμβοχοή] cf. Hom. Il . 21,323
25 μορμύρων] = Hom. Il . 21,325
25sq. εἰ μὴ—ῥέεθρον] de re cf. Hom. Il. 21,328‒341
27 ὕδωρ ζέεν] ~ Hom. Il. 21,365 (ζέε δ’ ὕδωρ)
27sq. πάντα / ξηράνθη] ~ Hom. Il . 21,345.348
28sq. ποταμὸς—ἐέργειν] de re cf. Hom. Il. 21,367‒382
30 ἐν δὲ θεοῖς πέσε δῆρις] ~ Hom. Il . 21,385 (ἐν δ’ ἄλλοισι θεοῖσιν ἔρις πέσε)
30 ἄναξ δ’ ἐπεγάννυτ’ Ὀλύμπου] de re cf. Hom. Il . 21,388‒390
31 de re cf. Hom. Il. 21,400‒402
32 ἡ δ’—οὔδεϊ] de re cf. Hom. Il . 21,403.406
32sq. καί μιν—ἄτῃ] de re cf. Hom. Il. 21,416sq.424sq.
32sq. ὁμῇ περικάββαλεν ἄτῃ] cf. etiam Rhod. Arion 101 (ὅμως περικάππεσον ἄτῃς)
34‒36 de re cf. Hom. Il . 21,435.461‒469
38‒40 de re cf. Hom. Il . 21,470‒477.489‒496
41sq. de re cf. Hom. Il . 21,526‒532
43sq. de re cf. Hom. Il . 21,545sq.550sq.590‒594
45‒47 τὸν δ’—δίωκε] de re cf. Hom. Il. 21,596‒605
47sq. τέως—Ἐνυώ] de re cf. Hom. Il. 21,607sq.610sq.
Latein
5 manus post terga revinxit ] = Sidon. carm . 22,44; cf. etiam Homer. 540 (manibus p. t. revinctis )
13 ad Tartara multos ] cf. Homer. 448 (ad Tartara mittit )
19 murmure magno ] cf. Verg. Aen . 1,124 ; Ov. met. 9,40
22 vortice mergi ] cf. Ov. met . 8,557 (vertice mersit )
25 regia Iuno ] = Verg. Aen . 1,443; 4,114 et al.
27 omnia circum ] = Lucr. 6,232.686; Verg. Aen . 1,32 et al.
30 dominator Olympi ] = Eleg. in Maecen . 1,87; Anth. 789,1
31 percutit hasta ] = Homer. 432
36sq. turpe … / … decorum est ] cf. Ov. met . 9,6 (turpe fuit vinci quam contendisse decorum est )
44 proiicit hastam ] cf. eadem sede Ov. Pont. 3,4,97 (proicit hastas ); vide etiam Rhod. Il.parv.Hom. 3,22 ; Rhod. Il.parv.Hom. 19,39
Gedicht Nr. 22
Sachanmerkungen
(52) Der Ausruf heu miserum könnte eine etymologisierende Wiedergabe des griechischen αἰλινά (bzw. αἴλινα) in
der antiken Ableitung von αἶ Λίνον „Ach um Linos!“ (cf. LSJ s.v. αἴλινος) (Hinweis
TG).
(53) Während der Ausdruck bei Homer auf die konkrete Rachesituation beschränkt ist, wird
bei Rhodoman (mit prospektivem Konjunktiv) daraus eine allgemeingültige Aussage extrahiert,
die somit als tadelnswert erscheint (Hinweis TG).
(54) Vgl. Rhod. Tro.2 1262f.
(55) Innerhalb der homerischen Periochen eine Ergänzung zu Rhod. Il.parv.Hom. 19,44f. Zum Tod des Achill siehe Rhod. Il.parv.Quint. 3,5‒18 .
(56) Auffällig ist die Verwendung des Attributes ἀγνός („rein“) zu „Haus“. Rhodoman scheint
nach protestantischem Verständnis in Andromache eine mustergültige Ehefrau zeigen
zu wollen, die die Anordnungen ihre Ehemannes genau befolgt, wie nochmals in der Entsprechung
zwischen V. 44 und den anzitierten Anordnungen Hektors aus Hom. Il . 6,490f. (dort heißt es entsprechend zu ἀμφιπόλοισι κέλευεν im Imperativ ἀμφιπόλοισι
κέλευε) deutlich wird (Hinweis TG).
