Springe zu MainSpringe zum Ende
Zur Startseite gehen (Dekorationselement: Rhodomans Kopf)
RhodomanologiaDas poetische Werk von Lorenz Rhodoman bis 1588
Dekorationselement: Rhodomans Hände schreiben auf einem Blatt Papier.

Apparate

Gedicht

Sachanmerkungen

  • (1)Eine Art Refrainvers (1, 204, 256, 439).
  • (2) Ilefeldam 67
  • (3)Nach Volckmar 1854, 40 ein Sumpfvogel (gr. ἕλος – Sumpf), z.B. „Regenpfeifer, Schnepfe, Kiebitz“.
  • (4)Nach Volckmar 1854, 40 „Bachstelze, Elster“.
  • (5)Nach Volckmar 1854, 40 „Goldammer“ oder „Goldamsel“.
  • (6)Zum „Martinsvogel“ vgl. auch Rhod. It.Lips. 75 . [SW]
  • (7)Nach Volckmar 1854, 40 „Goldammer“.
  • (8) Volckmar 1854, 40 vermutet „Auerhahn“.
  • (9)Nach Volckmar 1854, 41 „Neunauge“.
  • (10)Eine eingeschobene aitiologisch‑mythologische Erzählung, nach Art der vergilischen Georgica.
  • (11)Thüringen wird häufiger emphatisch von Rhodoman gelobt. Vgl. bspw. Rhod. It.Lips. 151‒153; Rhod. Asp. 44‒47; Epist. (1603-10-06) Rhod./anon. [SW]
  • (12)Zu Nordhausen vgl. auch Rhod. Biop. 58‒60.
  • (13)Zum Vergleich mit dem Trojanischen Pferd vgl. auch Rhod. Hym.Schol. 594‒600 .
  • (14)Vgl. ähnlich Rhod. Hym.Schol. 539f.
  • (15) Ilefeldensis 67
  • (16)Thomas Stange, der letzte Ilfelder Abt, wandelte das Kloster in eine gelehrte, lutherische Schule um. Sein Lobpreis erklärt sich schon aus diesem konfessionellen Aspekt.
  • (17)Im Protrepticon vergleicht Rhodoman den Wissen sammelnden Neander mit einer Biene. Siehe Rhod. Protr. 122‒131 . [SW]
  • (18)Dieser Punkt war besonders für Rhodoman selbst wichtig, der aus einfachen Verhältnissen stammte und immer wieder seine Mittellosigkeit hervorhob. [SW]
  • (19)Ein häufiger bei Rh. begegnender, stereotyper Vorwurf gegen Mönche.
  • (20)Eine immer wieder von Rhodoman stark gegeißelte Negativeigenschaft. Vgl. bspw. Rhod. Arion 559‒563 . [SW]
  • (21)Bei Rhodoman beliebte Metapher. Vgl. bspw. Rhod. Arion 116.706f.
  • (22)Eine ähnlich ironische Partie begegnet am Anfang des Hymnus Scholasticus; dort richtet sich Rh. gegen die (ebenfalls satyrnhaft geschilderten) Gegner der Gelehrsamkeit. Solche satirischen bzw. ironischen Töne sind relativ selten in seinem Gesamtwerk.
  • (23)Nach AT Jes 33,1.
  • (24)Ilfeld selbst fungiert als eine Art von Muse.
  • (25)Dies erinnert an Rhodomans poetisches Programm, Gottgefälliges und den Menschen Nützliches zu dichten. Vgl. bspw. Rhod. Arion 566f. [SW]

