Springe zu MainSpringe zum Ende
Zur Startseite gehen (Dekorationselement: Rhodomans Kopf)
RhodomanologiaDas poetische Werk von Lorenz Rhodoman bis 1588
Dekorationselement: Rhodomans Hände schreiben auf einem Blatt Papier.

Apparate

Gedicht Nr. 1

Sachanmerkungen


  • (1)Thomas Gärtner möchte den Vers eher so verstehen: „Auf diesen [Agamemnon] wünschte er heftig den Bogen des Letosohnes herab und rief ihn daher an“. Zu dieser Auffassung von ἐπευχόμενος vgl. LSJ s.v. ἐπεύχομαι III (eher bei Tragikern und in der Prosa).
  • (2)Da Rhodoman durch die der Iliashandlung vorausgeschaltete Oinotropen-Episode in den Troica die von Apollon geschickte Krankheit offensichtlich als Hungersnot zu rationalisieren versucht (Rhod. Tro.2 1201‒1204), könnte das in den Drucken zu lesende λιμῷ („Hunger“) statt des hier mit Blick auf Homer und die lateinische Fassung hergestellten λοιμῷ („Seuche“) doch richtig sein.
  • (3)Name der Chrysestochter (bei Homer nur Chryseïs) nach Dictys Cretensis. Siehe Dict. 2,17 et al.

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 1‒3ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΥ—πρώτη A H: ΙΛΙΑΣ Η ΚΑΛΟΥΜΕΝΗ ΜΙΚΡΑ L
  • 7λιμῷ LH
  • 9ὀζυμόροισι L
  • 10χρυσηΐδι L
  • 15Τῷ δὲ L
  • 16καὶ κεν H
  • 20ἀγορὴς πολέσκετο L
  • 21οὑτ’ L
  • 21ἐσ H
  • 21ἐντα H, cor. H c
  • 25ἡδ’ LH
  • 28σκοζόμενος H, cor. H c
  • 29θεωνδ’ LH
  • 30an ὅτι ?
  • 30Νηρηΐνη L
  • 31νύκε LH
  • 31κολῳός possis
  • 32εἰμὴ L
  • 34δαι υμένοις H, cor. H c
  • 36ἑως H
  • 37τοῖνδ’ LH
  • 37an ἔνι ?

Latein

  • 1‒9ΙΛΙΑΣ—Rhodomano H: ΙΛΙΑΣ Η ΚΑΛΟΥΜΕΝΗ ΜΙΚΡΑ, Hoc est: ILIAS PARVA LIBROS TRIGINTA OCTO COMPLEXA. CVM MAGNA ILIAS LIBROS VIGINTI QVATVOR TANTVM contineat, & res saltem Graecorum & Troianorum anni decimi & postremi belli Troiani vsque ad Hectorem interfectum recitet. Parua autem contrà etiam caeteras res ab Hectore interfecto pertexat, vrbis euersionem graphicè depingat & reditum praeterea Graecorum in patriam, euersa & destructa Troia cum caeteris adiungat, & multo longius, quàm magna Ilias procedat. L
  • 5 hanc H
  • 32 minantis deliberat Gärtner coll. vers. Gr. (ἀλαστήσαντος)

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 1 δεκατηρίδες] nl.
  • 2 ἀρητὴρ … Χρύσης] cf. Hom. Il. 1,11 (τὸν Χρύσην … ἀρητῆρα)
  • 5 ἀλλὰ κακῶς ἀφίει] = Hom. Il. 1,25
  • 8 ἐννῆμαρ] = Hom. Il. 1,53
  • 9‒11 θεοῦ—ἱλάσκεσθαι] de re cf. Hom. Il. 1,62‒67.97‒100
  • 12sq. χολωσάμενος—νείκεσσε] de re cf. Hom. Il. 1,101‒113
  • 15 ἀντάξιον ὡς γέρας εἴη] cf. Hom. Il. 1,136 (ὅπως ἀντάξιον ἔσται)
  • 19 αὐτὰρ ὁ μηνίων] ~ Hom. Il. 1,488 (αὐτὰρ ὃ μήνιε)
  • 20‒22cf. etiam Rhod. Tro.2 1233‒1235
  • 20 οὔτε—πωλέσκετο] ~ Hom. Il. 1,490
  • 29 κερτομίοις] cf. Hom. Il. 1,539
  • 30 βουλὰς συμφράσσατο] cf. Hom. Il. 1,537.540

Latein

  • 1 volvitur annus] = Verg. georg. 2,402
  • 3 largo … munere solvat] cf. Sil. 4,809 (pro tanto … munere solvat)
  • 11 Latonius] cf. Host. carm. frg. 4,2; Stat. Theb. 1,701; vide etiam infra Rhod. Il.parv.Quint. 11,9
  • 12 exarsit in iram] ~ Verg. Aen. 7,445 (de Allecto: exarsit in iras)

Gedicht Nr. 2

Sachanmerkungen


  • (4)Das Vogelzeichen wird auch in Rhodomans Troica angeführt. Siehe Similienapparat.
  • (5)Vgl. auch den Katalog der griechischen Anführer in Rhod. Tro.2 485‒655.
  • (6)Bei Homer Pylaimenes genannt. Siehe Hom. Il. 2,851.
  • (7)Vgl. den Katalog der troischen Anführer in Rhod. Tro.2 824‒946.

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 3ὅτρυνεν L
  • 4πόλεμόν δε L
  • 8λαούς H
  • 9τῶνδ’ LH
  • 9αἴψα H, cor. H c
  • 11πλεόνας H
  • 13μαλ’ H
  • 15ὡσδὲ L
  • 18οἴκον H
  • 18ὅπῃ possis
  • 19μέδονται H, cor. H c
  • 20ὡς L more suo
  • 22Θοοῖς H, cor. H c
  • 24δῆμου L
  • 25ὂς H
  • 28στρουτοὺς H
  • 29τοῖς δ’ LH
  • 30εὖ Gärtner coll. vers. Lat. (bona): αὖ LH
  • 31ὃς ῥα L
  • 34οἵ H
  • 40οἵ δε L
  • 46ἀρχός H
  • 46τῷ deest in L
  • 49ἦε, L
  • 50τοῦδ’ LH
  • 56πόλεμόν δε L
  • 61Νερεὺς H
  • 63θώραξε L
  • 69Εὐρύπυλοσθ’ LH
  • 78Ασκανίοι L
  • 78Μήονες LH
  • 78ἀγχίαλοί scripsi: ἀγχίαδοί L: ἀγχιαλοί H
  • 80ἀμάζοντες L
  • 81τῶνδ’ L
  • 83ρῆσος LH
  • 84Εὑρύπυλος L

Latein

  • 31 Atride H, cor. Hc
  • 41 huc deliberat Gärtner
  • 48 Archivos H, cor. Hc
  • 61 Nerei H
  • 64 Pthia H, cor. Hc
  • 67 effert suspectum
  • 84Memnos H

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 1 κακόβουλον Ὄνειρον] ~ Hom.Il. 2,6 (οὖλον Ὄνειρον)
  • 2 ἐοικότα Νηλείωνι] cf. Hom. Il. 1,20 (Νηληΐῳ υἷι ἐοικώς)
  • 3 παννύχιον κνώσσοντι] cf. Hom. Il. 2,24 (οὐ χρὴ παννύχιον εὕδειν βουληφόρον ἄνδρα)
  • 4 θωρῆξαι] cf. eadem sede Hom. Il. 2,11.28
  • 6 ἷζε … βουλὴν … γερόντων] ~ Hom. Il. 2,53 (βουλὴν δὲ πρῶτον μεγαθύμων ἷζε γερόντων)
  • 7 ἤρτυνε μενοινήν] ~ Hom. Il. 2,55 (πυκινὴν ἠρτύνετο βουλήν)
  • 11 αἰσχρὸν γάρ] = Hom. Il. 2,119
  • 12 ἀπρήκτους … μάχεσθαι] cf. Hom. Il. 2,121
  • 15‒20de simili cf. Hom. Il. 2,87‒93
  • 21sq. ὑπέρμορα νόστος … ἐτύχθη, / εἰ μὴ Τριτογένεια … Ἥρης] ~ Hom. Il. 2,155sq.
  • 27‒29de omine cf. Hom. Il. 2,308‒329; vide etiam Rhod. Tro.2 756‒762
  • 32sq.de re cf. Hom. Il. 2,362‒366
  • 41sq.de re cf. Hom. Il. 2,494sq.
  • 42 Ὀρχομενοῦ—Ἄρης] de re cf. Hom. Il. 2,511sq.
  • 44 Φωκήων—Ἐπίστροφος] = Hom. Il. 2,517 (sed alia sede)
  • 44sq. ἦγε—Αἴας] de re cf. Hom. Il. 2,527
  • 45 Εὐβοέας δ’ Ἐλεφήνωρ] de re cf. Hom. Il. 2,536.540
  • 45sq. ἦν δὲ—Ἀθηναίων] de re cf. Hom. Il. 2,546.552
  • 46sq. παρὰ τῷ—Σαλαμῖνος] de re cf. Hom. Il. 2,557
  • 47sq. ἅμ’ Εὐρυάλῳ—υἱός] de re cf. Hom. Il. 2,559.563‒565
  • 49sq. ἀλλὰ—ἁπάσης] de re cf. Hom. Il. 2,569.576
  • 50sq. τοῦ δ’—Λακεδαίμονος] de re cf. Hom. Il. 2,581.586
  • 51sq. εἶχε—μελίθροος] de re cf. Hom. Il. 2,591.601
  • 52sq. Ἀρκαδίης—ἀμύμων] de re cf. Hom. Il. 2,603.609
  • 54sq. Ἠλείοις—Θάλπιος] de re cf. Hom. Il. 2,615.620.622sq.
  • 55sq. ἐκ δ’ ἄρ’—κόρυσσεν] de re cf. Hom. Il. 2,625.627
  • 57sq. ἐκ δὲ Κεφαλλήνων—κράτος] de re cf. Hom. Il. 2,631sq.634
  • 58sq. ἲς—ἤρχευεν] de re cf. Hom. Il. 2,638
  • 59sq. ἐνὶ—ἰοῦσι] de re cf. Hom. Il. 2,645.650sq.
  • 61 Τληπόλεμος Ῥοδίων] de re cf. Hom. Il. 2,653sq.
  • 61 Νιρεὺς πρόμος ἤλυθε Σύμης] de re cf. Hom. Il. 2,671
  • 62sq. ἐκ δὲ—Ἄντιφος] de re cf. Hom. Il. 2,676‒678
  • 63sq. αὐτὰρ— ἐξεπαγίνει] de re cf. Hom. Il. 2,683‒685
  • 65sq. καὶ μετὰ—Φυλάκης] de re cf. Hom. Il. 2,695.698sq.704
  • 66 λιπαρῆς τ’ Εὔμηλος Ἰωλκοῦ] de re cf. Hom. Il. 2,712.714
  • 67sq. σὺν δὲ—Μέδων] de re cf. Hom. Il. 2,717sq.727
  • 68 Ποδαλείριος ἠδὲ Μαχάων] = Hom. Il. 2,732
  • 69 Γουνεύς] cf. Hom. Il. 2,748
  • 69 Εὐρύπυλός θ’] cf. Hom. Il. 2,736
  • 69 Προθόῳ] cf. Hom. Il. 2,756
  • 69 Πολυποίτης] cf. Hom. Il. 2,740

Latein

  • 1 tota … stertit nocte] ~Mart. 7,10,6 (tota stertere nocte)
  • 26 verbis verberibusque] cf. Ter. Haut. 356
  • 56 agnoscit] i.e. recognoscit (monente Gärtner)

Gedicht Nr. 3

Sachanmerkungen


  • (8)Gemeint ist die hier nicht näher ausgeführte „Mauerschau“ (Teichoskopie).