Textkritischer Apparat
Griechisch
1 ὅς δ’ L
3 Σείριος ὣς possis per anastrophen
3 καί H
5 δαϊζων H
6 μή H
6 ὃς μιν LH
8 μητὴρ H
9 αἴλινα possis
9 στερεός H
12 ὣς possis per anastrophen
15 πόρσυνε H, cor. H c
17 ἥ μέν L
17 Ὀλυμπον H
17 ἐρρεπεν
20 Κερθοσύνη L
22 ἕλη LH
22 τάδ’ L
23 πιστά H
24 ἑτώσια L
25 ἂψ φέρε scripsi: Αψφέρε L (cf. refert ): ἄψφέρε H
28 ἀλλά H
28 ρέξαι L
28 τι possis more hodierno
29 ἤλας L
32 ἀποθνῄσκων possis
38 κεφαλῇ LH, cor. H c
39 ὡσεὶ LH
41 μητὴρ H
42 οἰκτρά H
42 ἐκ τίλλετο H
43 μυρτύρατ’ LH
45 καί H
46 ὄψ LH
48 Ψηχὴν L
Latein
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
1 Φοῖβος δ’ Αἰακίδῃ δόλον ἔκφανεν] de re cf. Hom. Il . 22,7‒10
1sq. ὃς—λαμποῖς] de re cf. Hom. Il. 22,14.21.26.32
3 Σείριος ὡς κατὰ νύκτα] de simili cf. Hom. Il. 22,26‒30
3‒7 καὶ ὥς—ἀέξοι] de re cf. Hom. Il . 22,33sq.38sq.43
8 de re cf. Hom. Il. 22,79sq.83
9 στερεὸς δ’ ἦν Ἕκτορι θυμός] cf. Hom. Il. 22,91
12 de simili cf. Hom. Il . 22,139sq.
13 de re cf. Hom. Il. 22,165
14 de re cf. Hom. Il . 22,166sq.169
15 de re cf. Hom. Il . 22,203sq.
16‒18 Ζεὺς—Ἕκτορος] de psychostasi cf. Hom. Il. 22,209‒213
18 ἀμπνύειν δ’ Ἀχιλῆ’ ἤνωγεν Ἀθήνη] cf. Hom. Il . 22,214.222
19 cf. Hom. Il. 22,227.231
20 κερδοσύνῃ] cf. Hom. Il . 22,247
23 ~ Hom. Il . 22,262sq.; vide etiam Rhod. Hist.eccl. 287 ; Rhod. Luth. 1,358
27sq. ~ Hom. Il . 22,304sq.
29 ~ Hom. Il. 22,326sq.
31 de re cf. Hom. Il . 22,(335sq.).354
32sq. de re cf. Hom. Il . 22,355.359sq.
34sq. de re cf. Hom. Il. 22,368.369.371.375
36‒38 τοῦ—κεφαλῇ] de re cf. Hom. Il . 22,396‒398.401‒403
38 Τρῶες—φλόξ] cf. Hom. Il. 22,407‒411
40sq. ~ Hom. Il . 22,413sq.
42 cf. Hom. Il. 22,405sq. (μήτηρ / τίλλε κομήν)
44 ~ Hom. Il. 6,490sq. (Hector ad Andromachen: εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ’ αὐτῆς ἔργα κόμιζε, / ἱστόν
τ’ ἠλακάτην τε, καὶ ἀμφιπόλοισι κέλευε)
44‒46 de re cf. Hom. Il . 22,440.447
47sq. de re cf. Hom. Il . 22,466sq.
48sq. ὡς—λυγρῶς] de re cf. Hom. Il . 22,475483sq.