Textkritischer Apparat

Griechisch

  • 1‒15ἔπος ἐγκωμιαστικὸν καὶ / προσφωνητικὸν [προσφωνηματικὸν a.c.] πρὸς Εἰλε‑/φέλδην, νέων φιλομαθῶν / τροφεῖον ὡς ὅτι κάλλιστον, / προσωποποιΐᾳ [προσωποιΐᾳ a.c.] ἐσχηματισμένον 67
  • 5κλειηδόνα 67
  • 14an οὕνεκ’ ἐμοὶ ?
  • 31ἐῢ πνείοντες Volckmar
  • 35αὐτόθι ed.: ενθ 67 a.c.
  • 42οἱ 67
  • 59 ὁμοκλὴν] ἀΰτην 67 a.c.
  • 76ἀέξεται 67 a.c.
  • 80παμφύτων ed.
  • 103ἥδεϊ ed.
  • 105ὀξυπέτεσσι 67
  • 112φθέγμασι ed.
  • 119ἐρύθακος 67
  • 125τρύχων ed.
  • 127τὴν δ’ 67 ed.
  • 132ἐσθλοφότοιο ed.
  • 150ἐνδιόωντες 67, Volckmar: num εὐδιόωντες (cf. A.R. 2,903) ?
  • 189θρίθαξ 67
  • 193γλύχωνι 67
  • 194εὖτ’ ed.
  • 194εὖθ’ ed.
  • 211an μέγα ?
  • 224ἀγχιβότοισιν 67
  • 237κρίθινον debuit secundum LSJ
  • 247ἰδμοσύνη ed.
  • 290φωλεὸς ed.
  • 293ἃς ed.
  • 298παμπόλλοις ed.: ἀπλήτοις 67 a.c.
  • 301 〈....νόοιο〉 67 a.c.
  • 302μουσοπόλοις Volckmar
  • 314ἐνδατέοιντο Volckmar
  • 317ὡς 67 ed.
  • 318num ἀρχαίην 〈δ’〉 ?
  • 318ἑῆς ed.: ἄγειν 67 a.c.
  • 319ἀποδοσέμεν ed.
  • 326τινὲς ed.
  • 330ὡς 67 ed.
  • 346πιναλέοισιν ed.
  • 352ἐρώξεται 67 (ut vid.) ed.: ἐρεύξεται fort. est in 67; vix ἐκρήξεται (cf. Lat. rumpet)
  • 360ὅθ’ 67 ed.
  • 376an ἐν ?
  • 381τῷδ’ 67 ed.
  • 391ὡς 67 ed.
  • 403ἀποβοσκομένοισιν ed.
  • 412φωτοῖν deliberat Weise
  • 414βρυάζεις ed.
  • 417Στολοπυργίδος 67
  • 421post hunc v. additamentum, quod infra legitur, exstat in 67
  • 423θρεπτῆρα 67 a.c.

Latein

  • 1‒15 carmen encomiasticum et nun‑/cupatorium ad Ilefeldam stu‑/diosorum adolescentum nutricem / et scholam longe optimam / personae fictione fi‑/guratum 67
  • 43 Hercynia ed.
  • 52 tanto 67 ed.
  • 57 maenibus 67
  • 71 natura evariant ed.
  • 73 hae add. p.c. 67
  • 75ante versum 74 in 67 a.c.
  • 93an herbarumve ?
  • 137 restringuere 67 a.c.
  • 152 etiam 67 ed.: num tellus ?
  • 178 crescentis 67 a.c.
  • 198 cathaque 67
  • 211 acuticomis 67, Volckmar
  • 236 Defectū 67, Volckmar: Defectu ed.
  • 247an patrii ?
  • 281 quōdam 67 : quo dam ed.
  • 359 vis 67 ed.
  • 371 praefrit (?) 67
  • 392an quae (sc. iussa) ?
  • 421 aliis 67 a.c.
  • 422 supplice om. ed.
  • 432 feliciter ed. (ex v. 431)
  • 434 favet 67 ed.