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 2τῶνδε scripsi: τῶν δὲ LH c : om. H
  • 4δὲ οἱ LH
  • 6δὲ μιν LH
  • 10τῷδ’ LH
  • 11ἕδηται L
  • 12ἐπηνέσσαντο L
  • 17ἀποιχιμένου H
  • 19ἀντιπάλῳ H
  • 20φόσγανα H
  • 22ἴηδεν L
  • 27ὁμίχλην H
  • 28δμωῆ L
  • 28δέ H
  • 31ἡδ LH
  • 31ἄκοιτιν L
  • 34ὑστατίηπερ L
  • 35ὀς H
  • 35μάτευεν deliberat Gärtner
  • 36ἔπεὶ H

Latein

  • 17 abcedit H
  • 22 incassam deliberat Weise
  • 30 spectat deliberat Gärtner

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 2 Πάρις προμάχιζε] = Hom. Il. 3,16
  • 3sq.~ Hom. Il. 3,19 (Ἀργείων προκαλίζετο πάντας ἀρίστους)
  • 5 ἐχάσσατο κῆρας ἀλύσκων] ~ Hom. Il. 3,32 (ἐχάζετο κῆρ’ ἀλεείνων)
  • 10sq.~ Hom. Il. 3,70sq.
  • 24 ὑπαγχόμενον] nl.
  • 25 καὶ κύδιμον ἤρατο νίκην] ~ Hom. Il. 3,373 (καὶ ἄσπετον ἤρατο κῦδος)

Latein

  • 1 Troësin] forma Graeca (Τρώεσιν) tantum hic adhibetur, alibi Troibus, cf. Rhod. Il.parv.Hom. 5,31; Rhod. Il.parv.Hom. 8,13; Rhod. Il.parv.Hom. 14,9; Rhod. Il.parv.Quint. 6,51; de forma Graeca dativi cf. etiam Ov. trist. 5,5,43 (heroisin)
  • 3 audaculus] adiectivum pedestre, cf. Petron. 63; Gell. 5,21,4
  • 6 dictis … amaris] cf. Verg. Aen. 10,368.591
  • 9 positis … armis] cf. Verg. Aen. 10,52
  • 13 Troum de moenibus altis] ~ Verg. Aen. 1,95; 3,322; 10,469 (Troiae sub m. a.)
  • 16 Laomedontiaden] = Verg. Aen. 8,158.162
  • 22proiicithastam] cf. eadem sede Ov. Pont. 3,4,97 (proicit hastas); vide etiam Rhod. Il.parv.Hom. 19,39; 22,44
  • 24 misello] apud poetas epicos non legitur, sed cf. Lucr. 4,1096; Catull. 3,16 et al.
  • 32 coniungit amores] cf. Catull. 64,372 (coniungite amores)

Gedicht Nr. 4

Sachanmerkungen


  • (9)Tydeus (Vater des Diomedes) und Kapaneus (Vater des Sthenelos) nahmen am Zug der Sieben gegen Theben teil. Siehe Rhod. Theb. 356–362.368–373.
  • (10)Wie sein Vater Kapaneus zeichnet sich Sthenelos hier durch seine Prahlerei aus (siehe Rhodomans Marginalie Sthenelus superbiloquus). Zu Kapaneus vgl. Rhod. Theb. 356‒362. 417‒431 (Tod des Kapaneus durch Zeus’ Blitzstrahl). Der hier angespielte Krieg der Epigonen wird in Rhod. Theb. 544‒562 kurz geschildert.
  • (11)Zu Simoeisios siehe auch Rhod. Tro.2 931‒935. Hier handelt es sich um eine bewusste moralisierende Änderung Rhodomans gegenüber Homer: In die Ilias kann Simoeisios aufgrund seines Todes den Erziehungslohn nicht zahlen, hier und noch deutlicher in den Troica scheint es so, als ob sein Tod die Strafe dafür sei, dass er ihn nicht gezahlt habe.

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 3ἡδὲ LH
  • 4ὅς H
  • 5ὑπὲρ L
  • 6ἡδ’ LH
  • 7βελίμνοις H, cor. H c
  • 11οὐσ L
  • 12ὁδ’ LH
  • 14οἶον LH c : οἷον H
  • 15Αἰνόν L
  • 18κίνοντο H
  • 19Μόθον H, cor. H c
  • 21ποιπνόων H, ποιπνύωνι H c
  • 26πάντη LH
  • 30ὑπό H
  • 31Τῷδ’ L
  • 36ἵκεθο H
  • 39οὐδέ ποτ’ scripsi: Οὐδέποτ’ L: οὐδὲ ποτ’ H
  • 41an ἐνέποι ?
  • 41ἐνδαῒ L

Latein

  • 18 huic H, cor. Hc
  • 29 accendit Gärtner
  • 38 Elephanora H

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 3sq.de re cf. Hom. Il. 4,73‒78
  • 5 ὕπερ ὅρκια δηλήσασθαι] ~ Hom. Il. 4,67.72
  • 13sq.de re cf. Hom. Il. 4,134‒140
  • 17~ Hom. Il. 4,218sq. (ἐπ’ ἄρ’ ἤπια φάρμακα εἰδὼς / πάσσε)
  • 19sq.~ Hom. Il. 4,231 (πεζὸς ἐὼν ἐπεωλεῖτο στίχας ἀνδρῶν)
  • 24‒26de re cf. Hom. Il. 4,293sq.297‒299
  • 26sq. κελεύειν—γερόντων] ~ Hom. Il. 4,322sq. (κελεύσω / βουλῇ καὶ μύθοισι, τὸ γὰρ γέρας ἐστὶ γερόντων)
  • 28 πλήξιππον … Μενεσθέα] cf. Hom. Il. 4,327 (Μενεσθέα πλήξιππον)
  • 31‒33de re cf. Hom. Il. 4,403‒407
  • 37sq.~ Hom. Il. 4,463sq. (Ἐλεφήνωρ / Χαλκωδοντιάδης, μεγαθύμων ἀρχὸς Ἀβάντων)
  • 39sq.~ Hom. Il. 4,477sq. (οὐδὲ τοκεῦσιν / θρέπτρα φίλοις ἀπέδωκε)

Latein

  • 1 rex … Olympi] cf. Verg. Aen. 5,533
  • 3 caelesti … ab arce] cf. Paul. Nol. carm. 16,122
  • 5 venerandum rumpere foedus] ~ Hor. epist. 1,3,35 (fraternum r. f.)
  • 12 letifer ictus] = Sil. 7,606
  • 14 manante cruore] = Sil. 6,709; 7,678
  • 40 alturae] apud veteres non legitur

Gedicht Nr. 5

Sachanmerkungen


  • (12)Zu Phereklos als Erbauer der Schiffe, mit denen Paris Helena nach Troja brachte, vgl. Rhod. Tro.2 335‒337 .
  • (13)Echemmon und Chromios.
  • (14)Zu den Pferden als Buße für den geraubten Ganymed vgl. Rhod. Tro.2 173‒175 .
  • (15)Zur späteren Rache Aphrodites für die von Diomedes erlittene Verwundung siehe Rhod. Tro.2 1565‒1578 .
  • (16)Burgberg Trojas.
  • (17)Am Ende der Troica schildert Rhodoman, wie Tlepolemos’ verwitwete Frau Polyxena an der nach Rhodos geflohenen Helena ihre Rache vollzieht, indem sie diese mit ihren Dienerinnen an einem Baum aufknüpft. Siehe Rhod. Tro.2 1713‒1734 .
  • (18)In dieser Marginalnotiz klingt eine klar antipagane Lesart an. Vergleichbar ist der Autorkommentar in der zweiten Fassung der Troica nach dem Raub des Ganymed. Siehe Rhod. Tro. 2 105‒110.

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 1τοτ’ L
  • 6ἀντιάῃσι LH
  • 7ἄνδρι L
  • 8ὃς L
  • 9an αὑτῷ ?
  • 13Ενδ’ L
  • 14τῷδ’ LH
  • 21ὁμαδοῖο LH
  • 24τῇδ’ LH
  • 26τρωμὴν LH
  • 27ὡς L suo more
  • 28Αρηϊμελέσθω L
  • 29ὁμαδοῦ LH
  • 29ἔρρυσατ’ L
  • 33ἔγειρεν H
  • 39ἥρι L
  • 41an ἔνθα δὲ ?
  • 42πεντικονταβόην H, cor. H c
  • 46Οὖν L
  • 50ἔνθαδ’ H
  • 51οἰμιόζων H, cor. H c

Latein

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 1~ Hom. Il. 5,35 (μάχης ἐξήγαγε θοῦρον Ἄρηα)
  • 7‒9~ Hom. Il. 5,59.62‒64
  • 18~ Hom. Il. 5,303 (ὃ οὐ δύο γ’ ἄνδρε φέροιεν)
  • 22 οὖτα] de forma cf. Hom. Il. 5,376
  • 22sq. χερὸς—τελέθουσι] cf. Hom. Il. 5,339sq.342
  • 26~ Hom. Il. 5,417 (ἄλθετο χείρ, ὀδύναι δὲ κατηπιόωντο βαρεῖαι)
  • 27sq.de re cf. Hom. Il. 5,428‒430
  • 29sq.de re cf. Hom. Il. 5,445sq.449sq.
  • 42cf. Hom. Il. 5,785sq.
  • 46 δῦν’ Ἄϊδος κυνέην] = Hom. Il. 5,845
  • 46 εἰς κενεῶνα] cf. Hom. Il. 5,857
  • 48de re cf. Hom. Il. 5,859‒861

Latein

  • 1sq. amico / alloquio] cf. Prud. apoth. 300sq.
  • 7 dat letho] = Sil. 7,599
  • 9 cum gente ruinam] ~ Alc. Avit. carm. 5,360 (pulsa cum gente ruinas)
  • 12 per vulnera vitam] ~ Ov. met. 3,251 (finita per plurima vulnera vita)
  • 17 pondere saxi] = Ov. fast. 2,367
  • 20 ab origine cretos] ~ Ov. met. 4,607 (ab origine cretus eodem); cf. etiam Iuvenc. 3,639 (Davidis origine creto)
  • 49 pars … non ultima turbae] cf. Lucan. 6,593sq. (non ultima turbae / pars ego Romanae)

Gedicht Nr. 7

Sachanmerkungen


Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 5οἷον H
  • 6ἐζομένων L
  • 7ἔντα H, cor. H c
  • 9Μυνήνης H
  • 12Αιακίδην H
  • 12αυτοῦ H
  • 22δ, L
  • 25μῆπις H
  • 29οὐδείς H
  • 31ἔοικε L
  • 32φραδμοσύνης L
  • 32an ὕπο ?
  • 34εἷλαρ L
  • 35Θοῆς H, cor. H c
  • 36ὃς περ L

Latein

  • 3 Phaebi H
  • 20 praecones deliberat Gärtner coll. vers. Gr. (κήρυκε)
  • 36 cnimens H

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 8= Hom. Il. 7,93
  • 11 ἐννέα δ’ ἐξεπάνεσταν] ~ Hom. Il. 7,161 (ἐννέα πάντες ἀνέσταν)
  • 18 ὕπτιον ἐξετάνυσσεν] ~ Hom. Il. 7,271 (ὁ δ’ ὕπτιος ἐξετανύσθη)
  • 18 ὃν ὀρθὸν στήσατο Φοῖβος] ~ Hom. Il. 7,272 (τὸν δ’ αἶψ’ ὤρθωσεν Ἀπόλλων)
  • 21sq.de re cf. Hom. Il. 7,304.305
  • 25sq.~ Hom. Il. 7,350sq.
  • 27de re cf. Hom. Il. 7,363sq.
  • 34 εἶλαρ νηῶν τε καὶ αὐτῶν] = Hom. Il. 7,437

Latein

  • 26 belli et praecidere causam] cf. Hor. epist. 1,2,9 (Antenor censet belli praecidere causam)
  • 28 quae sit sententia] = Verg. Aen. 3,59; Ov. met. 3,322 et al.
  • 35 tridentifero] cf. Ov. met. 8,596; Sidon. carm. 22,158
  • 36 evertere molem] cf. Paul. Petric. Mart. 5,588

Gedicht Nr. 10

Sachanmerkungen


Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 4κηλήϊος H, cor. Hc
  • 5an ἀγειραμένοις ?
  • 6δὲ ἄρα H
  • 13αὐθι H
  • 14τόνδ’ deliberat Gärtner
  • 14ὅδ’ LH
  • 15στρατίην L
  • 17παρ’ H: μεθ’ L fortasse recte
  • 18ἀφέρτερον L
  • 19ἀγλαά LH
  • 19τεύχε L
  • 27οὐου H, cor. Hc
  • 27ἀλαοσκοπίην LH

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 12 διασκοπιᾶσθαι] = Hom. Il. 10,388
  • 18~ Hom. Il. 10,437 (λευκότεροι χιόνος, θείειν δ’ ἀνέμοισιν ὁμοῖοι)
  • 26 πένθιμος ὦρτο κυδοιμός] ~ Hom. Il. 10,523 (ἄσπετος ὦρτο κυδοιμός)
  • 27 οὐκ ἀλαοσκοπιὴν μὲν ἔχων] ~ Hom. Il. 10,515

Latein

  • 1 cura … somnum invidet] cf. Hor. epist. 1,10,18 (est ubi divellat somnos minus invida cura?)
  • 8 supereminet omnes] = Verg. Aen. 1,501; 6,856 et al.
  • 18 velocior auris] cf. Ov. met. 3,209 (velocius aura)
  • 19 vita spoliatus et armis] ~ Homer. 435 (vita iuvenem spoliavit et armis)

Gedicht Nr. 11

Sachanmerkungen


  • (24)Das Töten wird im Lateinischen durch eine starke m-Alliteration untermalt: morte quidem multos mulctat [Hinweis TG].