50 de re cf. Hom. Il . 22,515
Latein
4 Laomedontiades ] cf. Verg. Aen. 8,158.162
8 nudata papillas ] cf. Iuv. 6,122 (nuda papillis )
10 brevis est vis ] cf. Prud. c. Symm. 2,97sq. (exigua est vis / humani ingenii )
12 livia ] terminus technicus pro columba, apud veteres non legitur
14 Deum rex ] = Verg. Aen . 3,375; 12,851
26 abire sub umbras ] ~ Verg. Aen . 4,660 (sic iuvat ire sub umbras )
28 quam prius ] cf. Prop. 2,18,10
30 canibusque avibusque ] = Ov. epist . 11,83
31 voce minatur ] = Prud. psych . 196
35 in corpore figit ] = Sil. 4,263 (oculos optato in corpore figit )
38 Troica pubes ] cf. Sen. Ag . 637
41 quaestibus implet ] = Verg. georg. 4,515 (maestis late loca questibus i .); Aen. 8,480 (caelum dehinc qu. i .) et al.
42 moestificis ] cf. Alc. Avit. carm. app . 7,1
43 testatur voce dolores ] ~ Lucan. 3,357 (testata est voce dolorem )
47 involvitur umbris ] = Avien. orb. terr. 237 (dies atris i. u .)
Gedicht Nr. 23
Sachanmerkungen
(57) Archaischer Infinitiv Passiv statt condi.
Textkritischer Apparat
Griechisch
7 an πρίν γ’ ?, cf. Hom. Il . 23,45
7 τοῦδ’ L
8 Ψηχὴ L
10 ἤγγελε H
10 ἐπέταλλεν L
15 πετοίτ’ H, cor. H c
16 πλοκάμοισιν deliberat Gärtner
18 ἰδημὸν H, cor. H c
19 δώδεκατ’ H
20 ὁδ’ LH
20 ἄητας H
22 φλογί H
22 ανύσσαι H
25 βέσαν L
26 πιόνι H
29 βραφεύμασιν L
29 ἀέθλος L
31 φερ’ H
31 τὰ L: τὲ H
37 ἧρεν L
39 ἀέθλον L
41 Ὀϊλείδης H c
44 δ’ ἴσον L
45 ὁδ’ LH
46 ῥίπῃσιν H
47 λεοντέα H, cor. H c
52 ὁδ’ H
53 ἥματος H
53 ἄδήροτόσπερ H, cor. H c
Latein
27 gemini coll. Cypr. Gall. gen. 782 (gemini donatus sede sepulchri ) vel gemina Gärtner: gemino H
39 Ulisses H
41 Oilides Hc
48 capiens Gärtner
52 ipse H: iste Gärtner
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
1 ἀφωπλίσσαντο] cf. Hom. Il . 23,26
1sq. de re cf. Hom. Il. 23,8.13
3sq. ἅπας—μυρομένων] de re cf. Hom. Il. 23,14‒16
4 τάφον … δαίνυ] cf. Hom. Il . 23,29 (αὐτὰρ ὁ τοῖσι τάφον μενοεικέα δαίνυ)
5sq. σφάξας—συῶν] de re cf. Hom. Il . 23,30‒32
6sq. αὐτὸς—καῦσαι] de re cf. Hom. Il . 23,42‒45
7‒9 τοῦ δ’—περήσῃ] cf. Hom. Il. 23,62sq.65.71
12 κνημοὺς πολυανθέος Ἴδης] ~ Hom. Il . 23,117 (κνημοὺς … πολυπίδακος Ἴ.)
14 τεῦχον πυρκαϊὴν ἑκατόμποδα] ~ Hom. Il. 23,164 (ποίησαν δὲ π. ἑκατόμπεδον)
17 ἠρήσατο Πηλεύς] = Hom. Il . 23,144
18 μέλι, δημόν, ἄλειφαρ] de re cf. Hom. Il . 23,168.170
19 μῆλα βόας τε] de re cf. Hom. Il . 23,166
19 κύνας τε καὶ ἵππους] de re cf. Hom. Il. 23,171‒173
19sq. δώδεκά τ’—ζωγρηθέντας] de re cf. Hom. Il . 23,174sq.