Similienapparat

→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 4 ἀντ’ εὐεργεσίης] = Theoc. 17,116
  • 10 ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος] = Hom. Il. 11,780; Od. 4,788 et al.
  • 13 εὔχαριν ὕμνον ὑφαίνειν] cf. Nonn. D. 19,100 (αἰόλον ὕμνον ... ὑφαίνων)
  • 14 πότνια μῆτερ] = Hom. Il. 6,264
  • 17 σὴ χάρις] cf. Rhod. Biop. 153 (σὴ χάρις, ἐσθλὲ Νέανδρε)
  • 18 ἐνδυκέως τ’ ἀτίτηλας] cf. h.Bach. 4 (ἐνδυκέως ἀτίταλλον)
  • 20sq. ἤπιον οὖας / μελπομένῳ παρέχοις] cf. Rhod. Protr. 3sq. (φιλήκοον οὖας ἐπισχὼν / ἡμετέροις ἐπέεσσι)
  • 24 θεοκλώστοιο] nl.
  • 26 βαθυσκόπελος] cf. Q.S. 1,316; Orph. A. 638
  • 31 εὐκραεῖς] de animis cf. A.R. 2,1228; 4,891
  • 31 ἐϋπνείοντες ἀῆται] cf. Hom. Od. 4,567 (ζεφύροιο λιγὺ πνείοντος ἀήτας)
  • 33 ἐλαφροπόνοισιν] nl.
  • 36 ἀερσιλόφοις] cf. A.R. 2,1060; Nonn. D. 2,684
  • 37 δενδρεοπέπλων] nl.
  • 40 ὑλονόμοις] cf. Orph. H. 51,10 (de nymphis)
  • 40 ὁμοτερπέες] nl.
  • 43 Ἑρκυνίης πολυπίδακος] cf. Hom. Il. 14,157; 20,59 et al. (πολυπίδακος Ἴδης)
  • 44 πυκνοφυεῖς] nl.
  • 47 ἡδυβότων] nl.
  • 48 ὑψικόμων ἐλατῶν] cf. E. Alc. 585sq. (ὑψικόμων ... ἐλατᾶν)
  • 51 φυτηκόμος] cf. Lib. Decl. 40,72
  • 64 εὐβριθεῖς] cf. AP 6,288,7 (Leon.)
  • 82 φαρμακόεσσα] cf. [Mosch.] Meg. 30; Nic. Al. 4 et al.
  • 83 νούσων γυιοβόρων] cf. Nonn. Par.Ev.Jo. 3,74 (γυιοβόρων ... ἀλκτήρια νούσων)
  • 90 ἀλθήων] cf. Hsch. α 2963 Latte
  • 96 ἀγριοφόρβων] nl.
  • 97 ὠκυπόδων ἐλάφων] = S. OC 1093
  • 101 θηροφόνος] de Diana cf. Thgn. 11; E. HF 378
  • 105 ὠκυπέτεσσι] cf. Hom. Il. 8,42; 13,24 (de equis) et al.
  • 106 τανυπτερύγων πετεηνῶν] cf. Hom. Il. 12,237
  • 110 λιγυρὴν χεύωσιν ἀοιδήν] ~ Hes. Op. 583 (de cicada: λ. καταχεύετ’ ἀοιδήν)
  • 111 ἀμφιγελάσσῃ] nl.
  • 112 περισκιρτῶσι] cf. AP 12,181,3 (Strat.)
  • 114 δολιχοῖς θώμιγξι καὶ ἰξῷ] ~ Opp. C. 1,65
  • 115 ἀερσιπότητον] cf. Hes. Op. 777 (de aranea)
  • 117 ποικιλόγηρυς] cf. Pi. O. 3,8 (de lyra)
  • 118 ὀξυμελής] cf. Ar. Av. 1095 (v.l.)
  • 118 ἀγλαόφωνος] cf. Procl. H. 3,2