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 8Μενέδουπος H, cor. Hc
  • 11ὅτι H
  • 11ὁδ’ LH
  • 12εἴμπεσεν LH, cor. Hc
  • 13ὁμαδῷ LH
  • 14Μιγάδος H, cor. Hc
  • 14ἐκπληθύος L
  • 19ὁδ’ LH
  • 21αὐθότι H
  • 22δὲ οἱ L
  • 24πολλοῖ L
  • 24δέ H
  • 27ἐφαυροὶ L
  • 36τῷδ’ LH
  • 38Αὐτός L
  • 42αἴκεν LH
  • 46ἠντιβόλης H: ἀντ’βόλησ’ Hc (an ἀντεβόλησ’ ?)
  • 46ὁ δέ μιν scripsi: ὁδέ μιν L: ὁδὲ μιν H
  • 46κλισίην δε LH
  • 48πιρκὸν L

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 4 πρυλέες … ἐρρώοντο] cf. Hom. Il. 11,49sq. (αὐτοὶ δὲ πρυλέες … θωρηχθέντες / ῥώοντ’)
  • 47‒49cf. Hom. Il. 11,844‒848

Latein

  • 7 stillans cum sanguine rorem] cf. Lucan. 9,697sq. (arva bono virus stillantis tabe Medusae / concipiunt dirosque fero de sanguine rores)
  • 14 hostis plebeiusve fuat] cf. Verg. Aen. 10,108 (Tros Rutulusne [-ve v.l.] fuat); vide etiam Rhod. Tro.2 1257 (strenuus ignavusve fuat); Rhod. Protr. 119 (seu Moschus fuat aut Turcus)
  • 14 tunc acer Ulysses] = Stat. Ach. 1,866
  • 17 excedere pugna] = Verg. Aen. 9,789
  • 18 vulnere plantam] ~ Stat. Theb. 1,61 (de Oedipode: traiectum v. plantas)
  • 20 undique cingunt] = Stat. Theb. 10,41; Prisc. periheg. 327.693
  • 23 fortissimus Aiax] = Drac. Orest. 848
  • 40 praecepta parentis] = Catull. 64,159; Verg. Aen. 5,747 et al.
  • 47 abluit unda] = Ov. met. 4,740
  • 49 dextra dolorem] = Paul. Petric. Mart. 2,531

Gedicht Nr. 12

Sachanmerkungen


  • (25)Wortspiel im Griechischen mit κλῆσις und πτῆσις, was offensichtlich nochmals Hektors Geringschätzung unterstreichen soll.
  • (26)Ausführlicher wird Hektors Erwiderung in Rhodomans Troica wiedergegeben. Siehe Rhod. Tro.2 1267‒1275 .
  • (27)Glaukos’ Vater Hippolochos ist der Bruder von Sarpedons Mutter Laodameia; Laodameia und Hippolochos sind Kinder von Bellerophon(tes).
  • (28)Der Gedanke wird in der lateinischen Fassung durch das Wortspiel dilata/sublata untermalt [Hinweis TG].
  • (29)Vgl. auch Rhod. Il.parv.Hom. 5,18.

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 3κραμνοῖσθ’ L
  • 3περᾶν possis more hodierno
  • 14στρατόν H
  • 15παντοΐδης H
  • 17ἀπεπαυέμεν LH
  • 20πολὺ φέρτατος possis
  • 21ἑόν H
  • 23ἑρύξαι H
  • 24χάμαι LH
  • 26ἐπέεσσον H
  • 26ἀναψιὸν L
  • 27ἐπηϊξεν H
  • 27Πετιῶο L
  • 28ὃς ῥ’, H
  • 28μυγεῦντα L
  • 29κάλεσσι L
  • 30τοῦδ’ LH
  • 33αἳματι L
  • 34καί κρόσσαι H
  • 34ὄψὲ H
  • 35οὔκε LH
  • 36ὤρυρεν L

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 6sq.de re cf. Hom. Il. 12,76.86
  • 8~ Hom. Il. 12,87 (πένταχα κοσμηθέντες ἅμ’ ἡγεμόνεσσιν ἕποντο)
  • 13sq.de re cf. Hom. Il. 12,200‒206
  • 15sq.de re cf. Hom. Il. 12,223‒225
  • 18‒21de re cf. Hom. Il. 12,238‒240.243
  • 33sq.~ Hom. Il. 12,430sq. (πύργοι καὶ ἐπάλξιες αἵματι φωτῶν / ἐρράδατ’)
  • 35~ Hom. Il. 12,447sq.

Latein

  • 10 pugna aspera surgit] = Verg. Aen. 9,667; 11,635; vide etiam Rhod. Il.parv.Quint. 2,39 (surgit mox aspera pugna)
  • 17 iubet a vanis absistere ceptis] ~ Sil. 16,223 (vanique absistere coepti / spe iubet)
  • 20 garritumve] vox pedestris, cf. Paul. Fest. p. 2,2; Schol. Ter. p. 123,16
  • 23 incrudescit] vox perrara; apud poetas veteres non legitur
  • 23 evertere turres] = Anth. 244,16 Riese
  • 30~ Ligur. 1,595 (non sublata quidem, sed adhuc dilata voluntas)
  • 33 sanguine turres] ~ Stat. Theb. 10,846 (Menoeceo qua lubrica sanguine turris)

Gedicht Nr. 13

Sachanmerkungen


  • (30)Alkathoos hatte die älteste Tochter des Anchises, Hippodameia, geheiratet. Vgl. Hom. Il. 13,428f.
  • (31)Das Motiv des Sehers, der seinen Tod vorher kennt, aber nicht verhindern kann, wird von Rhodoman wiederholt aufgegriffen.
  • (32)Im Lateinischen untermalt durch das Wortspiel decrescit/augescit.

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 1δ’ deest in L
  • 6Νᾶσι L
  • 9an αὖ ?
  • 11Ἐνοσίγαιον H, cor. H c
  • 12ὁδ’ LH
  • 13ὁδ’ LH
  • 21αὔτα L
  • 30ποθήσας L
  • 32Ζαχρηέος H, cor. Hc

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 6 κελευτιόων] cf. Hom. Il. 13,125
  • 7sq.~ Hom. Il. 13,130sq. (cf. etiam Eras. Adag. 3,8,63 [nr. 2763 : Mutua defensatio])
  • 12 υἱωνοῖο δαμέντος] cf. Hom. Il. 13,207 (υἱωνοῖο πεσόντος)
  • 13 εἴκελον … Ἄρηϊ] de re cf. Hom. Il. 13,295‒298
  • 16de re cf. Hom. Il. 13,428.433
  • 19~ Hom. Il. 13,518sq.
  • 22sq.de morte Harpalionis cf. Hom. Il. 13,650‒659
  • 26sq.~ Hom. Il. 13,781sq.
  • 30de re cf. Hom. Il. 13,726‒747
  • 33 βουγάϊος] cf. Hom. Il. 13,824
  • 35 εἰσωπήν] cf. Opp. H. 4,358
  • 35de re cf. Hom. Il. 8,349 (de Hectore: Γοργοῦς ὄμματ’ ἔχων ἠδὲ βροτολοιγοῦ Ἄρηος)

Latein

  • 1 sacris qui praesidet Aegis] cf. Verg. Aen. 3,35 (de Marte: Geticis qui praesidet arvis)
  • 7sq.cf. Eras. Adag. 3,8,63 (nr. 2763: Mutua defensatio) (Hastas densabant hastis, umbone frequenti / umbonem, clypeum clypeus fulcibat inhaerens / inque vicem galeae galeas texere, virum vir)
  • 8 viro vir] = Verg. Aen. 10,361.734; cf. etiam Bibac. carm. frg. 10,1 Bl. (pressatur pede pes, mucro mucrone, viro vir); Macr. Sat. 5,13,27
  • 19 fortiter audet] = Ov. am. 2,5,9
  • 21 fit plurima caedes] ~ Homer. 784 (fit maxima caedes)
  • 27 strenuus Hector] cf. Alb. Stad. Troil. 3 arg. 5
  • 31 robore belli] = Enn. ann. 373 Skutsch
  • 34 Gorgonis ora] cf. Ov. met. 5,180; Sil. 3,314; Claud. rapt. Pros. 2,205

Gedicht Nr. 14

Sachanmerkungen


Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 1αὐτῆς H, cor. H c
  • 5Εἴσετ’ L
  • 5ἁλιμυρέα scripsi: ἁλιμύρεα L: ἀλιμύρεα H
  • 6ὀπέσσῃ L
  • 7ἤπερ L
  • 8Τοῦδ’ L
  • 12πόλεμόνδε scripsi: πόλεμόν δε L: πολεμόνδε H
  • 14ἐννεάχιδον L
  • 16ὥς L
  • 21sq.αὐτῷ. / ὑπλοτέρης H, cor. H c
  • 24ὡς LH
  • 26ἲδηται L
  • 27ῥ, H
  • 29an οὐδὲ ?
  • 30δίεδερκεν H
  • 31κώματί θ’ Gärtner coll. vers. Lat. (Venere et Somno): κώματι δ’ LH
  • 34χέρμαδι L
  • 34ἕταιροι LH
  • 35ἤτορ H
  • 43ἀσάωσαν L
  • 44ἀνδρανίῃς H

Latein

  • 6 tum H
  • 19 Thetye H
  • 30 Solve deliberat Gärtner

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 1‒3de re cf. Hom. Il. 14,27‒29
  • 5 ἁλιμυρέα πόντον] cf. Rhod. Arion 150 (ἁ. κύματα πόντω)
  • 7~ Hom. Il. 14,81 (βέλτερον, ὃς φεύγων προφύγῃ κακὸν ἠὲ ἁλώῃ)
  • 10 ἐρωῆσαι πολέμοιο] = Hom. Il. 13,776
  • 17~ Hom. Il. 14,175sq. (χρόα καλὸν ἀλειψαμένη ἰδὲ χαίτας / πεξαμένη)
  • 18de re cf. Hom. Il. 14,183.185
  • 19sq.de re cf. Hom. Il. 14,198‒207
  • 21sq.de re cf. Hom. Il. 14,267‒169
  • 23sq. ὡς δ’ ὁράα … / ὣς ὑπ’ ἔρῳ βέβλητο] ~ Hom. Il. 14,294 (ὡς δ’ ἴδεν, ὥς μιν ἔρος πυκινὰς φρένας ἀμφεκάλυψεν); vide etiam Rhod. Arion 942 (item de Iove: ὡς δ’ ἴδεν, ὥς σφε τάχ’ οἶστρος ἀθέσφατος ἦτορ ἀνᾶψεν)
  • 28de re cf. Hom. Il. 14,313‒328
  • 29sq. οὔτε μάλ’—διέδερκεν] ~ Hom. Il. 14,344sq.
  • 30 ἑὴν ἕλετ’ ἀγκὰς ἄκοιτιν] cf. Hom. Il. 14,346
  • 31 φιλότητι … κώματι] cf. Hom. Il. 14,353
  • 37de re cf. Hom. Il. 14,450‒452
  • 39de re cf. Hom. Il. 14,476
  • 40de re cf. Hom. Il. 14,496‒498
  • 41sq.~ Hom. Il. 14,509sq.
  • 43 οὓς πόδες οὐκ ἐσάωσαν] cf. Hom. Il. 14,521sq.