20‒22 ὁ δ’—ἀνύσσαι] de re cf. Hom. Il . 23,194sq.200sq.210
23sq. de re cf. Hom. Il. 23,217‒220
24sq. καὶ ἑωσφόρος—σβέσαν] de re cf. Hom. Il . 23,226.250
25sq. ὀστέα—δημῷ] ~ Hom. Il. 23,252sq.
27 προβάλοντο θέμεθλον] ~ Hom. Il . 23,255 (σῆμα θεμείλια τε προβάλοντο)
28sq. ἀγῶνα … / ἵζανεν] cf. Hom. Il . 23,258 (ἵζανεν εὐρὺν ἀγῶνα)
32 Μηριόνης δὲ τὰ τέτρατα] de re cf. Hom. Il . 23,614sq.
35 πυγμαχίης κρατερῆς] cf. Hom. Il . 23,653 (πυγμαχίης ἀλεγεινῆς)
36 ἡμίονον ταλαεργόν] cf. Hom. Il. 23,654
37 δέπας ἀμφικύπελλον] = Hom. Il. 23,699
39 ἀμφήριστον ἔνεικαν ἀέθλιον] de re cf. Hom. Il. 23,736
40 κρατῆρα πανάργυρον] ~ Hom. Il . 23,741 (ἀργύρεον κρητῆρα)
41 βοῦν δέ τ’ Ὀϊλιάδης] de re cf. Hom. Il . 23,779
41sq. λοίσθιος—λάβεν] de re cf. Hom. Il. 23,785.795sq.
44sq. Σαρπηδόνος—τρυφάλειαν] ~ Hom. Il . 23,799sq.
45 ξίφος Ἀστεροπαίου] de re cf. Hom. Il . 23,807sq.824
46 σόλου ῥιπῇσιν] cf. Hom. Il. 23,826sq.
46 Πολυποίτης—Ἐπειόν] de re cf. Hom. Il . 23,836‒838
48 χρῆμα … μέγ’] de periphrasi cf. Hdt. 1,36 (ὑὸς χρῆμα … μέγα) et al. (LSJ s.v. χρῆμα ΙΙ.3)
50 ὁ μὲν μήρινθον ἔταμνεν] de re cf. Hom. Il . 23,866sq.
51 de re cf. Hom. Il . 23,875
52 πελέκεις δέκ’ … ἡμιπέλεκκα] cf. Hom. Il. 23,851.882sq.
54sq. de re cf. Hom. Il. 23,890‒893
55 βασιλεῦσιν ἐρίζειν] cf. Hom. Il . 2,214 (de Thersita: ἐριζέμεναι βασιλεῦσιν)
Latein
11 vita superstes ] = Lucan. 8,28 et al.
26 pinguedine ] cf. Sidon. carm. 7,144; Prisc. periheg . 228 et al.
28sq. certamina ludis / instituit variis ] cf. Ov. met . 1,446 (instituit sacros celebri certamine ludos )
39 victor Ulysses ] = Ov. met . 13,485
42 validis hastilibus ] cf. Verg. georg. 2,447
49 per inane columbam ] ~ Claud. carm. min . 31,9 (furatae Veneris prato p. i. columbae )
52 securiculas ] cf. Plaut. Rud. 1158sq.1163
53 sine pulvere ] = Hor. epist. 1,1,51
Gedicht Nr. 24
Sachanmerkungen
(58) Aus sich heraus ist die gedrängte Formulierung im Griechischen schwer verständlich.
Achill ermuntert Priamos zum Essen, indem er ihn daran erinnert, dass auch Niobe nach
Ermordung ihrer zwölf Kinder durch Apollon und Artemis gegessen hat (deutlicher dagegen
die lateinische Fassung in V. 25: narrans, ut Niobe leniverit orba dolores ). Rhodoman erwähnt nicht die Versteinerung Niobes (Hom. Il . 24,614‒617), vielleicht als Reflex darauf, dass die Echtheit dieser Passage schon
in der Antike angezweifelt worden ist.