  • 120 ἡδυλάλος] vox rarissima, cf. LSJ s.v. ἡδυλάλος; vide etiam Rhod. Nupt.Cas. 16 (ἡδύλαλον Γεραθροῦδιν)
  • 131 ἰκμαλέων] cf. Opp. H. 3,595
  • 132 ἐσθλοφύτοιο] nl.
  • 134 πόμα λαρόν] = Marc.Sid. 69
  • 134 ἀεξιπόνοις] nl.
  • 137 πολυκαγκέϊ … δίψῃ] ~ Hom. Il. 11,642
  • 138 νέκταρ ἀφύσσει] cf. Hom. Il. 1,598 (νέκταρ ἀπὸ κρητῆρος ἀφύσσων); Nonn. D. 12,39 (νέκταρ ἀφύσσων)
  • 141 βαθυχεύμονες] cf. Procl. H. 3,6
  • 142 ἰχθυβότων] nl., sed vide ἰχθύβοτος (Opp. H. 2,1)
  • 143 πετροχύτων] nl.
  • 144 ὑγροβίοις] cf. Nonn. D. 13,75
  • 150 ὀρεσσιχύτοις] cf. Nonn. D. 20,337
  • 154 πολυβριθέος] nl.
  • 157 μαρμαίροντες] de clausula spondiaca cf. Hom. Il. 3,397 (ὄμματα μαρμαίοντα)
  • 162 καλλίπονοι] nl.
  • 162 βομβεῦσι μέλισσαι] cf. Theoc. 1,107 (βομβεῦντι ποτὶ σμάνεσσι μέλισσαι); 5,46
  • 163 ἀμφιπεριπτάμεναι] nl.
  • 164 τεκταίνονται] de clausula spondiaca cf. Opp. H. 3,91 (τάδε τεκταίνονται)
  • 167 πώεα μήλων] = Hes. Op. 786
  • 168 ὑψιβάτων] cf. Pi. N. 10,47 (ὑψίβατοι πόλιες)
  • 169 εὐκεράων τε βοῶν] ~ Mosch. Eur. 52 (βοὸς εὐκεράοιο)
  • 170 ἀγροβίοισιν] nl.
  • 171 οὐθατοέσσης] = Orph. L. 193; cf. etiam Nic. Al. 90
  • 172 τυροέντων] cf. Theoc. 1,58
  • 174sq. βληχηθμόν] cf. Nonn. D. 14,157
  • 176 ἀνθόκομοι] cf. AP 10,6,2 (Satyr.)
  • 176 περισκαίρουσι] cf. Opp. H. 5,547
  • 177 εὐκήποις] nl.
  • 190 αἰολόκοκκος] nl.
  • 194 θαλερόχροος] nl.
  • 196 ἀγλαόφυλλον] nl.
  • 197 εἰαροθαλλής] nl.
  • 198 κυαναυγές] cf. E. Alc. 261; D.P. 169
  • 205 ἀεξιφύτοις] cf. AP 9,36,5 (Mel.); Nonn. D. 7,304 et al.
  • 208 ὀλβιοκάρπους] nl.
  • 209 εὐκαλάμου] nl.
  • 209 μελιτόχροα] cf. Sch. Nic. Ther. 797a
  • 210 λαοβότον] cf. Hsch. λ 289 Latte
  • 221 εἷς λόγος ἀρκεῖ] cf. Ath. 9,4 (πρὸς τούτους ἀργεῖ λόγος εἷς ὁ παλαιός)
  • 226 ἀριστοφύτου] nl.
  • 229 οἰνοκόμοισιν] nl.
  • 231 ὑλονόμων] cf. AP 6,217,7 (ὑλονόμος θήρ); Orph. H. 51,10 (de nymphis)
  • 235 φυλλοχόοισι] cf. A.R. 4,217 (φυλλοχόῳ ἐνὶ μηνί)
  • 236 λιποβότρυος] nl.
  • 245 ὤπασε τιμήν] = Opp. H. 1,393