Latein

  • 2 maior Atrides] = Sidon. carm. 5,448
  • 3 in corpore gestat] = Cypr. Gall. lev. 209
  • 10 absistere bello] = Hor. sat. 1,3,104
  • 12 vulnera tardant] cf. Verg. Aen. 2,436 (vulnere tardus Ulixi); 10,857 (vulnere tardat)
  • 14 pectore voces] = Catull. 64,125.202; Verg. Aen. 5,482 et al.
  • 15 regnator aquai] ~ Verg. Aen. 8,77 (regnator aquarum); de forma archaica aquai cf. semel Verg. Aen. 7,464 et saepius Lucr. 1,283.285.307 et al.
  • 20 Cytheres] cf. Mart. Cap. 9,911,60
  • 27 zelotypo] apud poetas epicos non legitur, sed cf. Mart. 1,92,13; Iuv. 5,45 et al.
  • 28 crimina lecti] cf. eadem sede Anth. 923,1 R. (temerati a crimine lecti)
  • 30 indulget amori] = Val. Fl. 2,356
  • 35 turbine pugnae] = Sil. 4,370; 5,350
  • 41 inclinat pugnam] cf. Sil. 6,29 (magna pugnam inclinare ruina)
  • 41 maris arbiter] cf. Hor. epist. 1,11,26
  • 43 quos non eriupere pedes] cf. Claud. rapt. Pros. 2 praef. 42 (nec cervam volucres eripuere pedes)

Gedicht Nr. 15

Sachanmerkungen


  • (34)Rhodoman scheint Homer hier (nach schon antiken Homererklärern und Valerius Flaccus; siehe Similienapparat) so zu verstehen, dass Deimos und Phobos die Namen der Pferde seien. Der Wortlaut bei Homer legt aber eher nahe, dass Deimos und Phobos die Begleiter bzw. Söhne des Ares sind, die dessen Pferde anspannen sollen.
  • (35)Neben dem chiastischen Versbau fällt im Griechischen das Wortspiel φόνος („Mord, Blutvergießen“)/φόβος („Angst“, „Schrecken“) auf.
  • (36)Im Griechischen ist hier wiederum das Wortspiel βιός („Bogen“)/βίη („Gewalt“) bemerkenswert.

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 1Ζ H
  • 1ὕπνοσ’ H
  • 2Αργείοσιν L
  • 5ἡδὲ LH
  • 8τῇδ’ LH
  • 8λευλαλέης H
  • 9ἡδὲ LH
  • 11ὕπους L
  • 11Δειμόν LH
  • 12πάλλὰς H
  • 13Ἴριν H
  • 15τριτατην H
  • 18Αργεὶων L
  • 21τὶς H, cor. H c
  • 21ἐπελθων H
  • 22ἡγεμονηες H
  • 23ἀμυχανίη L
  • 30ἔρρηζεν L
  • 32ὁδ’ LH
  • 33ἠνορένς L
  • 34ἀυτὸς L
  • 34καὶ τίνας L
  • 38οὐδὲ ποτ’ H

Latein

  • 14 demissa Gärtner
  • 21 agrestes deliberat Gärtner
  • 38 prehensat H, cor. Hc

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 3sq. ἱμάσσειν—κρεμάσσειν] de re cf. Hom. Il. 15,17‒21
  • 5 κατειβόμενον Στυγὸς ὕδωρ] = Hom. Il. 15,37
  • 5 Διὸς εὐνήν] de re cf. Hom. Il. 15,39
  • 6sq. κοιρανέοντα—ὀϊζύν] de re cf. Hom. Il. 15,41sq.
  • 8de re cf. Hom. Il. 15,64‒68 (Iupiter Iunoni res futuras usque ad mortem Hectoris praedicat)
  • 11~ Hom. Il. 15,119sq. (ἵππους κέλετο Δεῖμόν τε Φόβον τε / ζευγνύμεν)
  • 13 ὑψάγγελον] nl., sed cf. Hom. Il. 15,144 (de Iride : μετάγγελον)
  • 15de re cf. Hom. Il. 15,192
  • 16= Hom. Il. 15,193
  • 18 λάβεν αἰγίδα] cf. Hom. Il. 15,229
  • 18sq. μένος … / … ἔμπνευσε θοῷ κοσμήτορι Τρώων] cf. Hom. Il. 15,262
  • 24de re cf. Hom. Il. 15,308‒310
  • 30sq. τοῦ Ζεὺς—ὦσε] de re cf. Hom. Il. 15,463‒465
  • 35de morte Laodamantis cf. Hom. Il. 15,516sq.
  • 36sq.de morte Melanippi cf. Hom. Il. 15,576‒583
  • 37de morte Schedii cf. Hom. Il. 15,515sq.; de morte Periphetae cf. Hom. Il. 15,638
  • 38 πρὶν ἢ πυρὶ νῆας ἰάψαι] de re cf. Hom. Il. 15,18

Latein

  • 5 iurat Stygios latices] cf. Stat. Theb. 1,290sq. (horrendous latices, Stygia aequora … / obtestor)
  • 10 incenditur ira] cf. Plaut. Pseud. 201 (ira incendor)
  • 11 equi Terrorque Pavorque] cf. Val. Fl. 3,89sq. (Terrorque Pavorque / Martis equi)
  • 27 turba pericli] = Sil. 17,410
  • 31 precibus pro viribus uti] ~ Ov. met. 6,684 (precibus mavult quam viribus uti)

Gedicht Nr. 16

Sachanmerkungen


  • (37)Griechische Messung mit kurzem -es (Hinweis TG).
  • (38)Zur Harpyie Podarge vgl. Rhod. Arg. 320 .
  • (39)Unklassische Messung statt reppulit [Hinweis TG].

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 3λιτάξετο L
  • 7ῥ, H
  • 11πεντέγε LH
  • 15μηδέ H
  • 16μαλ’ H
  • 16ἠδέ H
  • 20γὰρ H
  • 23δὲ οἱ L
  • 23ἕσπετολαὸς L
  • 24δέ H
  • 31τῷ H
  • 34Γλαύκοι H
  • 35τόνδ’ LH
  • 36σοον H, cor. H c
  • 39νέκον H, cor. H c
  • 39ἐξενάριξεν H
  • 45Εἰμή L
  • 46τοῦδ’ L
  • 47Κεβρυόνην L

Latein

  • 42 asportent deliberat Gärtner

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 9 Ξάνθον καὶ Βάλιον] = Hom. Il. 16,149
  • 11de re cf. Hom. Il. 16,168‒171
  • 17= Hom. Il. 16,250
  • 22de morte Pyraechmae cf. Hom. Il. 16,287sq.
  • 25 δίφρους δ’ ἀνακυμβαλίαζον] ~ Hom. Il. 16,379 (δίφροι δ’ ἀνακυμβαλίαζον)
  • 30de morte Pedasi cf. Hom. Il. 16,467‒469
  • 31~ Hom. Il. 16,150 (τοὺς ἔτεκε Ζεφύρῳ ἀνέμῳ ἅρπυια Ποδάργη)
  • 41sq. φέρεσθαι—διδυμάοσιν] = Hom. Il.16,671sq.681sq.
  • 50de re cf. Hom. Il. 16,806‒808
  • 52de re cf. Hom. Il. 16,851‒854

Latein

  • 8 caballos] apud epicos veteres non legitur, sed cf. Hor. sat. 1,6,103 et al.; vide etiam Rhod. Tro.2 172.552.1412
  • 12 vana sonantibus] cf. Val. Fl. 3,198 (vana sonantem)
  • 14 reflectere gressus] cf. Sen. Thy. 428
  • 35 vulnere tardum] cf. Verg. Aen. 2,436 (vulnere tardus)
  • 39 spoliis … opimis] cf. Verg. Aen. 6,855
  • 42 tellure tegendum] cf. Cypr. Gall. Ios. 210 (tellure tegebat)

Gedicht Nr. 17

Sachanmerkungen


  • (40)Hier wieder kurze Messung nach dem Griechischen.
  • (41) Vgl. auch Eras. Adag. 7,8,95 (Nr. 2795: Improbitas muscae).

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 2ργείοις H
  • 4ἐγχεὶῃ L
  • 7ὃς LH
  • 7ῥὰ L
  • 8ὣς possis per anastrophen
  • 17Ζαμενὴς H, cor. H c
  • 19δετ’ LH
  • 20ἠέρ’ H, cor. H c
  • 26ἤλυθεν om. H, cor. H c
  • 28νύκεν LH
  • 29Ε’λένης H
  • 32μυίης debuit
  • 35βαρυκλόνον deliberat Gärtner
  • 36οὐδέτις LH
  • 38ὃν H
  • 39Αἴαν τεδ’ H

Latein

  • 12 poscit H, cor. Hc

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 2sq. πόδας—υἷα] de virtutibus Euphorbi vide etiam Rhod. Tro.2 2883sq.
  • 6~ Hom. Il. 17,98sq.
  • 21‒23de equis lacrimantibus cf. Hom. Il. 17,437sq.
  • 24sq.de misericordia Iovis cf. Hom. Il. 17,441.451sq.
  • 32 μυιῆς … θάρσος … ἐνῆκε] cf. Hom. Il. 17,570
  • 35 βαρύκλονον] nl.

Latein

  • 3 perculit hasta] = Sil. 17,302
  • 8 obiectu] cf. Verg. Aen. 1,160
  • 14 Mavorte peremptos] cf. Sil. 13,484 (Mavortis sorte peremptos)
  • 21 perferre laborem] = Verg. georg. 2,343; Aen. 5,617.769 et al.
  • 23 tristificos] vide etiam Rhod. Coc.Ion. 1,21
  • 24 rexque paterque Deum] = Ov. fast. 3,334
  • 29 pulcricomae] nl., ut videtur
  • 31 certamina pugnae] = Lucr. 4,843
  • 33 Palladis arte] cf. Verg. Aen. 2,15 (sed alia sede)

Gedicht Nr. 19

Sachanmerkungen


  • (42)Zu den zwölf Taten des Herakles vgl. auch Rhod. Il.parv.Quint. 6,19‒35.
  • (43)Zu Cheiron vgl. ausführlich Rhod. Arg. 177‒191. Im Griechischen ist in diesen Versen die π-Alliteration bzw. Paronomasie markant: πάλλε … πάλλειν … / Πηλιάδ’ ἣν Πηλεῖ ποτὲ Πηλίου κτλ. Im Lateinischen ist dies ebenfalls nachempfunden: proiicit hastam / Peliadem, Pelei … Pelio etc.
  • (44)Zum Tod des Achilleus vgl. Rhod. Il.parv.Quint. 3,4‒15.