Textkritischer Apparat
Griechisch
1 Ἀλλοὶ H, cor. H c
9 ἀπειρεσὶων L
9 βάρυς L
10 ἐξελθεῖν θάρσησεν, ἐπεὶ λάχεν αἴσιον ὄρνιν L (= v. 12 H)
11 ἕκτωρ’ L
13 οἷος H, cor. H c
17 ἑκετεύων L
24 ὀΐν H
24 ἄργυφιν L
26 πημανέειν H c : ποιμανέων L: ποιμανέειν H
32 μητὴρ H
32 ἀέξον H
34 ἀμεμακέτου L
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
1 de re cf. Hom. Il . 24,2sq. (τοὶ μὲν—ταρπήμεναι)
2 de re cf. Hom. Il . 24,4sq. (οὐδέ μιν—ἔνθα)
2 ἀϋπνοσύνῃ] cf. Q.S. 2,155
3 de re cf. Hom. Il . 24,15sq.
4 de re cf. Hom. Il. 24,18sq. (τοῖο δ’ Ἀπόλλων / πᾶσαν ἀεικείην ἄπεχε χροΐ)
5sq. δωδεκάτῃ—Ἀχιληΐδος] de re cf. Hom. Il . 24,31‒54
6‒8 ἐκ δὲ—κομίσσαι] de re cf. Hom. Il. 24,74.88.116.143.145sq.
10 ὁμοκλήσας] cf. Hom. Il . 24,252
10 ἐνίσσων] cf. Hom. Il . 24,238
12 ἐπεὶ λάχεν αἴσιον ὄρνιν] de re cf. Hom. Il . 24,315
13‒15 τῷ δ’—Πηλείδεω] de re cf. Hom. Il . 24,360sq.396
15sq. μάλα—φυλασσόντων] de re cf. Hom. Il . 24,443‒447
16sq. κλισίῃ—ἀπαΐσσων] de re cf. Hom. Il. 24,448.468sq.
17sq. Πρίαμος—ἄτης] de re cf. Hom. Il . 24,477sq.485sq.493
19 de re cf. Hom. Il . 24,516.522
20sq. de doliis Iovis cf. Hom. Il. 24,527‒530.549
22sq. de re cf. Hom. Il . 24,578sq.587‒589
24 Δαρδανίδῃ δ’ ἔσφαξ’ ὄϊν ἄργυφον] ~ Hom. Il. 24,621sq.
24sq. ἐς δὲ—ἐδωδῇ] de Nioba cf. Hom. Il. 24,602‒613
26sq. καὶ μὴ—ἀποκτάμενον] de re cf. Hom. Il . 24,657sq.670
27 ξείνῳ δ’ ἐντύνατο λέκτρον] de re cf. Hom. Il . 24,643‒648
28 τὸν δ’ Ἑρμῆς ἀνέγειρε] de re cf. Hom. Il. 24,679‒684
28 καὶ ἤγαγεν ἄχρι Σκαμάνδρου] de re cf. Hom. Il . 24,690‒694
29 κιδναμένης—μόλεν] de re cf. Hom. Il . 24,695sq.
29sq. ἔνθα—ἁπανταχόθεν] de re cf. Hom. Il . 24,707‒709
30 θρήνων δ’ ἐξῆρχον ἀοιδοί] cf. Hom. Il . 24,720sq. (παρὰ δ’ εἷσαν ἀοιδοὺς / θρήνων ἐξάρχους)
31 στενάχοντο γυναῖκες] ~ Hom. Il. 24,722 (ἐπὶ δὲ στ. γ.)
31sq. ἐνὶ πρώτῃσι—ἄεξον] cf. Hom. Il . 24,710.723.747.761
33 ~ Hom. Il . 24,784
34 de re cf. Hom. Il . 24,785.787
35 de re cf. Hom. Il . 24,788‒796
36 καπέτῳ δ’ ἔθεσαν] ~ Hom. Il. 24,797 (ἐς κοίλην κάπετον θέσαν)
36 περὶ σῆμα χέοντες] ~ Hom. Il. 24,799 (σῆμ’ ἔχεαν).801 (χεύαντες δὲ τὸ σῆμα)
37 πολυκυδέα δαῖτα πάσαντο] cf. Hom. Il . 24,802 (δαίνυντ’ ἐρικυδέα δαῖτα)
Latein
9 opum vi ] = Verg. Aen . 9,532; 12,552; vide etiam Enn. ann. 151.405 Skutsch/161.412 V.