  • 248 ἐσθλῶν ὄργια Mουσέων] ~ Ar. Ran. 356 (γενναίων ὄργια Μουσῶν); cf. etiam Nonn. D. 15,70; 38,31; AP 2,133.303 (ὄργια Μούσης) et al.
  • 254 βώλακα γαίης] = Nic. Alex. 514
  • 259 τελεσφόρον ὄλβον] = Opp. H. 2,688
  • 268 Ἀγανιππίδος] nl.
  • 270 ἀξιόφημον] nl.
  • 273 αὐδήματα] nl.
  • 275 ἐμπεδοκάρπων] cf. Emp. fr. 77 DK
  • 276 νεοφεγγέος] cf. Nonn. D. 22,350 (νεοφεγγέος αἴγλης); Man. 2,489 (νεοφεγγέα Μήνην)
  • 280 ἀκουσιθέοις] cf. AP 6,249,4 (Antip.Thess.)
  • 291 σεβασμοσύνῃ] nl.
  • 291 θεομισέϊ] cf. Pl. Euthphr. 7a; R. 612e
  • 291 ποιπνύοντες] de clausula spondiaca cf. Hom. Il. 1,600 (διὰ δώματα ποιπνύοντα); Q.S. 4,509 (ἐν ἅρμασι ποιπνύεσκον [v.l. ποιπνύοντες])
  • 295sq.~ Hes. Op. 304sq. (κηφήνεσσι κοθούροις εἴκελος ὀργήν, / οἵ τε μελισσάων κάματον τρύχουσιν ἀεργοί)
  • 297 ἑὴν ἐς γαστέρ’ ἀμῶντο] ~ Hes. Th. 599 (item de fucis: ἀλλότριον κάματον σφετέρην ἐς γαστέρ’ ἀμῶνται); vide etiam Rhod. Arion 550 (εἰς ἃν γαστέρ’ ἀμῶνται)
  • 299 ἐτώσιά τ’ ἄχθεα γαίης] cf. Nic. Ther. 9 (ἄχθεα μυρία γαίης)
  • 301 ὀρσινόοιο] nl.
  • 301 πολυήρατον ἄλσος] = h.Merc. 186
  • 302 μουσοπόνοις] nl.
  • 304 θεοτερπέος] cf. AP 9,197,5 (Marin.)
  • 305 οἰήϊα μάνδρης] cf. Rhod. Westph. 23 (οἰήια δέχνυσο ποίμνης)
  • 308 παλαιγενέων νόος ἀνδρῶν] ~ A.R. 1,1 (παλαιγενέων κλέα φωτῶν)
  • 311 μοχθιζόντων] de clausula spondiaca cf. e.g. Q.S. 13,319 (ὑπὸ γήραϊ μοχθίζοντα)
  • 313 λογοσσόος] nl.
  • 315 γαστέρα βόσκοι] cf. Hom. Od. 17,228 (βόσκειν ἣν γαστέρ’ ἄναλτον).559 (γαστέρα βοσκήσεις); 18,364
  • 316 αἴσυλά τ’ εἰδώς] cf. h.Merc. 164 (αἴσυλα οἶδε)
  • 317 πεμπάζετο θυμῷ] cf. A.R. 4,1748 (θυμῷ πεμπάζων)
  • 319sq.de re cf. NT Ev.Matt. 22,21 (ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ)
  • 320 μήδεα φωτῶν] = Eudoc. Cypr. 2,76
  • 321 ἀριστολόγοιο] nl.
  • 324 ἀοίδιμον … ἔργον] cf. Triph. 126
  • 325 ἔπνεεν οὖρος] = Orph. A. 650 (κραιπνὸς δ’ ἐξ οὔρεος ἔπνεεν οὖρος)
  • 326 νεοτρόφον] nl., sed cf. LSJ s.v. νεότροφον
  • 327 πρωτόχλοα] nl.