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 4ὁδ’ LH
  • 5Ατρείδῃ L
  • 6μυιὰς H
  • 7στάξσ’ L
  • 10ἐνθ’ H, cor. H c
  • 11δετ’ H
  • 12Τῆς δ’ L
  • 12δήμιν LH
  • 13ῥίψ’ LH
  • 14αἴματος H
  • 15μητὴρ H
  • 18Ακμηνόν L
  • 19μάρρνασθαι H
  • 21αὐτῷ H
  • 21ἔπ’ ἔργων Gärtner
  • 23Βρωτὸν L
  • 24δὲ οἱ LH
  • 24ὄλβός L
  • 26ἀρχός H
  • 29οὐκ ἦδος L (secundum LSJ sine aspiratione): οὐχ ἧδος H
  • 33ἦκε H
  • 34βρωτόν L
  • 36ὁ μέσσοις H: ὁμέσσον L: ὁ μέσσος deliberat Gärtner
  • 40ποτε possis more hodierno
  • 41ἐπάϊξας H
  • 41περὶ L
  • 43ὣς L

Latein

  • 11 purgat Gärtner: purget H
  • 17 facessat Gärtner
  • 27 apri Gärtner: agni H
  • 38 quae deliberat Gärtner
  • 41 exciderat] = exsciderat monente Gärtner

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 5‒7 ἄλαλκε—φυλάσσῃ] ~ Hom. Il. 19,30sq.38sq.
  • 12sq. ἀπ’ ἀστερόεντος Ὀλύμπου / ῥῖψ’] ~ Hom. Il. 19,130 (ἔρριψεν ἀπ’ οὐρανοῦ ἀστερόεντος)
  • 13 Ἥρης στυγερῇσι δολοφροσύνῃσιν ἀασθείς] ~ Hom. Il. 19,97
  • 14 ὃν αἵματος οἷο λοχεύσῃ] cf. Hom. Il. 19,105.111
  • 15 πᾶσι βροτοῖσι περικτιόνεσσιν ἀνάξειν] ~ Hom. Il. 19,109
  • 16sq. Εὐρυσθέα—δάμασσεν] de re cf. Hom. Il. 19,114‒119.133
  • 19 ὅπλεσθαι δεῖπνον ἀνώγων] ~ Hom. Il. 19,171sq. (δεῖπνον ἄνωχθι / ὅπλεσθαι)
  • 23de re cf. Hom. Il. 19,27sq,
  • 25sq. ἅμ’—Βρισηΐς] de re cf. Hom. Il. 19,245sq.
  • 27~ Hom. Il. 19,263
  • 32~ Hom. Il. 19,302
  • 34sq.de re cf. Hom. Il. 19,(337sq.)353sq.
  • 35 γούνατα κάρφοι] cf. Nic. Al. 383sq. (καμάτοις κάρφουσι … / γυῖα)
  • 39sq.~ Hom. Il. 19,388‒391
  • 41 ἑτάρου πέρι νείκεσεν ἵππω] de re cf. Hom. Il. 19,399‒403
  • 42de re cf. Hom. Il. 19,407
  • 43sq. ὥς ῥα—ἐδάμασσε] de re cf. Hom. Il. 19,413sq.
  • 43 σίφλωσεν] cf. Hom. Il. 14,142
  • 44sq. μόρσιμον—δαμῆναι] ~ Hom. Il. 19,416sq. (ἀλλὰ σοὶ αὐτῷ / μόρσιμόν ἐστι θεῷ τε καὶ ἀνέρι ἶφι δαμῆναι)

Latein

  • 5 muscas] apud epicos veteres non legitur
  • 7 putredine] apud epicos veteres non legitur
  • 14 vitales ferret in auras] ~ Laus Pis. 160 (vitales cum primum traderet auras)
  • 17 cuius iussa ille facessit] cf. Verg. georg. 4,548 (matris praecepta facessit)
  • 19 educere turmas] cf. Cypr. Gall. deut. 70 (aeratas educunt classica turmas)
  • 21 tolerare labores] = Ov. met. 9,289; 15,121
  • 29 efflictim] adverbium archaicum
  • 30 occupat artus] = Verg. georg. 4,190; Aen. 7,446; 11,424 et al.
  • 32 sua infortunia] cf. Hor. ars 103 (tua me infortunia laedent)
  • 32 mussant] cf. eadem sede Verg. Aen. 11,345
  • 35 aegra labascant] ~ Sil. 2,392 (de fide: aegra lababat)
  • 35 labascant] verbum potius archaicum cf. Lucr. 1,537; 4,1285
  • 38 ad sidera tollunt] = Verg. Aen. 11,37 et al.
  • 39 proiicit hastam] cf. eadem sede Ov. Pont. 3,4,97 (proicit hastas); vide etiam Rhod. Il.parv.Hom. 3,22; Rhod. Il.parv.Hom. 21,44
  • 42 Saturnia vocem] ~ Verg. Aen. 7,560 (talis dederat Saturnia voces)
  • 45 rumpent stamina Parcae] ~ Stat. Theb. 8,13 (rumpebant st. P.)

Gedicht Nr. 20

Sachanmerkungen


  • (45)Zur Abkunft des Aineias vgl. auch Rhod. Tro.2 111‒116.
  • (46)Großvater von Hektor väterlicherseits ist Laomedon, Großvater von Aineias väterlicherseits Kapys. Sie stammen von den Brüdern Assarakos (Vater von Kapys) und Ilos (Vater von Laomedon).
  • (47)Verweis auf Aeneas als Stammvater der Römer.
  • (48)Zu dieser und anderen Versionen von Polydoros’ Tod vgl. auch Rhod. Tro.2 1154‒1174 .

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 1ἀγορήν δε L
  • 3ἠῦ L
  • 9ἔρισ· H
  • 9φρόντησε L
  • 11ἐπὸψιμα H
  • 15an ἄπο ?
  • 22Ἀσσαράκοιο debuit
  • 23Ἀσσάρακος debuit
  • 26ἐγχείησιν L
  • 26ἑτώσιά LH
  • 31ὀψέ H
  • 32Ταναοῖσιν H, cor. H c
  • 33ἀρῆς LH
  • 35Καὶ ῥα L
  • 35φυλάττεσθαι vel φυλάξασθαι deliberat Gärtner
  • 36Τῶνδ’ L
  • 36αυλιν H, cor. H c
  • 40Αἴθωνι H, cor. H c
  • 41Ἑκαεργὸς LH
  • 44 περ] de positione cf. Rhod. Il.parv.Hom. 23,32
  • 45προκέχοντο H, cor. H c
  • 47νυκὲν LH
  • 50αὐτόσδ’ L
  • 51Λύθρωτ’
  • 51ἐγκεφάλῳ H c : ἐγκεφάλω L: ἐλκεφάλῳ H

Latein

  • 15 divos Gärtner
  • 16 fatigant Gärtner
  • 46 tumidae Gärtner
  • 51 madescit Gärtner

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 1sq. Ζεὺς—κῆρυξ] cf. Hom. Il. 20,4 (Ζεὺς δὲ Θέμιστα κέλευσε θεοὺς ἀγορήνδε καλέσσαι)
  • 1 ἰλαδά] apud veteres tantum ἰλαδόν legitur
  • 2sq. ἐφέηκε—Δαναοῖσι] de re cf. Hom. Il. 20,24sq.
  • 4 καί σφιν ἔην δίχα θυμός] ~ Hom. Il. 20,32
  • 4sq. Ἄρης—Κύπριδος] de re cf. Hom. Il. 20,38‒40
  • 6‒8 αὐτὰρ—Δαναοῖς] de re cf. Hom. Il. 20,33‒36
  • 9‒11de re cf. Hom. Il. 20,54‒58.61‒65
  • 12sq. Φοῖβος—Πηλείδαο] de re cf. Hom. Il. 20,82‒85
  • 13‒16de re cf. Hom. Il. 20,112‒137
  • 17sq.de re cf. Hom. Il. 20,196‒198
  • 19de re cf. Hom. Il. 20,188‒190
  • 20 νηπύτιος] cf. Hom. Il. 20,200
  • 22de re cf. Hom. Il. 20,239
  • 23 Ἀσσαρακὸς Τρωός] de re cf. Hom. Il. 20,231sq.
  • 23sq. τὸν—Ἐριχθόνιος] de re cf. Hom. Il. 20,219.230
  • 24sq. πάπποι—Αἰνείεω τε] de re cf. Hom. Il. 20,237‒240
  • 26‒28de re cf. Hom. Il. 20,258‒260.273.283‒287
  • 29‒32de re cf. Hom. Il. 20,291.297‒299.307sq.
  • 33sq.de re cf. Hom. Il. 20,321sq.328sq.
  • 35sq.de re cf. Hom. Il. 20,335‒339
  • 37de re cf. Hom. Il. 20,353‒363
  • 38‒40de re cf. Hom. Il. 20,363‒372
  • 40= Hom. Il. 20,372
  • 41de re cf. Hom. Il. 20,375sq.
  • 42 ἐν δὲ θορὼν Τρώεσσιν Ἀχιλλεύς] ~ Hom. Il. 20,381 (ἐν δ’ Ἀχιλεὺς Τρώεσσι θόρε)
  • 43sq. οὐδ’ ἔσχατος—ἀδελφοῖς] de re cf. Hom. Il. 20,407‒41045de re cf. Hom. Il.20,416.418.(420)
  • 46de re cf. Hom. Il. 20,422sq.
  • 47sq.de re cf. Hom. Il. 20,441‒444
  • 50sq. αὐτὸς—δαμέντων] de re cf. Hom. Il. 20,499‒503

Latein

  • 1 aetheria … arce] cf. Manil. 1,565
  • 1 convocat] cf. Homer. 651 (convocat in coetum superos Iovis)
  • 1 in arce senatus] cf. Prud. c. Symm. 1,562 (in arce senatus)
  • 2 data … potestas] cf. Lucr. 5,1048 (data est huic prima potestas)
  • 5 materque sororque] = Ov. met. 8,463
  • 8 abstinet armis] = Hor. ars 279
  • 11 superis ne cuncta patescant] cf. Drac. laud. dei 1,500 (cui cuncta patescunt)
  • 16 Marte fatigent] ~ Sil. 7,125; 15,118 (Marte fatigat)
  • 25 itur ad arma] cf. eadem sede Verg. Aen. 9,641 (sic itur ad astra)
  • 26 labor irritus] cf. eadem sede Ov. met. 1,273
  • 29 undipotens] nl.; vide etiam Rhod. Tro.2 763
  • 33 offundit] verbum pedestre
  • 37 exsuscitat iras] = Manil. 5,227
  • 43sq. non ultimus … / Hectoreos inter fratres licet ultimus esset] cf. Ov. Pont. 1,5,1 (non ultimus inter amicos)
  • 47 perderet exstinctam duro cum robore vitam] de zeugmate cf. Verg. Aen. 2,532 (multo vitam cum sanguine fudit)
  • 49 Plutonia] cf. Hor. carm. 1,4,17 (domus exilis Plutonia)
  • 50 cerebroque et sanguine] cf. Verg. Aen. 5,413
  • 50 sanguine currus] = Verg. Aen. 11,88

Gedicht Nr. 21

Sachanmerkungen


  • (49)Der Ausdruck τυμβοχοή scheint hier von Rhodoman mit Anspielung auf den Tod im Wasser resemantisiert worden zu sein. Während bei Homer der Skamander sagt, dass es nicht nötig sei, dem Achilleus einen Grabhügel aufzuschütten, da ihm im Fluss ein Grab bereitet werde (Hom. Il. 21,322f.), verbindet Rhodoman den Ausdruck offensichtlich direkt mit dem Tod im Wasser: Achilleus werde eine elende Grabaufschüttung (mit Anspielung auf χέω – „vergießen“/„verschütten“) im Wasser erhalten (Hinweis TG). Andererseits ist die übertragene Verwendung von χέω mit τύμβον i.S.v. „einen Grabhügel aufschütten“ ganz üblich (vgl. LSJ s.v. χέω II.2).
  • (50)Im Lateinischen wird noch ein Vergleich olla velut („wie ein Kochtopf“) hinzugefügt (Hinweis TG), offensichtlich in zusätzlicher Anspielung auf das Gleichnis in Hom. Il. 21,362 (ὡς δὲ λέβης ζεῖ ἔνδον – „wie ein Kessel innen kocht“), welches im griechischen Text nicht berücksichtigt ist.
  • (51) Mit der Marginalie korrespondiert in der lateinischen Fassung der parenthetische Einschub proh dedecus (Hinweis TG).