13 it comes ] = Verg. Aen. 6,159.448; vide etiam Rhod. Tro.2 207
14 Hermes ] forma Graeca apud epicos veteres non legitur, sed cf. Mart. 5,24; 10,56,7
21 cupa ] cf. Lucan. 4,420
22 fonte lavandum ] cf. eadem sede Verg. ecl. 3,97 (in fonte lavabo ); Aen. 7,489 (in fonte lavabat )
24 esum ] cf. Alc. Avit. carm . 5,263
28 Tegeaeus ] cf. Verg. georg . 1,18; Stat. silv. 1,5,4
29 agmine denso ] = Verg. Aen . 2,450; 9,788; 12,442 et al.
32 Ledaea ] cf. Ov. epist . 16,1
36 ad sidera ductum ] cf. Prop. 3,2,19 (Pyramidum sumptus ad sidera ducti )
Gedicht Nr. 6
Textkritischer Apparat
Griechisch
4 μεμαὼς exspectaveris
5 ἐᾶν possis more hodierno
5 ἐᾲν Ζωὸν H, cor. H c
7 παρφησίαις H, cor. H c
9 Πενθομένῳ H
12 ἐπεὶ: εἰτεὶ L
15 ξεινίην H, cor. H c
15 ἀλλήλοϊν H
16 αὐτήμειψαν L
19 πυκιναῖς LH, cor. H c
19 θυέεσσεν H
20 εἴπου L
20 ἀπόσχῃ LH
22 ὁς L
22 ἀνδρανέουσι H
23 οὐπιέειν L
24 μήσφ’ H
26 παρ φαμένην L
Latein
15 faedere H
25 affatur deliberat Gärtner
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
14 ~ Hom. Il . 6,216sq. (Οἰνεὺς γάρ ποτε δῖος ἀμύμονα Βελλεροφόντην / ξείνισ’)
16sq. τεύχεα δ’ ἀντήμειψαν … / χρύσεα … χάλκεα] cf. Hom. Il . 6,235sq. (τεύχε’ ἄμειβεν / χρύσεα χαλκείων)
18 εὐθάλαμον] cf. Nonn. D. 2,234 (sed alio sensu)
20 εἴ που σφίσι Τυδέος υἱὸν ἀπόσχῃ] ~ Hom. Il . 6,277 (αἴ κεν Τυδέος υἱὸν ἀπόσχῃ Ἰλίου ἱρῆς)
24 ~ Hom. Il . 6,265 (μή μ’ ἀπογυιώσῃς, μένεος δ’ ἀλκῆς τε λάθωμαι)
30 πατρὸς … ἀμείνων] cf. Hom. Il . 6,479 (πατρός γ’ ὅδε πολλὸν ἀμείνων)
Latein
6 tueatur lumina solis ] ~ Lucr. 1,5 (visitque exortum l. s .)
8sq. miscet … / colloquium ] cf. Stat. Theb . 5,83sq. (miscent / colloquia ); Alc. Avit. carm . 2,320 (colloquium miscere )
16 monimentum et pignus amoris ] = Verg. Aen . 5,538.572
21 dona Lyaei ] = Sil. 13,416
22 gaudia moestis ] ~ Stat. Theb. 5,711
28 piis attollit in ulnis ] cf. Prop. 2,18,9 (de Aurora et Tithono: suis decedens fovit in ulnis )
29 amplectens ardentiaque oscula iungens ] cf. Ov. epist . 18,101 (excipis amplexu feliciaque oscula iungis )
Gedicht Nr. 8
Textkritischer Apparat
Griechisch
2 Μηδετέροις L
2 τοῖσιδ’ H
3 ὀξὸν H, cor. H c
7 οὐδέτις L
9 ἄλη H, cor. H c
11 ἐκπάντας L
15 ἐδνοπάλιζε LH
20 εἴπου LH
22 τρέψιν L
27 εὖ H: ἐς L
27 καί ειν L
Latein
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
4sq. de re cf. Hom. Il. 8,17‒22
14 de re cf. Hom.Il. 8,271sq.