  • 330 ἀειμνήστοισιν] cf. A. Pers. 760
  • 331 φιλόμουσος] cf. Theoc. 14,61 (de Ptolemaeo rege)
  • 332 κοινοβίοισιν] vox potius pedestris, vide LSJ s.v. κοινόβιος
  • 332 ἀστέρι λάμπεις] cf. AP 7,670,1 (ἀστὴρ πρὶν μὲν ἔλαμπες)
  • 334 Ἁρπυίεσσιν] de clausula spondiaca cf. Q.S. 1,169; 4,513 (Ἁρπυίῃσι)
  • 336 αἰνοτόκοιο] cf. Opp. H. 5,526
  • 336 κέντρον ἐρώτων] = Nonn. D. 4,217; 6,348 et al.
  • 338 οἰοβίων] cf. Gr.Naz. Carm. PG 37,643,3; Apoll. Met.Ps. 77,142
  • 343 μεταΐγδην] cf. A.R. 2,95
  • 348 ἱεροκτήτου] nl.
  • 351 κακὰ κέρδεα ἶσ’ ἄτῃσιν] = Hes. Op. 352
  • 352 ποινοβαρῆ] nl.
  • 355 ἐργαστήρια Μουσῶν] cf. Him. Or. 69; vide etiam Rhod. Hym.Schol. 365
  • 356 πολυάρπαγα] nl.
  • 357 ἐμπεδόποινος] nl.
  • 360 εὐγλήνοις] cf. Lyc. 597; Opp. C. 3,97
  • 363 παχυγάστορες] nl.; vide etiam Rhod. Hym.Schol. 526
  • 363 οἰοβίωτοι] nl.
  • 364 ὑπνώοντες] de clausula spondiaca cf. Nic. Th. 433; Mosch. Eur. 24 (ὑπνώουσα) et al.
  • 365 ἔχει Θεὸς ἔκδικον ὄμμα] = Batr. 97; vide etiam Rhod. Arg. 541 ; Quint.praef. 43
  • 370 πώεα φέρβειν] ~ A.R. 2,657
  • 378 ἐϋστεφάνων μυστήρια θέσκελα Μουσέων] vide etiam Rhod. Arion 211 (λιγυφθόγγων μ. Θ. Μοισᾶν)
  • 381 ποικιλόδωρος] nl.
  • 381 νεοβώτορος] nl.
  • 382 λυσιβίοιο] nl.
  • 386 σεμνοβίοιο] nl.; vide etiam Rhod. Luth. 1,297
  • 388 σοφοτευχέος] nl.
  • 388 ἄχρι τελευτῆς] vide etiam Rhod. Tro.2 7
  • 392 ἐσθλοδαής] nl.
  • 394 θεότιμον] cf. Pi. I. 6,13; Orph. H. 27,1
  • 401 πλουτοβαρέσσι] nl., vide etiam Rhod. Arion 709
  • 406 ἠπιοδώρους] cf. Hom. Il. 6,251 (ἠπιόδωρος ... μήτηρ); Opp. H. 4,7sq. (ἠπιόδωροι / Μοῦσαι) et al.
  • 407 μάρτυρι φωνῇ] = Nonn. D. 19,137; Par.Ev.Jo. 4,117; 7,28; 9,15; 20,79
  • 413 ἐσθλοδίδακτον] nl.
  • 426 ἱεροκλόπον] nl.
  • 433 ὄλβια δοίη] ~ Hom. Od. 7,148; 8,413 (ὄβλια δοῖεν [sc. θεοί])
  • 436 κληροφάγων] nl., fortasse ductus ab epitheto Hesiodeo δωροφάγος, cf. Hes. Op. 221.264
  • 438 τέκνα λοχεύοις] cf. eadem sede Nonn. D. 2,354 (δούλια τ. λοχεύσῃ); 48,846 (τέκνα λοχεύεις)