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 2δ’ ἐκ L
  • 8κελυθείη L
  • 12ἔφικτὸν H
  • 12ἐπευχετάατο H c : -οίατο H: -όωτο L
  • 16βῆ L
  • 18διεξ L
  • 19ὁ δ’ scripsi: ὁδ’ H: ὅδ’ L
  • 22ἀνα H
  • 24an τυμβοχόη ?
  • 24ῥοον H
  • 25Μυρμύρων L
  • 25εἰμὴ L
  • 27ἀμφί δέ H
  • 29ἱκεσιῄ H
  • 32ἡδ’ LH
  • 35ὁδ’ LH
  • 35ᾐδέσσατ’ scripsi: ἠδέσσατ’ L: -σατο H
  • 36περιδηριάασθαι LH (cf. Q.S. 4,165 et 6,287): an πέρι δηριάασθαι ?
  • 40πατὲρ’ L
  • 45Ἑκαεργὸς LH
  • 45ὑντὸν H, cor. H c
  • 47ὁδίωκε L

Latein

  • 9sq. ut extra / … fluant deliberat Gärtner
  • 10 esset H, cor. Hc
  • 22 emitti vita deliberat Gärtner

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 1‒3de re cf. Hom. Il. 21,3sq.7sq.
  • 4~ Hom. Il. 21,27sq.
  • 5~ Hom. Il. 21,30
  • 6~ Hom. Il. 21,34sq.
  • 7 τοπρὶν Ἰησονίδῃ πεπερημένον] de re cf. Hom. Il. 21,41
  • 7 πεπερημένον] cf. Hom. Il. 21,58
  • 9‒11de re cf. Hom. Il. 21,140.155.166.180
  • 14de re cf. Hom. Il. 21,212sq.
  • 15sq. Αἰακίδης—βῇ] de re cf. Hom. Il. 21,224‒226
  • 16 κύματα πάντα κύκησεν] ~ Hom. Il. 21,235 (πάντα δ’ ὄρινε ῥέεθρα κυκώμενος)
  • 17 πυργηδόν] cf. Hom. Il. 12,43; 13,152 ; 16,618
  • 17sq. ἐρύσατο—θαλάσσῃ] de re cf. Hom. Il. 21,235‒239
  • 19de re cf. Hom. Il. 21,256
  • 20 ἀκροκελαινιόων] = Hom. Il. 21,249
  • 21sq.de re cf. Hom. Il. 21,272sq.279‒282
  • 23 τὸν δ’ ἔναλος στήριξε θεός] de re cf. Hom. Il. 21,284‒286
  • 24 τυμβοχοή] cf. Hom. Il. 21,323
  • 25 μορμύρων] = Hom. Il. 21,325
  • 25sq. εἰ μὴ—ῥέεθρον] de re cf. Hom. Il. 21,328‒341
  • 27 ὕδωρ ζέεν] ~ Hom. Il. 21,365 (ζέε δ’ ὕδωρ)
  • 27sq. πάντα / ξηράνθη] ~ Hom. Il. 21,345.348
  • 28sq. ποταμὸς—ἐέργειν] de re cf. Hom. Il. 21,367‒382
  • 30 ἐν δὲ θεοῖς πέσε δῆρις] ~ Hom. Il. 21,385 (ἐν δ’ ἄλλοισι θεοῖσιν ἔρις πέσε)
  • 30 ἄναξ δ’ ἐπεγάννυτ’ Ὀλύμπου] de re cf. Hom. Il. 21,388‒390
  • 31de re cf. Hom. Il. 21,400‒402
  • 32 ἡ δ’—οὔδεϊ] de re cf. Hom. Il. 21,403.406
  • 32sq. καί μιν—ἄτῃ] de re cf. Hom. Il. 21,416sq.424sq.
  • 32sq. ὁμῇ περικάββαλεν ἄτῃ] cf. etiam Rhod. Arion 101 (ὅμως περικάππεσον ἄτῃς)
  • 34‒36de re cf. Hom. Il. 21,435.461‒469
  • 38‒40de re cf. Hom. Il. 21,470‒477.489‒496
  • 41sq.de re cf. Hom. Il. 21,526‒532
  • 43sq.de re cf. Hom. Il. 21,545sq.550sq.590‒594
  • 45‒47 τὸν δ’—δίωκε] de re cf. Hom. Il. 21,596‒605
  • 47sq. τέως—Ἐνυώ] de re cf. Hom. Il. 21,607sq.610sq.

Latein

  • 5 manus post terga revinxit] = Sidon. carm. 22,44; cf. etiam Homer. 540 (manibus p. t. revinctis)
  • 13 ad Tartara multos] cf. Homer. 448 (ad Tartara mittit)
  • 19 murmure magno] cf. Verg. Aen. 1,124 ; Ov. met. 9,40
  • 22 vortice mergi] cf. Ov. met. 8,557 (vertice mersit)
  • 25 regia Iuno] = Verg. Aen. 1,443; 4,114 et al.
  • 27 omnia circum] = Lucr. 6,232.686; Verg. Aen. 1,32 et al.
  • 30 dominator Olympi] = Eleg. in Maecen. 1,87; Anth. 789,1
  • 31 percutit hasta] = Homer. 432
  • 36sq. turpe … / … decorum est] cf. Ov. met. 9,6 (turpe fuit vinci quam contendisse decorum est)
  • 44 proiicit hastam] cf. eadem sede Ov. Pont. 3,4,97 (proicit hastas); vide etiam Rhod. Il.parv.Hom. 3,22; Rhod. Il.parv.Hom. 19,39

Gedicht Nr. 22

Sachanmerkungen


  • (52)Der Ausruf heu miserum könnte eine etymologisierende Wiedergabe des griechischen αἰλινά (bzw. αἴλινα) in der antiken Ableitung von αἶ Λίνον „Ach um Linos!“ (cf. LSJ s.v. αἴλινος) (Hinweis TG).
  • (53)Während der Ausdruck bei Homer auf die konkrete Rachesituation beschränkt ist, wird bei Rhodoman (mit prospektivem Konjunktiv) daraus eine allgemeingültige Aussage extrahiert, die somit als tadelnswert erscheint (Hinweis TG).
  • (54)Vgl. Rhod. Tro.2 1262f.
  • (55)Innerhalb der homerischen Periochen eine Ergänzung zu Rhod. Il.parv.Hom. 19,44f. Zum Tod des Achill siehe Rhod. Il.parv.Quint. 3,5‒18.
  • (56)Auffällig ist die Verwendung des Attributes ἀγνός („rein“) zu „Haus“. Rhodoman scheint nach protestantischem Verständnis in Andromache eine mustergültige Ehefrau zeigen zu wollen, die die Anordnungen ihre Ehemannes genau befolgt, wie nochmals in der Entsprechung zwischen V. 44 und den anzitierten Anordnungen Hektors aus Hom. Il. 6,490f. (dort heißt es entsprechend zu ἀμφιπόλοισι κέλευεν im Imperativ ἀμφιπόλοισι κέλευε) deutlich wird (Hinweis TG).

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 1ὅς δ’ L
  • 3Σείριος ὣς possis per anastrophen
  • 3καί H
  • 5δαϊζων H
  • 6μή H
  • 6ὃς μιν LH
  • 8μητὴρ H
  • 9αἴλινα possis
  • 9στερεός H
  • 12ὣς possis per anastrophen
  • 15πόρσυνε H, cor. H c
  • 17ἥ μέν L
  • 17Ὀλυμπον H
  • 17ἐρρεπεν
  • 20Κερθοσύνη L
  • 22ἕλη LH
  • 22τάδ’ L
  • 23πιστά H
  • 24ἑτώσια L
  • 25ἂψ φέρε scripsi: Αψφέρε L (cf. refert): ἄψφέρε H
  • 28ἀλλά H
  • 28ρέξαι L
  • 28τι possis more hodierno
  • 29ἤλας L
  • 32ἀποθνῄσκων possis
  • 38κεφαλῇ LH, cor. H c
  • 39ὡσεὶ LH
  • 41μητὴρ H
  • 42οἰκτρά H
  • 42ἐκ τίλλετο H
  • 43μυρτύρατ’ LH
  • 45καί H
  • 46ὄψ LH
  • 48Ψηχὴν L

Latein

  • 41 quaestibus H, cor. Hc

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 1 Φοῖβος δ’ Αἰακίδῃ δόλον ἔκφανεν] de re cf. Hom. Il. 22,7‒10
  • 1sq. ὃς—λαμποῖς] de re cf. Hom. Il. 22,14.21.26.32
  • 3 Σείριος ὡς κατὰ νύκτα] de simili cf. Hom. Il. 22,26‒30
  • 3‒7 καὶ ὥς—ἀέξοι] de re cf. Hom. Il. 22,33sq.38sq.43
  • 8de re cf. Hom. Il.22,79sq.83
  • 9 στερεὸς δ’ ἦν Ἕκτορι θυμός] cf. Hom. Il. 22,91
  • 12de simili cf. Hom. Il. 22,139sq.
  • 13de re cf. Hom. Il. 22,165
  • 14de re cf. Hom. Il. 22,166sq.169
  • 15de re cf. Hom. Il. 22,203sq.
  • 16‒18 Ζεὺς—Ἕκτορος] de psychostasi cf. Hom. Il. 22,209‒213
  • 18 ἀμπνύειν δ’ Ἀχιλῆ’ ἤνωγεν Ἀθήνη] cf. Hom. Il. 22,214.222
  • 19cf. Hom. Il. 22,227.231
  • 20 κερδοσύνῃ] cf. Hom. Il. 22,247
  • 23~ Hom. Il. 22,262sq.; vide etiam Rhod. Hist.eccl. 287; Rhod. Luth. 1,358
  • 27sq.~ Hom. Il. 22,304sq.
  • 29~ Hom. Il. 22,326sq.
  • 31de re cf. Hom. Il. 22,(335sq.).354
  • 32sq.de re cf. Hom. Il. 22,355.359sq.
  • 34sq.de re cf. Hom. Il. 22,368.369.371.375
  • 36‒38 τοῦ—κεφαλῇ] de re cf. Hom. Il. 22,396‒398.401‒403
  • 38 Τρῶες—φλόξ] cf. Hom. Il. 22,407‒411
  • 40sq.~ Hom. Il. 22,413sq.
  • 42cf. Hom. Il. 22,405sq. (μήτηρ / τίλλε κομήν)
  • 44~ Hom. Il. 6,490sq. (Hector ad Andromachen: εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ’ αὐτῆς ἔργα κόμιζε, / ἱστόν τ’ ἠλακάτην τε, καὶ ἀμφιπόλοισι κέλευε)
  • 44‒46de re cf. Hom. Il. 22,440.447
  • 47sq.de re cf. Hom. Il. 22,466sq.
  • 48sq. ὡς—λυγρῶς] de re cf. Hom. Il. 22,475483sq.
  • 50de re cf. Hom. Il. 22,515

Latein

  • 4 Laomedontiades] cf. Verg. Aen. 8,158.162
  • 8 nudata papillas] cf. Iuv. 6,122 (nuda papillis)
  • 10 brevis est vis] cf. Prud. c. Symm. 2,97sq. (exigua est vis / humani ingenii)
  • 12 livia] terminus technicus pro columba, apud veteres non legitur
  • 14 Deum rex] = Verg. Aen. 3,375; 12,851
  • 26 abire sub umbras] ~ Verg. Aen. 4,660 (sic iuvat ire sub umbras)
  • 28 quam prius] cf. Prop. 2,18,10
  • 30 canibusque avibusque] = Ov. epist. 11,83
  • 31 voce minatur] = Prud. psych. 196
  • 35 in corpore figit] = Sil. 4,263 (oculos optato in corpore figit)
  • 38 Troica pubes] cf. Sen. Ag. 637
  • 41 quaestibus implet] = Verg. georg. 4,515 (maestis late loca questibus i.); Aen. 8,480 (caelum dehinc qu. i.) et al.
  • 42 moestificis] cf. Alc. Avit. carm. app. 7,1
  • 43 testatur voce dolores] ~ Lucan. 3,357 (testata est voce dolorem)
  • 47 involvitur umbris] = Avien. orb. terr.237 (dies atris i. u.)

Gedicht Nr. 23

Sachanmerkungen


  • (57)Archaischer Infinitiv Passiv statt condi.