16 de re cf. Hom. Il. 8,327
21 Ἶριν … χρυσόπτερον] cf. Hom. Il . 8,398
25sq. de re cf. Hom. Il . 8,485‒488
27sq. de re cf. Hom. Il. 8,562sq.
Latein
16 Mavortius Hector ] = Homer. 529.543.797
21 volitare per auras ] = Lucr. 4,221; Mart. 1,3,11
Gedicht Nr. 9
Textkritischer Apparat
Griechisch
3 δὲ οἱ H
15 τρύχησι L
18 an προβεβούλοι ?
19 τὰ οἱ H
19 κατένευς’, H, cor. Hc
20 an μυρία ?
25 ψυχήν H
33 παιδιὸν H
44 ὁδ’ LH
45 οὔτ’ LH
Latein
22 an iurat ?
37 iusta sinunt H, cor. Hc
38 suasit H, cor. Hc
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
9 τε μειλίξασθαι] de clausula spondiaca cf. A.R. 2,692 (κνίσῃ λοιβῇσί τε μ.)
12 de re cf. Hom. Il . 9,189
12 παλαιγενέων κλέα φωτῶν] = A.R. 1,1
14 ἀρετῇ βλεμεαίνων] ~ Hom. Il . 9,237 (σθένεϊ β.)
18 de re cf. Hom. Il. 9,255‒258
25 χάριτος δ’ οὐ τυτθὸν ἐπαυρεῖ] vide etiam Rhod. Arion 326 (πόνω δ’ οὐ τυτθὸν ἐπαυρεῖς)
Latein
6sq. noctem / qui insomnem ducant ] cf. Stat. Theb . 2,74 (insomnem … educere noctem )
21 praestanti corpore natam ] cf. eadem sede Verg. Aen . 1,71 (p. c. Nymphae )
22sq. iuret … / intactam … Briseida ] cf. Ov. rem . 783 (sibi quod numquam tactam Briseida iurat )
35 longo rigidum sermone tenebat ] ~ Ov. met . 3,364 (de Echo: l. prudens s. t .)
36 ut semet vincat, qui caetera vincit ] cf. Ov. epist. 3,85 (Briseis ad Achillem: vince animos iramque tuam, qui cetera vincis )
37 numina flecti ] = Ov. trist . 2,573
48 praefractus ] hoc sensu potius apud prosaicos legitur
Gedicht Nr. 18
Textkritischer Apparat
Griechisch
1 Οσσυμένῳ L
4 τέφρη H
6 εἰμὴ L
7 μητὴρ H, cor. Hc monente Rhodomano: „Huic vocabulo etiam alibi accentum in penultimam
revocato“
10 ὀρυμένη L
15 ἅγετο L
16 μητὴρ H
21 σέλασ H
21 ἀμφίδ’ H
22 ὁδ’ H
31 πρό H
35 στήσασθαι H, cor. Hc
42 καλὸν deliberat Gärtner
43 δὲ LH
44 ὁδ’ LH
46 τῇδ’ LH
46 ἦδ’ H, cor. H c
49 τῇδ’ H
49 ἐνιθῆκε LH
51 καὶ μετὰ καρποῖς L
52 θήρεσσι H c perperam
53 στρέφεπαι L
55 Ὑμεναῖος LH
55 ἐῢσκαθμοίτε H
57 δε δήει L
57 τῇδ’ H
60 ἀλωὴ possis
64 παρθενικῆσι L
65 ὀσσίχον H
66 ὑψικομον H
Latein
36 Achillem H
65 Quantulum opus? quantum vitae complectitur orbem? H
Similienapparat
→ Zum Similienregister
Griechisch
3 κόμας δ’ ἐδάϊζε καρήνου] de re cf. Hom. Il. 18,27
4 de re cf. Hom. Il . 18,24sq.