Latein

  • 2 carmine laudes] = Verg. Aen. 8,287
  • 25 viridantibus umbris] cf. eadem sede Sil. 15,18 ( viridante sub umbra)
  • 26 celsiiugi … montes] cf. Cypr. Gall. gen. 291 (celsiiugo … colle).375
  • 28 semper abundat] ~ Ov. met. 2,764 (s. abundet)
  • 29 ditat foecundo copia cornu] ~ Hor. epist. 1,12,29 (pleno defudit Copia cornu)
  • 30 postulat usus] = Ov. met. 13,215 et al.
  • 31 temperat auras] = Drac. laud. dei 1,199
  • 33 laboriferis] de adiectivo cf. Ov. met. 9,285; 15,129; Stat. Theb. 6,25 et al.
  • 37 frondibus altis] cf. Ov. met. 10,91 (frondibus … altis)
  • 39sq.cf. Hor. carm. 1,1,31 (Nympharumque leves cum Satyris chori)
  • 44 vario discrimine] cf. eadem sede Sil. 5,393 et al.
  • 49 plurima turba] = Verg. Aen. 6,667
  • 57 cinctas moenibus urbes] cf. Verg. Aen. 3,255 (cingetis moenibus urbem)
  • 60 flamina Cauri] = Lucr. 6,135
  • 62 germine rami] = Lucan. 9,361
  • 64 pondere nutans] cf. eadem sede Ov. ars 2,263 (rami pondere nutant)
  • 70 nemorosa per avia] = Stat. Theb. 2,79; Auson. Mos. 5
  • 82 pellere morbos] = Ov. rem. 115
  • 84 non Thessala tellus] = Lucan. 10,474
  • 88 cognita virtus] = Paneg. in Mess. 1; Stat. Theb. 9,37
  • 91 quis nomina dicat] = Prisc. periheg. 981
  • 99 montibus errant] = Verg. Aen. 3,644; Ov. ars 3,427
  • 106 genus omne volantum] = Lact. Phoen. 155
  • 117 vario modulamine] = Paul. Nol. carm. 21,56; Sidon. carm. 1,9
  • 126 rura colentes] = Auson. 27,24,72 Green
  • 127 foecundo semine] cf. eadem sede Alc. Avit. carm. 4,608
  • 129 statio … gratissima Nymphis] cf. Verg. Aen. 5,128 (statio gratissima mergis)
  • 137 saliente sitim restinguere rivo] = Verg. ecl. 5,47
  • 141 de montibus amnes] = Verg. Aen. 4,164
  • 144 turba natantum] = Auson. Mos. 141.250
  • 145 udivagis] nl.
  • 145 squamoso corpore] = Cic. Arat. 143 (s. c. Pisces); Drac. laud. dei 1,459 (s. c. serpens)
  • 151 quos dicere longum est] ~ Dirae 149 (quae d. l. e.)
  • 155 lamina ferri] = Cypr. Gall. num. 161
  • 161 gramine laeto] = Verg. georg. 2,525 et al.
  • 164 constipant nectare cellas] ~ Verg. georg. 4,164; Aen. 1,433 (stipant … n. c.)
  • 168 pendent … de rupe capellae] ~ Homer. 888 (pendent in r. c.)
  • 169 mugitibus implent] = Avien. Arat. 1849; cf. etiam Ov. met. 7,114 (m. impleverunt)
  • 170 copia lactis] = Verg. ecl. 1,81; georg. 3,308
  • 176 floricomae] cf. Avien. Arat. 1000.1763 et al.
  • 177 adde quod] cf. Lucr. 1,847; 3,829; 4,1121 et al.
  • 183 dicere formas] = Ov. met. 1,1
  • 184 nobile germen] = Ven. Fort. carm. 9,1,6,23
  • 190 soporiferumque papaver] = Verg. Aen. 4,486
  • 195 Palaepaphiae] cf. Ciris 88
  • 200 spirat odores] = Nemes. ecl. 2,46
  • 206 flava Ceres] cf. Verg. georg. 1,96 et al.
  • 207sq. tibi cum foenore reddat / cultus ager] ~ Ov. rem. 174 (quae tibi cum multo fenore reddat ager)
  • 221 quas necto moras] cf. Sen. Herc. O. 10 (quid tamen nectis moras?); Stat. Theb. 4,677 (nectam … moras)
  • 231 cum Satyris Nympharumque agmine] cf. Hor. carm. 1,1,31 (Nympharumque leves cum Satyris chori)
  • 268 fons Aganippeus] cf. Claud. carm. min. 30,8; vide etiam Rhod. Coc.Ion. 1,138 (Aganippaeis largo … fontibus)
  • 282 instar montis equus] ~ Verg. Aen. 2,15 (item de equo Troiano: i. m. equum)
  • 290 lustra tenebant] cf. Val. Fl. 4,52 (desertaque lustra tenebis)
  • 306 sapienti pectore] = Prisc. periheg.1029
  • 307 pietatis amator] = Drac. laud. dei 3,20; Ven. Fort. carm. 3,22,5
  • 312 haurire liquores] = Lucan. 9,613; cf. etiam Paul. Petric. Mart. 4,355
  • 313 dat lumina vitae] cf. Lucr. 3,849 (data l. v.)
  • 315 torpificae] nl.
  • 317 corde volutans] = Verg. Aen. 1,50
  • 325 non sine numine] = Stat. Theb. 2,152; cf. etiam Verg. Aen. 2,777
  • 331 obscurabilis] nl.
  • 333 perverso … consumitur usu] cf. Ov. ars 1,473 (assiduo consumitur anulus usu)
  • 337 o utinam] cf. eadem sede Prop. 1,3,39 et al.
  • 342 sed quid opus] = Calp. ecl. 6,27; Pers. 1,107
  • 343 irrita … verba procellis] ~ Stat. Ach. 1,960 (irrita ventosae rapiebant verba procellae)
  • 353 rationem redde] cf. eadem sede Lucr. 2,763.987; 3,178 et al. (rationem reddere)
  • 355 manibus … aduncis] cf. Cypr. Gall. gen. 1169
  • 363 lucifugi] cf. Verg. georg. 4,243 et al.
  • 376 formosi syderis instar] cf. eadem sede Anth. 286,217 (divini s. i.)
  • 382 clausurus lumina somno] ~ Coripp. Ioh. 3,3 (claudens l. s.)
  • 383 pectore fido] = Stat. Theb. 2,364; silv. 3,2,99
  • 407 teste probatur] = Drac. laud. dei 2,26
  • 419 orandum est] = Iuv. 10,356
  • 422 rogo supplice voce] cf. Ov. met. 2,396 (supplice voce rogant); 6,33 (s. v. roga)
  • 427 pectora flammis] = Sil. 17,294
  • 431 feliciter annos] = Sedul. carm. pasch. 2,12; cf. etiam Ov. epist. 7,161
  • 435 Nestoreos … annos] cf. Anth. 767,10 (Nestoreos superes annos)
  • 438 ergo vale] = Auson. 10,3,23 Green