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 7an πρίν γ’ ?, cf. Hom. Il. 23,45
  • 7τοῦδ’ L
  • 8Ψηχὴ L
  • 10ἤγγελε H
  • 10ἐπέταλλεν L
  • 15πετοίτ’ H, cor. H c
  • 16πλοκάμοισιν deliberat Gärtner
  • 18ἰδημὸν H, cor. H c
  • 19δώδεκατ’ H
  • 20ὁδ’ LH
  • 20ἄητας H
  • 22φλογί H
  • 22ανύσσαι H
  • 25βέσαν L
  • 26πιόνι H
  • 29βραφεύμασιν L
  • 29ἀέθλος L
  • 31φερ’ H
  • 31τὰ L: τὲ H
  • 37ἧρεν L
  • 39ἀέθλον L
  • 41Ὀϊλείδης H c
  • 44δ’ ἴσον L
  • 45ὁδ’ LH
  • 46ῥίπῃσιν H
  • 47λεοντέα H, cor. H c
  • 52ὁδ’ H
  • 53ἥματος H
  • 53ἄδήροτόσπερ H, cor. H c

Latein

  • 27 gemini coll. Cypr. Gall. gen. 782 (gemini donatus sede sepulchri) vel gemina Gärtner: gemino H
  • 39 Ulisses H
  • 41 Oilides Hc
  • 48 capiens Gärtner
  • 52 ipse H: iste Gärtner

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 1 ἀφωπλίσσαντο] cf. Hom. Il. 23,26
  • 1sq.de re cf. Hom. Il. 23,8.13
  • 3sq. ἅπας—μυρομένων] de re cf. Hom. Il. 23,14‒16
  • 4 τάφον … δαίνυ] cf. Hom. Il. 23,29 (αὐτὰρ ὁ τοῖσι τάφον μενοεικέα δαίνυ)
  • 5sq. σφάξας—συῶν] de re cf. Hom. Il. 23,30‒32
  • 6sq. αὐτὸς—καῦσαι] de re cf. Hom. Il. 23,42‒45
  • 7‒9 τοῦ δ’—περήσῃ] cf. Hom. Il. 23,62sq.65.71
  • 12 κνημοὺς πολυανθέος Ἴδης] ~ Hom. Il. 23,117 (κνημοὺς … πολυπίδακος Ἴ.)
  • 14 τεῦχον πυρκαϊὴν ἑκατόμποδα] ~ Hom. Il. 23,164 (ποίησαν δὲ π. ἑκατόμπεδον)
  • 17 ἠρήσατο Πηλεύς] = Hom. Il. 23,144
  • 18 μέλι, δημόν, ἄλειφαρ] de re cf. Hom. Il. 23,168.170
  • 19 μῆλα βόας τε] de re cf. Hom. Il. 23,166
  • 19 κύνας τε καὶ ἵππους] de re cf. Hom. Il. 23,171‒173
  • 19sq. δώδεκά τ’—ζωγρηθέντας] de re cf. Hom. Il. 23,174sq.
  • 20‒22 ὁ δ’—ἀνύσσαι] de re cf. Hom. Il. 23,194sq.200sq.210
  • 23sq.de re cf. Hom. Il. 23,217‒220
  • 24sq. καὶ ἑωσφόρος—σβέσαν] de re cf. Hom. Il. 23,226.250
  • 25sq. ὀστέα—δημῷ] ~ Hom. Il. 23,252sq.
  • 27 προβάλοντο θέμεθλον] ~ Hom. Il. 23,255 (σῆμα θεμείλια τε προβάλοντο)
  • 28sq. ἀγῶνα … / ἵζανεν] cf. Hom. Il. 23,258 (ἵζανεν εὐρὺν ἀγῶνα)
  • 32 Μηριόνης δὲ τὰ τέτρατα] de re cf. Hom. Il. 23,614sq.
  • 35 πυγμαχίης κρατερῆς] cf. Hom. Il. 23,653 (πυγμαχίης ἀλεγεινῆς)
  • 36 ἡμίονον ταλαεργόν] cf. Hom. Il. 23,654
  • 37 δέπας ἀμφικύπελλον] = Hom. Il. 23,699
  • 39 ἀμφήριστον ἔνεικαν ἀέθλιον] de re cf. Hom. Il. 23,736
  • 40 κρατῆρα πανάργυρον] ~ Hom. Il. 23,741 (ἀργύρεον κρητῆρα)
  • 41 βοῦν δέ τ’ Ὀϊλιάδης] de re cf. Hom. Il. 23,779
  • 41sq. λοίσθιος—λάβεν] de re cf. Hom. Il. 23,785.795sq.
  • 44sq. Σαρπηδόνος—τρυφάλειαν] ~ Hom. Il. 23,799sq.
  • 45 ξίφος Ἀστεροπαίου] de re cf. Hom. Il. 23,807sq.824
  • 46 σόλου ῥιπῇσιν] cf. Hom. Il. 23,826sq.
  • 46 Πολυποίτης—Ἐπειόν] de re cf. Hom. Il. 23,836‒838
  • 48 χρῆμα … μέγ’] de periphrasi cf. Hdt. 1,36 (ὑὸς χρῆμα … μέγα) et al. (LSJ s.v. χρῆμα ΙΙ.3)
  • 50 ὁ μὲν μήρινθον ἔταμνεν] de re cf. Hom. Il. 23,866sq.
  • 51de re cf. Hom. Il. 23,875
  • 52 πελέκεις δέκ’ … ἡμιπέλεκκα] cf. Hom. Il. 23,851.882sq.
  • 54sq.de re cf. Hom. Il. 23,890‒893
  • 55 βασιλεῦσιν ἐρίζειν] cf. Hom. Il. 2,214 (de Thersita: ἐριζέμεναι βασιλεῦσιν)

Latein

  • 11 vita superstes] = Lucan. 8,28 et al.
  • 26 pinguedine] cf. Sidon. carm. 7,144; Prisc. periheg. 228 et al.
  • 28sq. certamina ludis / instituit variis] cf. Ov. met. 1,446 (instituit sacros celebri certamine ludos)
  • 39 victor Ulysses] = Ov. met. 13,485
  • 42 validis hastilibus] cf. Verg. georg. 2,447
  • 49 per inane columbam] ~ Claud. carm. min. 31,9 (furatae Veneris prato p. i. columbae)
  • 52 securiculas] cf. Plaut. Rud. 1158sq.1163
  • 53 sine pulvere] = Hor. epist. 1,1,51

Gedicht Nr. 24

Sachanmerkungen


  • (58)Aus sich heraus ist die gedrängte Formulierung im Griechischen schwer verständlich. Achill ermuntert Priamos zum Essen, indem er ihn daran erinnert, dass auch Niobe nach Ermordung ihrer zwölf Kinder durch Apollon und Artemis gegessen hat (deutlicher dagegen die lateinische Fassung in V. 25: narrans, ut Niobe leniverit orba dolores). Rhodoman erwähnt nicht die Versteinerung Niobes (Hom. Il. 24,614‒617), vielleicht als Reflex darauf, dass die Echtheit dieser Passage schon in der Antike angezweifelt worden ist.

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 1Ἀλλοὶ H, cor. H c
  • 9ἀπειρεσὶων L
  • 9βάρυς L
  • 10ἐξελθεῖν θάρσησεν, ἐπεὶ λάχεν αἴσιον ὄρνιν L (= v. 12 H)
  • 11ἕκτωρ’ L
  • 13οἷος H, cor. H c
  • 17ἑκετεύων L
  • 24ὀΐν H
  • 24ἄργυφιν L
  • 26πημανέειν H c : ποιμανέων L: ποιμανέειν H
  • 32μητὴρ H
  • 32ἀέξον H
  • 34ἀμεμακέτου L

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 1de re cf. Hom. Il. 24,2sq. (τοὶ μὲν—ταρπήμεναι)
  • 2de re cf. Hom. Il. 24,4sq. (οὐδέ μιν—ἔνθα)
  • 2 ἀϋπνοσύνῃ] cf. Q.S. 2,155
  • 3de re cf. Hom. Il. 24,15sq.
  • 4de re cf. Hom. Il. 24,18sq. (τοῖο δ’ Ἀπόλλων / πᾶσαν ἀεικείην ἄπεχε χροΐ)
  • 5sq. δωδεκάτῃ—Ἀχιληΐδος] de re cf. Hom. Il. 24,31‒54
  • 6‒8 ἐκ δὲ—κομίσσαι] de re cf. Hom. Il. 24,74.88.116.143.145sq.
  • 10 ὁμοκλήσας] cf. Hom. Il. 24,252
  • 10 ἐνίσσων] cf. Hom. Il. 24,238
  • 12 ἐπεὶ λάχεν αἴσιον ὄρνιν] de re cf. Hom. Il. 24,315
  • 13‒15 τῷ δ’—Πηλείδεω] de re cf. Hom. Il. 24,360sq.396
  • 15sq. μάλα—φυλασσόντων] de re cf. Hom. Il. 24,443‒447
  • 16sq. κλισίῃ—ἀπαΐσσων] de re cf. Hom. Il. 24,448.468sq.
  • 17sq. Πρίαμος—ἄτης] de re cf. Hom. Il. 24,477sq.485sq.493
  • 19de re cf. Hom. Il. 24,516.522
  • 20sq.de doliis Iovis cf. Hom. Il. 24,527‒530.549
  • 22sq.de re cf. Hom. Il. 24,578sq.587‒589
  • 24 Δαρδανίδῃ δ’ ἔσφαξ’ ὄϊν ἄργυφον] ~ Hom. Il. 24,621sq.
  • 24sq. ἐς δὲ—ἐδωδῇ] de Nioba cf. Hom. Il. 24,602‒613
  • 26sq. καὶ μὴ—ἀποκτάμενον] de re cf. Hom. Il. 24,657sq.670
  • 27 ξείνῳ δ’ ἐντύνατο λέκτρον] de re cf. Hom. Il. 24,643‒648
  • 28 τὸν δ’ Ἑρμῆς ἀνέγειρε] de re cf. Hom. Il. 24,679‒684
  • 28 καὶ ἤγαγεν ἄχρι Σκαμάνδρου] de re cf. Hom. Il. 24,690‒694
  • 29 κιδναμένης—μόλεν] de re cf. Hom. Il. 24,695sq.
  • 29sq. ἔνθα—ἁπανταχόθεν] de re cf. Hom. Il. 24,707‒709
  • 30 θρήνων δ’ ἐξῆρχον ἀοιδοί] cf. Hom. Il. 24,720sq. (παρὰ δ’ εἷσαν ἀοιδοὺς / θρήνων ἐξάρχους)
  • 31 στενάχοντο γυναῖκες] ~ Hom. Il. 24,722 (ἐπὶ δὲ στ. γ.)
  • 31sq. ἐνὶ πρώτῃσι—ἄεξον] cf. Hom. Il. 24,710.723.747.761
  • 33~ Hom. Il. 24,784
  • 34de re cf. Hom. Il. 24,785.787
  • 35de re cf. Hom. Il. 24,788‒796
  • 36 καπέτῳ δ’ ἔθεσαν] ~ Hom. Il. 24,797 (ἐς κοίλην κάπετον θέσαν)
  • 36 περὶ σῆμα χέοντες] ~ Hom. Il. 24,799 (σῆμ’ ἔχεαν).801 (χεύαντες δὲ τὸ σῆμα)
  • 37 πολυκυδέα δαῖτα πάσαντο] cf. Hom. Il. 24,802 (δαίνυντ’ ἐρικυδέα δαῖτα)

Latein

  • 9 opum vi] = Verg. Aen. 9,532; 12,552; vide etiam Enn. ann. 151.405 Skutsch/161.412 V.
  • 13 it comes] = Verg. Aen. 6,159.448; vide etiam Rhod. Tro.2 207
  • 14 Hermes] forma Graeca apud epicos veteres non legitur, sed cf. Mart. 5,24; 10,56,7
  • 21 cupa] cf. Lucan. 4,420
  • 22 fonte lavandum] cf. eadem sede Verg. ecl. 3,97 (in fonte lavabo); Aen. 7,489 (in fonte lavabat)
  • 24 esum] cf. Alc. Avit. carm. 5,263
  • 28 Tegeaeus] cf. Verg. georg. 1,18; Stat. silv. 1,5,4
  • 29 agmine denso] = Verg. Aen. 2,450; 9,788; 12,442 et al.
  • 32 Ledaea] cf. Ov. epist. 16,1
  • 36 ad sidera ductum] cf. Prop. 3,2,19 (Pyramidum sumptus ad sidera ducti)