5 ἐν κονίῃς δὲ μέγας μεγαλωστὶ τανύσθη] ~ Hom. Il . 18,26 (ἐν κονίῃσι μ. μ. τανυσθείς)
8sq. de re cf. Hom. Il. 18,51‒64
14 ἀρῆς ἀλκτῆρα γενέσθαι] = Hom. Il . 18,100; vide etiam Rhod. Il.parv.Quint. 7,44
15 de re cf. Hom. Il. 18,114‒116
21sq. ἀμφὶ—ἔθηκεν] ~ Hom. Il. 18,203sq. (ἀμφὶ δ’ Ἀθήνη / ὤμοις ἰθφίμοισι βάλ’ αἰγίδα θυσανόεσσαν)
21 ἐκ κεφαλῆς γὰρ δαῖε πυρὸς σέλας] de re cf. Hom. Il. 18,206.225‒227
22 ὁ δ’ ἴαχεν ἠΰτε σάλπιγξ] ~ Hom. Il. 18,219 (ὅτε τ’ ἴαχε σάλπιγξ)
23sq. ~ Hom. Il. 18,230sq.
26 ὁρῶν πρόσσω καὶ ὀπίσσω] ~ Hom. Il. 18,250 (ὅρα π. κ. ὀ.)
38sq. de re cf. Hom. Il. 18,348‒352
39 Νηρηΐνη] de clausula spondiaca cf. e.g. Q.S. 3,596; vide etiam Rhod. Arion 765 ; Rhod. Tro.2 514 (item de Thetide)
40sq. τέτμε—αὐτόματος] de re cf. Hom. Il. 18,372‒377
41 τὴν δ’ αὖ Χάρις εἰς δόμον ἦγεν ἄκοιτις] de re cf. Hom. Il. 18,382sq.388
43sq. ἀμφιπόλων—ζωῇσιν] de re cf. Hom. Il. 18,417sq.
44sq. ὁ δ’—Ὀλύμπου] de re cf. Hom. Il. 18,394‒399
48‒65 de fabricatione scuti cf. Hom. Il. 18,478‒608
50‒53 de caelo, mari, terra scuto indiditis cf. etiam Q.S. 7,201‒203
55 ἐΰσκαρθμοί τε χορεῖαι] vide etiam Rhod. Ep.Crus. 2,52 (μετ’ εὐσκάρθμοισι χορείαις)
62 ἀδηφάγον οἶμα] vide etiam Rhod. Theol.Christ. 1572
65 ὁσσίχον] cf. Theoc. 4,55 (ὁσσίχον ἐστὶ τὸ τύμμα καὶ ἁλίκον ἄνδρα δαμάσδει); de re cf. etiam
[Theoc.] 19,5‒8
66sq. ποικίλον—ἔτευξε] de re cf. Hom. Il. 18,610‒613
Latein
4 rigat ora ] cf. Verg. Aen . 11,698; Sen. Oed . 978
7 virides Nereidas ] = Ov. epist. 5,57
14 avertere pestem ] cf. eadem sede Verg. Aen. 3,620 (terris avertite pestem )
20 eminus uno ] cf. eadem sede Ov. Pont. 1,6,17 (eminus unam )
22 buccina vocem ] cf. eadem sede Aetna 294 (longas emugit bucina voces )
32 decernere ferro ] = Verg. Aen . 11,218; 12,282.695 et al.
37 gelida quem perluit unda ] ~ Hor. epist. 1,15,4 (gelida cum perluor unda ); Ov. fast . 5,435 (fontana perluit unda ); Sil. 14,222 (dulci … perluit unda )
38 obnubit amictu ] = Verg. Aen . 11,77
39 Mulciberem ] cf. eadem sede Ov. ars 2,577; Homer. 858 et al.; sed haec forma accusativi apud veteres non legitur
50 piscibus aequor ] = Verg. georg . 4,388
51 cf. Homer. 875sq.
53 vitam certa ratione gubernant ] ~ Lucr. 5,1117 (siquis vera vitam ratione gubernet )
57 parte alia ] = Verg. Aen. 8,682; Homer. 880
59‒61 cf. Homer. 885‒887
62 armenta boum ] cf. Verg. georg . 2,515; Claud. 26,408
64 murmura miscent ] = Verg. Aen . 4,210 (de fulminibus Iovis)
65 complectitur orbem ] = Claud. carm. min. 32,13
Springe hoch zu Main