Appendix

Sachanmerkungen

  • (26)Dieser Abschnitt findet sich nur in der handschriftlichen Fassung und handelt über das mit ihm in der Handschrift verbundene theologische Lehrgedicht (Rhod. Theol.chr.).
  • (27)Da Rhodoman gemäß Bioporikon im Jahr 1562 in Ilfeld aufgenommen wurde, muss es sich um den Zeitraum von 1562 bis 1567 handeln.
  • (28)Rhodoman scheint auf sein Lehrgedicht schon in dem lateinischen Begleitgedicht zu Georg Cocus’ Jonas-Paraphrase aus dem Jahr 1567 anzuspielen. Siehe Rhod. Coc.Ion. 1,165‒172. [SW]
  • (29)Rhodoman war also schon in Ilfeld eine Art von Hilfslehrer.
  • (30)Den Erziehungslohn Eltern und anderen abzustatten, ist ein häufiges Motiv bei Rhodoman. Gerne führt er auch die negativen Folgen von entsprechendem Undank an. [SW]

Textkritischer Apparat

Griechisch

  • 26ὡσδὲ vel ὥσδὲ 67 in rasura, ut vid.
  • 28ὥστ’ 67

Similienapparat

→ Zum Similienregister

Griechisch

  • 6 θαλερόχνοος] nl.
  • 7 ἀρτύνασθαι] de clausula spondiaca cf. Hom. Il. 12,43.86 (ἀρτύναντες) et al. sim.; vide etiam Rhod. Arion 241
  • 8 χαριτόθροον] nl.
  • 25 ἀγλαόμοχθα] nl.
  • 26 φιλαγρύπνοις] cf. AP 5,166,1 (Mel.); 5,197,3 (Mel.); AG 16,309,4
  • 28 ἐγερσινόοισιν] cf. Nonn. D. 12,376; 37,673
  • 29 ἠθάδι τέχνῃ] = Nonn. D. 1,337
  • 35 φιλόφρονι δέχνυσο θυμῷ] cf. Procl. H. 7,5 (δέχνυσο δ’ ὕμνον ἐΰφρονι, πότνια, θυμῷ)
Springe hoch zu Main