Gedicht Nr. 6

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 4μεμαὼς exspectaveris
  • 5ἐᾶν possis more hodierno
  • 5ἐᾲν Ζωὸν H, cor. H c
  • 7παρφησίαις H, cor. H c
  • 9Πενθομένῳ H
  • 12ἐπεὶ: εἰτεὶ L
  • 15ξεινίην H, cor. H c
  • 15ἀλλήλοϊν H
  • 16αὐτήμειψαν L
  • 19πυκιναῖς LH, cor. H c
  • 19θυέεσσεν H
  • 20εἴπου L
  • 20ἀπόσχῃ LH
  • 22ὁς L
  • 22ἀνδρανέουσι H
  • 23οὐπιέειν L
  • 24μήσφ’ H
  • 26παρ φαμένην L

Latein

  • 15 faedere H
  • 25 affatur deliberat Gärtner

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 14~ Hom. Il. 6,216sq. (Οἰνεὺς γάρ ποτε δῖος ἀμύμονα Βελλεροφόντην / ξείνισ’)
  • 16sq. τεύχεα δ’ ἀντήμειψαν … / χρύσεα … χάλκεα] cf. Hom. Il. 6,235sq. (τεύχε’ ἄμειβεν / χρύσεα χαλκείων)
  • 18 εὐθάλαμον] cf. Nonn. D. 2,234 (sed alio sensu)
  • 20 εἴ που σφίσι Τυδέος υἱὸν ἀπόσχῃ] ~ Hom. Il. 6,277 (αἴ κεν Τυδέος υἱὸν ἀπόσχῃ Ἰλίου ἱρῆς)
  • 24~ Hom. Il. 6,265 (μή μ’ ἀπογυιώσῃς, μένεος δ’ ἀλκῆς τε λάθωμαι)
  • 30 πατρὸς … ἀμείνων] cf. Hom. Il. 6,479 (πατρός γ’ ὅδε πολλὸν ἀμείνων)

Latein

  • 6 tueatur lumina solis] ~ Lucr. 1,5 (visitque exortum l. s.)
  • 8sq. miscet … / colloquium] cf. Stat. Theb. 5,83sq. (miscent / colloquia); Alc. Avit. carm. 2,320 (colloquium miscere)
  • 16 monimentum et pignus amoris] = Verg. Aen. 5,538.572
  • 21 dona Lyaei] = Sil. 13,416
  • 22 gaudia moestis] ~ Stat. Theb. 5,711
  • 28 piis attollit in ulnis] cf. Prop. 2,18,9 (de Aurora et Tithono: suis decedens fovit in ulnis)
  • 29 amplectens ardentiaque oscula iungens] cf. Ov. epist. 18,101 (excipis amplexu feliciaque oscula iungis)

Gedicht Nr. 8

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 2Μηδετέροις L
  • 2τοῖσιδ’ H
  • 3ὀξὸν H, cor. H c
  • 7οὐδέτις L
  • 9ἄλη H, cor. H c
  • 11ἐκπάντας L
  • 15ἐδνοπάλιζε LH
  • 20εἴπου LH
  • 22τρέψιν L
  • 27εὖ H: ἐς L
  • 27καί ειν L

Latein

  • 23 Achivûm H
  • 28 adsint H

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 4sq.de re cf. Hom. Il. 8,17‒22
  • 14de re cf. Hom.Il. 8,271sq.
  • 16de re cf. Hom. Il. 8,327
  • 21 Ἶριν … χρυσόπτερον] cf. Hom. Il. 8,398
  • 25sq.de re cf. Hom. Il. 8,485‒488
  • 27sq.de re cf. Hom. Il. 8,562sq.

Latein

  • 16 Mavortius Hector] = Homer. 529.543.797
  • 21 volitare per auras] = Lucr. 4,221; Mart. 1,3,11

Gedicht Nr. 9

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 3δὲ οἱ H
  • 15τρύχησι L
  • 18an προβεβούλοι ?
  • 19τὰ οἱ H
  • 19κατένευς’, H, cor. Hc
  • 20an μυρία ?
  • 25ψυχήν H
  • 33παιδιὸν H
  • 44ὁδ’ LH
  • 45οὔτ’ LH

Latein

  • 22an iurat ?
  • 37 iusta sinunt H, cor. Hc
  • 38 suasit H, cor. Hc

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 9 τε μειλίξασθαι] de clausula spondiaca cf. A.R. 2,692 (κνίσῃ λοιβῇσί τε μ.)
  • 12de re cf. Hom. Il. 9,189
  • 12 παλαιγενέων κλέα φωτῶν] = A.R. 1,1
  • 14 ἀρετῇ βλεμεαίνων] ~ Hom. Il. 9,237 (σθένεϊ β.)
  • 18de re cf. Hom. Il. 9,255‒258
  • 25 χάριτος δ’ οὐ τυτθὸν ἐπαυρεῖ] vide etiam Rhod. Arion 326 (πόνω δ’ οὐ τυτθὸν ἐπαυρεῖς)

Latein

  • 6sq. noctem / qui insomnem ducant] cf. Stat. Theb. 2,74 (insomnem … educere noctem)
  • 21 praestanti corpore natam] cf. eadem sede Verg. Aen. 1,71 (p. c. Nymphae)
  • 22sq. iuret … / intactam … Briseida] cf. Ov. rem. 783 (sibi quod numquam tactam Briseida iurat)
  • 35 longo rigidum sermone tenebat] ~ Ov. met. 3,364 (de Echo: l. prudens s. t.)
  • 36 ut semet vincat, qui caetera vincit] cf. Ov. epist. 3,85 (Briseis ad Achillem: vince animos iramque tuam, qui cetera vincis)
  • 37 numina flecti] = Ov. trist. 2,573
  • 48 praefractus] hoc sensu potius apud prosaicos legitur

Gedicht Nr. 18

Textkritischer Apparat


Griechisch

  • 1Οσσυμένῳ L
  • 4τέφρη H
  • 6εἰμὴ L
  • 7μητὴρ H, cor. Hc monente Rhodomano: „Huic vocabulo etiam alibi accentum in penultimam revocato“
  • 10ὀρυμένη L
  • 15ἅγετο L
  • 16μητὴρ H
  • 21σέλασ H
  • 21ἀμφίδ’ H
  • 22ὁδ’ H
  • 31πρό H
  • 35στήσασθαι H, cor. Hc
  • 42καλὸν deliberat Gärtner
  • 43δὲ LH
  • 44ὁδ’ LH
  • 46τῇδ’ LH
  • 46ἦδ’ H, cor. H c
  • 49τῇδ’ H
  • 49ἐνιθῆκε LH
  • 51καὶ μετὰ καρποῖς L
  • 52θήρεσσι H c perperam
  • 53στρέφεπαι L
  • 55Ὑμεναῖος LH
  • 55ἐῢσκαθμοίτε H
  • 57δε δήει L
  • 57τῇδ’ H
  • 60ἀλωὴ possis
  • 64παρθενικῆσι L
  • 65ὀσσίχον H
  • 66ὑψικομον H

Latein

  • 36 Achillem H
  • 65 Quantulum opus? quantum vitae complectitur orbem? H

Similienapparat


→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 3 κόμας δ’ ἐδάϊζε καρήνου] de re cf. Hom. Il. 18,27
  • 4de re cf. Hom. Il. 18,24sq.
  • 5 ἐν κονίῃς δὲ μέγας μεγαλωστὶ τανύσθη] ~ Hom. Il. 18,26 (ἐν κονίῃσι μ. μ. τανυσθείς)
  • 8sq.de re cf. Hom. Il. 18,51‒64
  • 14 ἀρῆς ἀλκτῆρα γενέσθαι] = Hom. Il. 18,100; vide etiam Rhod. Il.parv.Quint. 7,44
  • 15de re cf. Hom. Il. 18,114‒116
  • 21sq. ἀμφὶ—ἔθηκεν] ~ Hom. Il. 18,203sq. (ἀμφὶ δ’ Ἀθήνη / ὤμοις ἰθφίμοισι βάλ’ αἰγίδα θυσανόεσσαν)
  • 21 ἐκ κεφαλῆς γὰρ δαῖε πυρὸς σέλας] de re cf. Hom. Il. 18,206.225‒227
  • 22 ὁ δ’ ἴαχεν ἠΰτε σάλπιγξ] ~ Hom. Il. 18,219 (ὅτε τ’ ἴαχε σάλπιγξ)
  • 23sq.~ Hom. Il. 18,230sq.
  • 26 ὁρῶν πρόσσω καὶ ὀπίσσω] ~ Hom. Il. 18,250 (ὅρα π. κ. ὀ.)
  • 38sq.de re cf. Hom. Il. 18,348‒352
  • 39 Νηρηΐνη] de clausula spondiaca cf. e.g. Q.S. 3,596; vide etiam Rhod. Arion 765; Rhod. Tro.2 514 (item de Thetide)
  • 40sq. τέτμε—αὐτόματος] de re cf. Hom. Il. 18,372‒377
  • 41 τὴν δ’ αὖ Χάρις εἰς δόμον ἦγεν ἄκοιτις] de re cf. Hom. Il. 18,382sq.388
  • 43sq. ἀμφιπόλων—ζωῇσιν] de re cf. Hom. Il. 18,417sq.
  • 44sq. ὁ δ’—Ὀλύμπου] de re cf. Hom. Il. 18,394‒399
  • 48‒65de fabricatione scuti cf. Hom. Il. 18,478‒608
  • 50‒53de caelo, mari, terra scuto indiditis cf. etiam Q.S. 7,201‒203
  • 55 ἐΰσκαρθμοί τε χορεῖαι] vide etiam Rhod. Ep.Crus. 2,52 (μετ’ εὐσκάρθμοισι χορείαις)
  • 62 ἀδηφάγον οἶμα] vide etiam Rhod. Theol.Christ. 1572
  • 65 ὁσσίχον] cf. Theoc. 4,55 (ὁσσίχον ἐστὶ τὸ τύμμα καὶ ἁλίκον ἄνδρα δαμάσδει); de re cf. etiam [Theoc.] 19,5‒8
  • 66sq. ποικίλον—ἔτευξε] de re cf. Hom. Il. 18,610‒613

Latein

  • 4 rigat ora] cf. Verg. Aen. 11,698; Sen. Oed. 978
  • 7 virides Nereidas] = Ov. epist. 5,57
  • 14 avertere pestem] cf. eadem sede Verg. Aen. 3,620 (terris avertite pestem)
  • 20 eminus uno] cf. eadem sede Ov. Pont. 1,6,17 (eminus unam)
  • 22 buccina vocem] cf. eadem sede Aetna 294 (longas emugit bucina voces)
  • 32 decernere ferro] = Verg. Aen. 11,218; 12,282.695 et al.
  • 37 gelida quem perluit unda] ~ Hor. epist. 1,15,4 (gelida cum perluor unda); Ov. fast. 5,435 (fontana perluit unda); Sil. 14,222 (dulci … perluit unda)
  • 38 obnubit amictu] = Verg. Aen. 11,77
  • 39 Mulciberem] cf. eadem sede Ov. ars 2,577; Homer. 858 et al.; sed haec forma accusativi apud veteres non legitur
  • 50 piscibus aequor] = Verg. georg. 4,388
  • 51cf. Homer. 875sq.
  • 53 vitam certa ratione gubernant] ~ Lucr. 5,1117 (siquis vera vitam ratione gubernet)
  • 57 parte alia] = Verg. Aen. 8,682; Homer. 880
  • 59‒61cf. Homer. 885‒887
  • 62 armenta boum] cf. Verg. georg. 2,515; Claud. 26,408
  • 64 murmura miscent] = Verg. Aen. 4,210 (de fulminibus Iovis)
  • 65 complectitur orbem] = Claud. carm. min. 32,13
Springe hoch zu Main